Hayatımızın temel güdüsü beslenmek ve dünyada artan bir enflasyon var. Dünyada artan enflasyonun tesirleri Türkiye’de bir ölçü daha fazla hissedildiğinden, alım gücündeki düşüşle gözler binlerce şubesi olan büyük marketlere çevrildi. Son günlerde BİM ile başlayan bir marketler gündemi var. İktisat ve siyaset otoritelerinin telaffuzları sertleşerek marketlere yükleniyor. Marketler, fiyatlarının ve karlarının ‘fahiş’ olmasıyla suçlanıyor. Bilançolara bakalım gerçekten öyle mi?
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın geçen haftalarda gündeme getirdiği market konusuna sonraki günlerde MHP Başkanı Devlet Bahçeli sert telaffuzlarla takviye vermişti.
Devlet Bahçeli, market yöneticilerini FETÖ’cülükle suçlarken, Besin Perakendecileri Derneği Lideri ve BİM İcra Şurası Üyesi Galip Aykaç’ın açıklamaları gündeme bomba üzere düştü.
Bir aktiflikte Aykaç’ın kendilerine toplu biçimde tenkit yağdıran aşikâr bir kesim medya üyelerine yönelik “bre ahlaksızlar, bre densizler” biçiminde çıkışı da gündem olurken, iktidara yakınlığı bilinen muharrirlerin “gereğini yaparak” marketlere yüklendiği gözlerden kaçmadı.
MHP Önderinin yüklendiği marketlere bir açıklama da Genel Lider Yardımcısı Edip Semih Yalçın’dan geldi: ‘Yıllardır halkın sırtına kene üzere yapıştıkları vatandaşın kanını emen asalaklar, bundan bu türlü MHP’yi karşılarında bulacaklar.’
İktidara yakın görüşleriyle ekranlara çıkan kanaat liderlerinin de toplumsal medyada marketlere boykot teklifleri dikkat çekti.
Hürriyet’te Hande Fırat ve Ahmet Hakan bugün bu hususa değinirken, Sabah yazarı Melih Altınok da marketlerin fiyatları nedeniyle yazısında Ticaret Bakanı Mehmet Muş’a davet yaptığı görüldü.
Borsa’nın beğenilen yatırım aracı olduğu son günlerde marketlerin kimileri halka açık şirketler yani BİST’te süreç görüyorlar.
BİM’in (BIMAS) filli dolanımdaki hisse oranı yüzde 67,90 olurken,
Migros’ta (MGROS) bu oran yüzde 50,77,
Şok Marketler’de (SOKM) yüzde 45,74,
Carrefoursa’da (CRFSA) yüzde 10,70 oranında oluyor.
A101, halka açık bir şirket değil.
Peki bu şirketler söylendiği kadar kar ediyor mu? Şirketler 3 ayda bir çeyreklik devirlerde finansal tablolar düzenleyerek halka açık olduklarından bunları yayımlarlar.
Şirketlerin finansal bilgilerine hakim olabiliyoruz.
Bu bilgilerde şirketlerin karını, ziyanını, satışlarını, borcunu, sermayesini görebiliyoruz.
Uzman isimlerden Erol Taşdelen, sayılar üzerinden gidiyor.
twitter.com
Bilançoları vererek,
“Net kar” karşılaştırması yapıyor.
Şirketlerin karları son 1 yıldır yükselişte bildiğiniz üzere. Zira enflasyonla yükselişte olan bir rakamsal durum var.
Son olarak 3. çeyrek bilgilerini gördüğümüz 3 şirketin son 3 yıldaki 3. çeyrek bilançolarındaki ‘net kar/zararına’ baktığımızda durum ortada.
Peki bu tablolar kar için her şey mi? Hayır değil!
Net kar marjı daha aydınlık bir gösterge olarak karşımıza çıkıyor; Net Kar ve Net Satışların oranıyla şirketin gerçek manada her sattığı esere oranla ne kadar kar ettiği görülüyor. Bunun yüksek olması yüksek karlılık demek oluyor.
twitter.com
Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Atilla Çifter, 4 şirketin net kar marjını hesaplayarak grafikte gösteriyor. .
pbs.twimg.com
Dünyada perakendenin evrimine ahenk sağladığımızı biliyoruz. Denetleme ve denetim düzenekleri hakikat ve sistemli çalıştığı surece piyasa da gerçek işler.
Enflasyon üzere ekonomik şartlarda dengeyi bozan periyotlarda berbat niyet, fırsatçılık da artar. Tüm dünyada sistem ve insan bu biçimde çalışır.
Bu sistemin bozulmasında da marketler mi hatalı onu anlamak gerekir tahminen de.
Rakamlar datayı sunar, tahlil etmek ise uzmanların işidir. Kısaca 2000’lerin çabucak öncesinde kurulan bu şirketlerin, 2000’li yıllarda büyüdüğünü biliyoruz.
Ekonomide son 1 yılda ekonomistler, emlakçılar, mesken sahipleri, ihracatçılar, endüstriciler, galericiler, oto bayileri, bankalar, borsa yatırımcıları, altın yatırımcıları, döviz yatırımcıları ve son olarak marketler suçlandı.
Adeta, herkes bölüm işbirliği yaptı ve enflasyon yükseltilerek alım gücü düşürüldü.
Yakın vakitte minimum fiyata artış bekleyen çalışanlar da muhtemelen yılbaşı sonrasında artırım istediği ve aldığı için enflasyonu yükseltmekle suçlanabilir. Ne dersiniz?
