Binlerce zeytin üreticisinin dört gözle beklediği prim dayanağında büyük hayal kırıklığı yaşadı.
Çiftçinin dört gözle beklediği 2022 Ziraî Desteklemelerine Ait Karar, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Zeytin ve zeytinyağı prim dayanaklarında beklentinin bilakis artış yaşanmadı.
4 SENE EVVELKİ PRİMLE AYNI
2011 yılında zeytinyağının prim dayanağı 7 kuruş iken 2020 yılına kadar takviye yalnızca 13 kuruş artarak 20 kuruşa ulaşmıştı.
2020 yılında 80 kuruşa artırılan prim dayanağında geçen yıl hiçbir artış yapılmamıştı. Çok yüksek oranda artan girdi maliyetleri altında ezilen zeytinyağı üreticileri, bu yıl prim takviyesinde hoş bir artış beklerken, umutları boşa çıktı.
Dane zeytinde de değişen olmadı. 4 sene evvel 15 kuruş olarak birinci sefer verilmeye başlanan sofralık zeytin primi, hiç artmadan 15 kuruş olarak bırakıldı.
“ÜRETİCİDE HAYAL KIRIKLIĞINA NEDEN OLDU”
Ege Bölgesi’nde zeytin ve zeytinyağı üretimde değerli kelam sahibi olan Manisa’nın Akhisar ilçesindeki üreticilerin zahmetlerini lisana getiren Akhisar Ticaret Borsası Lideri Alper Ahlat, açıklanan prim dayanağının üreticide ‘Unutulduk’ algısı yarattığını söz etti.
Akhisar Ticaret Borsası Lideri Ahlat yaptığı açıklamada şu tabirlere yer verdi:
*Zeytinyağı takviye ödemesi 20 yıl evvel 40 cent olarak başlamıştı. Bugünkü kurla yaklaşık 7.5 lira. Açıklanan 80 kuruş prim 5 cent bile yapmıyor.
*Zeytinde ise 4 yıl evvel prim dayanakları 15 kuruştu, hala o denli. Battı denilen Yunanistan’da 10 kat fazla prim ödenirken var gücüyle çalışıp üretimi artıran çiftçimizde bu tablo hayal kırıklığına neden oldu.
Akhisar Ticaret Borsası Lideri Alper Ahlat
KAYITDIŞINI ARTIRIR
Açıklamasında zeytin ve zeytinyağı üreticisinin randıman almak için elinden geleni yaptığını lakin bu şartlarda dayanmasının çok sıkıntı olduğunu lisana getiren Alhat, prim dayanağının düşük olmasının kesimde kayıt dışı mümkünlüğünü artıracağını söz etti.
Girdi maliyetlerinin her geçen gün arttığına işaret eden Ahlat kelamlarına şöyle devam etti:
*Gübre, ilaç ve mazot fiyatları her geçen gün artıyor. Girdi maliyetleri, ortalama yüzde 250 artmış durumda. Personellik maliyetleri de geçen yılın çok üstünde.
Üretim maliyeti artınca takviye büyük kıymet kazanıyor. Ayrıyeten prim takviyesi cazip olursa kayıt dışı önlenecektir.
Üretici, bu dayanağı almak için resmi kaydını oluşturur, dayanağını alabilmek için ziraat odaları ya da öbür kurumlara ödemelerini vaktinde yapar. Müstahsil makbuzu kesilince devlette vergisini alır.
Ama şayet prim dayanağı düşük kalıp, cazibesini yitirirse bu dayanaktan faydalanmak yerine kayıt dışında kalmayı tercih edebilir. Prim dayanağının günümüz iktisat kaidelerine uygun halde revize edilmesini istiyoruz.
REKABET BAHTIMIZ YOK
Düşük prim dayanağının memleketler arası rekabette de ellerini zayıflattığını söyleyen Alhat açıklamasında son olarak şu sözlere yer verdi:
*Yunanistan’da bizden çok daha yüksek, neredeyse 10 katı kadar prim takviyesi var. Lakin orada dahi çiftçiler bu dayanağın daha üst çıkarılmasını istiyor.
*Biz bu koşullarla global pazarda nasıl rekabet edebiliriz? Bizler zeytin ağacını, evladımızdan ayırmıyoruz. Zeytine yeterli bakarsan yüksek randıman alırsın. Fakat düzgün bakmanın maliyeti her gün yükseliyor.
*Destek olmadan üretim yapmak çok güç. Şayet çiftçi gereken dayanağı alırsa, unutulmadığını anlar, şevkle çalışır.