Perakende dalındaki gelişmeleri kıymetlendiren Zincir Mağazalar Derneği Lideri Serhan Tınastepe, birtakım bankalarda tedarikçi finansman sistemi ile sunulan kredilerin durdurulduğunu, bu durumun telafisi sıkıntı zahmetler yaşatmaya başladığını söyledi.
Zincir Mağazalar Derneği (ZMD) Lideri Serhan Tınastepe, Merkez Bankası’nın son düzenlemeleri sonrası birçok bankada tedarikçi finansmanı kredilerinin durduğunu yahut yüksek hizmet bedeli uygulaması başladığını belirterek, bu durumun ivedilikle düzelmemesi halinde bilhassa KOBİ’ler ayağında önemli bir nakit düşüncesi başlayacağını söyledi.
Perakende dalında enflasyon kaynaklı cirosal büyümeye rağmen adet bazında hâlâ pandemi öncesi düzeylerin yakalanamadığını belirten Tınastepe, mağazaların artış suratında da yavaşlamaya dikkat çekti.
Tınastepe bu kapsamda, tedarikçi finansman sistemindeki tıkanıklığın çözülmesinin yanı sıra, mağaza yatırımlarına KDV istisnası, kiralardaki KDV ve stopaj oranlarının düşürülmesi, yabancı markalara döviz bazlı kiralamanın kaldırılması ile kozmetikteki kredi kartı taksit yasağının kaldırılması üzere talepleri lisana getirdi.
TELAFİSİ SIKINTI SORUNLAR YAŞANIYOR
Perakende Teknolojileri Konferansı’nın tanıtım toplantısında kesimdeki gelişmeleri pahalandıran Tınastepe, “Merkez Bankası’sının düzenlemesi sonrası kimi bankalar tarafından yapılan uygulamalarda, tedarikçi finansman sistemi vasıtasıyla sunulan tedarikçi kredilerinin durdurulduğunu yahut gösterilen faize ek olarak yüksek hizmet bedeli uygulaması başlatıldığını görüyoruz. Bu durum toplam maliyetleri siyaset faizlerinin çok üstüne getiriyor. Bu durum tedarikçilerimiz ve bizler açısından telafisi güç zahmetler yaşatmaya başlıyor” dedi.
Tınastepe, kelamlarına şöyle devam etti: “Bu noktada tekrar 90’lı yıllardaki çek senetle ticarete dönmemek ismine bu uygulamadan bir an evvel vazgeçilmesi yahut tedarikçi finansman sisteminin bu uygulamaların dışına tutulması gerek. Aksi durumda ülke genelinde KOBİ’ler tarafında önemli bir nakit ve maliyet artışı sorunu yaşanmaya başlayacak”
TCMB ZARURÎ KARŞILIK VE TAHVİL TUTMA MECBURİLİĞİ GETİRMİŞTİ
Merkez Bankası geçen yıl Eylül’de başlayan faiz indirimi süreci ile birlikte selektif kredi yaklaşımı kapsamında, verilen krediler için mecburî karşılık ayırma ve tahvil tutma zorunlulukları başta olmak üzere bankalara yönelik bir dizi düzenlemeyi hayata geçirmişti.
TCMB’nin kelam konusu adımları ortasında ticari kredilerde yüzde 20 mecburî karşılıkları tutma uygulaması yerine yüzde 30 oranında menkul değer tesisi getirilmesi; birtakım kurumsal krediler için yüzde 10 üzeri büyümede ve muhakkak faiz oranı üzerindeki kimi kurumsal krediler için tekrar ek tahvil yükükümlülükleri getirilmesi bulunuyor.
Reuters’ta geçen ay yayımlanan bir haberde, tahvil alma yükümlülüğüne girmek istemeyen bankaların kimi kredileri kapatma yoluna da gittiği, birçok şirketin de yeni adımlarla bu kredilere erişimin “her geçen gün daha da zor” hale gelmesinden yakındığı belirtilmişti.
KOBİ’LERİN PROBLEMLERİNDEN BİRİ FİNANSMANA ERİŞİM
Tınastepe, “Merkez Bankası’nın aldığı kararlarla birlikte bankalar bu sistemi çok fazla ilerletmeme yönüde hal almaya başladılar. Zira zarurî karşılık regülasyonu ile birlikte artık onlar için anlamsız hale gelmeye başladı. Kimi bankalar da bunu bir halde ilerletiyor ancak bu sefer de ‘maliyetleri yükseltelim’ demeye başladı” dedi.
“Umarız ki bu yanlıştan dönülür” sözlerini de kullanan Tınastepe şöyle devam etti, “Çünkü Türkiye’de KOBİ’lerin en büyük sıkıntılarından biri hem sermaye derinliklerinin az olması hem de finansmana erişim sorunları olması. Tedarikçi finansmanı sistemi KOBİ’lerin bu iki bahiste da sıkıntıların gideren bir sistemdi”
‘SATIŞLAR ADET DEĞİL FİYAT BAZLI ARTIYOR’
Perakende bölümü olarak 2022’yi cirosal manada makus geçirmediklerini belirten Tınastepe, “Satışlarımızın gidişatı yeterli olmakla bir arada burada asıl kaynağın adet bazlı değil fiyat bazlı olduğunu belirtmemiz gerek. Satış adetlerinde hala pandemi öncesini yakalayabilmiş değiliz. Bu durum bizi verimlilik tahlilleri aramaya yöneltiyor. Hasebiyle mağazalaşma suratında bir düşüş gözlemlemekteyiz” dedi.
Tınastepe, “Alım gücü düşmesine karşın satışlarda gözlediğimiz hareketliliği fiyatlarda artış beklentisinin çok yüksek olmasına bağlıyoruz. Tüketici, alımlarını öne çekerek artıştan etkilenmemeye çalışıyor. Bu da başka taraftan beklenti enflasyonunu tetikliyor” diye konuştu.
‘KDV İSTİSNASI TALEP EDİYORUZ’
Turist yoğunluğunun da şu anda perakende bölümündeki ciroları destekleyen değerli ögelerden olduğunu belirten Tınastepe, seçim yılı olması nedeniyle 2023’ün iç talep açısından da canlı olmasını beklediklerini söyledi. Şu anda perakende dalının en kıymetli sıkıntılarından birinin güç başta olmak üzere maliyetler olduğunu belirten Tınastepe, “Mağaza yatırımlarına turizmde ve endüstride olduğu üzere KDV istisnası, kiralarda KDV ve stopaj oranlarının düşürülmesini talep ediyoruz” dedi.
Gıda dışı organize perakende markalarını bünyesinde bulunduran Zincir Mağazalar Derneği 2021 sayılarına nazaran toplam 500 milyar lira ciro ve 55 bin satış noktasını temsil ediyor. (REUTERS)