Netflix’in 8 kısımlık yeni yerli dizisi Zeytin Ağacı ilgi cazip hususuyla izleyiciyi içsel bir seyahate çıkarıyor. Senaryosunu Nuray Cihan Şit’in yazdığı dizinin direktör koltuğunda Burcu Alptekin oturuyor. Yerli üretimin epey güçlü oyuncu takımında ise Tuba Büyüküstün, Seda Bakan, Boncuk Yılmaz, Murat Boz, Fırat Tanış, Rıza Kocaoğlu, Serkan Altunorak, Umut Kurt ve Füsun Demirel yer alıyorlar.
BIÇAK SIRTI BİR MEVZU: AİLE DİZİMİ
3 yakın arkadaş Ada, Sevgi ve Leyla’nın Ayvalık’a yaptıkları bir seyahat sonrası doruktan tırnağa değişen hayatlarını bahis alan Zeytin Ağacı, aile dizimi üzere – aslında – çok bıçak sırtı bir mevzuyu merkezine alıyor. 90’lı yıllarda Alman psikoterapist Bert Hellinger tarafından geliştirilen usul, jenerasyonlar öncesi yaşanan aile travmalarının kolektif bir güç ortamında açığa çıkarılarak güzelleştirilmesini benimsiyor. Sevgi (Boncuk Yılmaz), tekrar nükseden kanser hastalığına bir deva bulabilmek için yakın arkadaşları Ada (Tuba Büyüküstün) ve Leyla’yı (Seda Bakan) büyük bir uğraşla ikna ederek Ayvalık’a sürüklüyor. Orada bir aile dizimi seansına katılan Sevgi, geçmişte yaşadığı büyük bir travmadan bilinçaltında kalan bir yarayı fark etme imkanı buluyor. Alışılmış ki buna en çok reaksiyon gösteren Sevgi’nin genel cerrah arkadaşı Ada oluyor. Bir bilim insanı olarak Ada, bu türlü bir terapiyi şiddetle reddetse de uygulamanın sonuçları başta kendi olmak üzere herkesi şaşırtıyor. Bu akıştan güya spiritüel dünyaya göz kırpan ve bilimin bile bükemediği eli alternatif bir terapi usulüyle öpmeye teşne bir dizi sonucu çıkabilir. Hatta aile dizimi üzere, kişinin içsel seyahate çıkmasına imkan veren rastgele bir prosedürü inandırıcı hale getirme misyonunu da üstlenmiş olabilir. Meğer samimiyetle söylemek gerek ki, bunun hesabını yapan ve tüm dünyada yaygın olan bir uygulamayı büyük harflerle övmeye kalkışan bir dizi yok karşımızda. Karşısına aldığı izleyicinin ön yargılarını da hesaba katarak öyküsünü, sıfırın altında bir noktadan başlatarak yaratıyor. Hatta bunu da başrol karakteri Ada üzerinden gerçekleştiriyor ve ona hem bir kısım izleyicinin iç sesi, hem de dizinin anlatıcısı olma fırsatı veriyor.
TERS DİNAMO ETKİSİ
Zeytin Ağacı’nın bir başka değerli başarısı da merkezine alarak yola çıktığı bir hususa sırtını dayamadan ilerliyor olması. Aile dizimiyle ilişkili olarak karakterlerin köklerine uzanan, birbirinden farklı vakitlerde ve coğrafyalarda yaşanan olaylar sekanslık dilimler halinde işleniyor. Bugünün olay örgüsüne ise tahminen de on yıllar öncesinden bilinçaltına kazınmış bu sekanslarla, yani bugünkü olaylara dolanmış görünmez halatlarla bağlanıyor. Hayli ilgi cazibeli bir anlatı örneği olarak imal, geçmişe gerçek aksi bir domino tesiriyle açılırken aile diziminden büsbütün özgürleşiyor ve gerçek çatışmalarla, doğal diyaloglarla ve kapısı birbirine açılan kıssaların tatlı ekşi tadıyla sürat kazanıyor.
CUK OTURMUŞ BİR CASTİNG
Hemen çabucak hepsi, tek başına bir başrol oyuncusu üzere çalışan karakterlerin üretime katkısı büyük. Buradaki en kritik rolü, aile dizimi terapisini yöneten Vakit Bey’le Fırat Tanış üstleniyor. Şayet bu rolün sahibi Tanış olmasaydı Zeytin Ağacı meramını, bu derece bilgelikle ve ağırbaşlılıkla anlatmaktan uzak kalabilirdi. Tanış, üstlendiği rollerin her birinde tekrar doğarken Zeytin Ağacı’nda da gramajı çok uygun ayarlanmış bir gerçeklikle, hiç zorlamasız, küçük harflerle büyük şeyler söyleyen birine dönüşüyor. Dizinin bir öteki parlayan isimleri de Seda Bakan ve Boncuk Yılmaz. Her an art cebinden havai fişek fırlatabilecek coşkuyla Leyla karakterine hayat veren Bakan, her cümlesine “aşkım” ile başlayan bir kısmın sembolü olarak toplumsal medya gülü vlogger’ı çatlak sesi ve asla çiğleşmeyen samimiyetiyle canlandırarak izleyicinin gönlünü fethediyor. Velhasıl Leyla, izleyicinin yüzündeki gülümsemenin bir numaralı müsebbibi… Keza Boncuk Yılmaz da fevkalade doğal ve huzur veren oyunculuğuyla Sevgi karakterinin diziden bağımsız, bir yerlerde yaşadığına inandıracak kadar gerçek. Bir başka alkış da İstek Kocaoğlu’na. Adeta üzerine dikilmiş kadar yeterli oynadığı Fiko karakterinde naifliği, mertliği ve zarafetiyle jenerasyonu tükenmiş bir erkek tipinin özlenen sembolü oluyor. Hayatı her vakit, bardağın boş tarafından gören Muko anne ile Füsun Demirel de oyunculuğuyla bir defa daha kendine hayran bırakıyor. Gel-gitli bir münasebetin erkek tarafı olarak rolünün hakkını ziyadesiyle veren Serkan Altunorak, ikilemler içinde kalan bir adamın her daim borçlu çıktığı iç hesaplaşmasını ekrana başarılı bir biçimde taşıyor.
Gelelim izleyiciyi ikiye bölen Tuba Büyüküstün ve Murat Boz performanslarına. Her iki karakter de yapı itibariyle kabuklu olmalarından dolayı izleyicide tesir yaratan his iniş – çıkışlarının öbür oyuncular kadar öznesi olamıyorlar. Lakin bu bir eksiklik değil, tam da kendilerinden talep edilen bir gerçeklik. Aslında her karakterin bir dönüşüm geçirdiği dizide en çok yolu – kişiliklerindeki kapalılıktan dolayı – bu iki karakter alıyor. Her ikisi de donuk yahut tutuk üzere gözükseler de aslında tam da o anlarda gerçek birer Ada ve Toprak oluyorlar ve dizi boyunca değiştirdikleri derinin acısını ve şaşkınlığını iliklerine kadar yaşıyorlar.
Zeytin Ağacı’nın, şahsî gelişim alanında çeşitli yollar deneyenlerin yanısıra bu alanda hiçbir tecrübesi olmayanlar için bile ilham verici bir üretim olduğunu söylemek mümkün. Önümüzdeki periyotta aile dizimi terapilerinde bir patlama yaşanırsa şaşırmamak gerek. Bunu başarabilmiş olmasının en değerli nedeni, çok güzel yazılmış bir senaryoyla izleyicinin – mümkün – önyargısını baltayla kırmak yerine onu arkeolojik bir hafriyat üzere ince ince kazarak geçmişin görünmez bağlarının bugünle ne derece bağlı olabileceğine manalı bir boyut açabilmesi. Bunu yaparken de güzelin ve yeterliliğin sesini dinlemesi, düzgün olanın kazanmasına imkan tanıması. Hislerin orkestrasyonunun altından büyük bir ciddiyet ve samimiyetle kalkmış olması.
Kısacası Zeytin Ağacı, izleyicinin avucuna bir zeytin çekirdeği bırakıyor. Ve bıraktığı bu tohumu görebilenler için tohumlar fidana, fidanlar ağaca ve ağaçlar da ormana dönüşüyor.