İsrail’in yayın organı Haaretz’in konferansına bağlanan Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy, ülkeyi topa tuttu. Öte yandan Zelenskiy, İran’ın Ukrayna savaşında “Rusya’ya silahlı insansız hava araçları (SİHA) yardımının karşılığında Moskova’nın Tahran’ın nükleer programına dayanak verebileceğini” söyledi.
Haaretz’in düzenlediği konferansa görüntü bildiriyle katılan Zelenskiy, İsrail’in Ukrayna savaşında tarafsız kalmasını eleştirdi.
Zelenskiy, Rusya’nın Ukrayna’ya yaklaşık 4 bin 500 füze attığını ve füze stoklarının azaldığını, bu nedenle “uygun fiyatlı silah arayışında” bunları İran’da bulduğunu lisana getirdi.
2 BİN İNTİHAR SİHA İDDİASI
Ukrayna istihbaratının Rusya’nın İran’dan yaklaşık 2 bin “intihar SİHA” sipariş ettiğini kıymetlendiğini aktaran Zelenskiy, “Rusya bunu İran’a sizce nasıl ödüyor? İran parayla mı ilgili? Muhtemelen para değil. Bu Rusya’nın İran’ın nükleer programına yardım etmesi karşılığında. İttifaklarının asıl manası bu. Bu (Rus-İran) ittifak, şayet ki siyasetçileriniz vaktinde bir karar verselerdi, bizim istediğimizi sunsalardı olmayacaktı.” tabirlerini kullandı.
İSRAİL’İ TOPA TUTTU
Zelenskiy, İsrail’den talep ettikleri hava savunma sistemlerine işaret ederek “eğer ki Ukrayna’da hava alanı güvenliği sağlansaydı Rusya’nın İran’a giderek karşılığında öbür bir şey sunarak yardım istemeyeceğini” savundu.
İsrail’e “Batı demokrasileriyle birlikte hareket ederek Kiev’e silah yardımı yapma” davetinde bulunan Zelenskiy, Rusya’nın Suriye’deki varlığının Ukrayna savunması sayesinde azaldığını” ancak İsrail imali “Demir Kubbe” hava savunma sisteminin kendilerinde bulunmadığını kaydetti.
İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz, Ukraynalı Mevkidaşı Oleksii Reznikov ile bugün yaptığı telefon görüşmesinde, ülkesinin “operasyonel kısıtlamalar” gerekçesiyle Kiev’e silah vermeyeceğini fakat “sivillerin hayatını kurtaracak erken ikaz sistemi” sağlayabileceklerini belirtmişti.
İSRAİLLİ BAKAN’DAN UKRAYNA’YA ASKERİ YARDIM ÇAĞRISI
İsrail Diaspora Bakanı Nachman Shai geçen hafta İran’ın Rusya’ya balistik füze göndermeye başladığı haberleri üzerine toplumsal medyada yaptığı paylaşımda, “İsrail’in artık bu kanlı çatışmada durması gereken yere ait kuşku yok. Ukrayna’nın ABD ve NATO ülkelerinin sağladığı biçimde askeri yardım da almasının vakti geldi.” tabirini kullanmıştı.
Rusya Güvenlik Kurulu Lider Yardımcısı Dmitriy Medvedev ise İsrail’in Ukrayna’ya muhtemel silah dayanağını, “pervasızca bir adım” olarak tanımlayarak, “Uluslarımız ortasındaki tüm devletler ortası bağlantıyı yok eder.” demişti.
Bunun üzerine İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz da AB ülkelerinin büyükelçileriyle yaptığı görüşmede, ülkesinin Kiev’in talep ettiği biçimde Ukrayna’ya silah sistemleri tedarik etmeyeceğini fakat “siviller için hayat kurtarıcı erken ikaz sistemi” sağlayabileceğini söylemişti.
İSRAİL, UKRAYNA SAVAŞINDA RUSYA İLE BATI ORTASINDA SIKIŞTI
Diplomatik, güvenlik ve stratejik iştiraklerini bilhassa ABD ve Batı ülkeleri ekseninde inşa etmesine karşın son yıllarda Rusya’yla da yakınlaşan bir manzara çizen İsrail, Moskova ile sağladığı askeri uyum sayesinde İran’a bağlı amaçlar olduğu gerekçesiyle Suriye’ye iç savaş boyunca hava ve füze atakları gerçekleştirdi.
Ancak Ukrayna savaşının doğurduğu Rusya ve Batı ortasındaki yeni kamplaşma İsrail’i güç durumda bıraktı. Rusya’nın Ukrayna saldırısı sonrası İsrail hükümeti başlangıçta Rusya’yı direkt maksat alan açıklamalardan kaçınarak “ateşkes ve barış” davetlerini yineledi ve Ukrayna’ya yalnızca insani yardım gönderdiğine vurgu yaptı.
Bir evvelki İsrail Başbakanı Naftali Bennett, Rusya’nın ismini zikretmeden Ukrayna savaşına ait açıklama yaparken devrin Dışişleri Bakanı Yair Lapid ise Rusya’yı suçlayan ve kınayan açıklamalarıyla dikkati çekti.
Tel Aviv idaresi, Rusya’yı karşısına alma konusundaki çekincelerini, “Rusya ve Ukrayna’daki sayısı yüz binlere ulaşan Yahudi cemaati” ve “Suriye’deki Moskova ile askeri uyum ve güvenlik” formunda sıraladı.
UKRAYNA SAVAŞI VE GİDİŞATI İSTİKRARLARI BOZDU
İsrail’in Ukrayna ve Rusya’ya karşı hal alma konusunda ABD ve Batı’daki müttefiklerinden baskı gördüğü basına da yansıdı. Bu kapsamda İsrail, nisan sonunda Kiev idaresine çelik yelek ve askeri kask gönderme kararı aldı.
Birleşmiş Milletler Genel Şurasında, nisan ayında Rusya’yı, Ukrayna’ya karşı başlattığı savaş nedeniyle Cenevre merkezli İnsan Hakları Kurulu üyeliğinden çıkarmak gayesiyle yapılan oylamada İsrail, Rusya aleyhine oy kullandı.
Rusya Dışişleri Bakanlığı, oylama üzerine İsrail’in, “Ukrayna’daki durumu kullanarak milletlerarası toplumun dikkatini Filistin sıkıntısından çekmeye çalıştığını” vurguladı.
Rus yöneticilerin, Filistinli yetkililerle yaptığı telefon trafiği de bu periyotta ağırlaştı.
LAVROV’UN “HİTLER YAHUDİ ASILLIYDI” AÇIKLAMALARINA İSRAİL’DEN TEPKİ
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un mayıs başında Adolf Hitler’in Yahudi asıllı olduğu istikametindeki açıklamalarına İsrail’de en üst seviyeden reaksiyonlar geldi. Rusya’nın Tel Aviv Büyükelçisi Dışişleri Bakanlığına çağrıldı.
Dönemin İsrail Başbakanı Bennett, Dışişleri Bakanı Yair Lapid ve öbür birçok üst seviye isim, Lavrov’un açıklamalarına reaksiyon gösterdi.
İsrail hükümetinden yapılan yazılı açıklamada, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in, Lavrov’un “Hitlerin Yahudi asıllı olduğu” halindeki sözleri nedeniyle Bennett’ten özür dilediği bildirildi. Lakin Kremlin’den yapılan açıklamada Putin’in özür dilediğine dair bilgi yer almadı.
Bu devirde, Rusya Dışişleri Bakanlığı, İsrailli paralı askerlerin Ukrayna saflarında Rus birliklerine karşı savaştığını iddia etti.
Rusya Adalet Bakanlığı, Yair Lapid’in temmuzda başbakanlık koltuğuna oturmasından kısa müddet sonra İsrail’in kuruluşunda da kıymetli rol üstlenen Yahudi Ajansı’nın Rusya temsilciliğinin kapatılması için mahkemeye başvurdu. Rus yargısı, bahse ait duruşmayı birkaç defa erteledi ve şimdi kararını açıklamadı. (AA)