Muhammed Gümüş
Bursa’nın gezilmeye ve görülmeye paha alanları da lezzetleri üzere çok sayıda seçenek sunuyor. Tarihi ve turistik yerleri başka bir cazibe alanları oluşturuyor. Müzeleri, külliyeleri, mescitleri, türbeleri yanı sıra şelaleleri ve gölleri de seyahat rotasına dahil edebilirsiniz. El emeği eserleri ve kahvaltı sofralarıyla bilinen Saitabat yahut Cumalıkızık köyleri, mevsimine nazaran sunulan ballı meyve tabağıyla İnkaya Çınarı sizleri bekliyor. Tarihî Taş Fırını’nda tahanlı pide yemeden, Koza Han’da Türk kahvesi içmeden kentin tadı çıkmaz. Buna Uludağ’da kar, Mudanya’da deniz, Gölyazı’da görünüm keyfini ekleyebilirsiniz. Gelelim asıl mevzumuza.
Bursa, kestane şekerinden kebaba, cantıktan süt helvasına birçok lezzetin merkezi. Varlıklı yemek kültürüne sahip bir kent. Meşhur mahallî lezzetlerinin başında tahinli pide, cevizli lokum, pideli köfte, kuzu tandır, İnegöl köfte, Kemalpaşa tatlısı, cennet künkü, Bağdat hurma tatlısı geliyor. Kentin mutfak kültürünün zenginliği hem ziraî eserlerinin çeşitliliği, hem Balkan ve Kafkas kaynaklı göçlerin ağırlaştığı maksat noktası olması ve Osmanlı devletine başşehirlik yapmasından kaynaklanıyor. Göçler sonucunda Selanik, Girit, Boşnak, Arnavut, Pomak, Azeri, Laz, Ahıska, Abhaz, Çerkez ve Gürcü mutfak kültürleri birebir sofrada birleşiyor.
Yiyeceklerin satış kurallarını belirleyen birinci ferman Sultan 2. Bayezid Han buyruğuyla 1502 tarihinde çıkarılan Kanunname-i İhtisab-ı Bursa ismiyle çıkarılmış. Osmanlı saray mutfağının doğduğu kent olarak kabul edilen Bursa mutfağı için seyyahlar ve gurmelerin ‘cennet sofrası’ sözünü kullandığı bilinir. Ayrıyeten içinde her lezzetin bulunabileceği Kayhan Çarşısı gastronomik AVM’lerin birincisi olarak kabul edilir.
Türk Patent ve Marka Kurumu bilgilerine nazaran, Bursa’nın şu ana kadar tescil edilen coğrafik işaretli eserleri 23’e, bunlardan tescilli lezzetlerin sayısı ise 18’e ulaşmış durumda. Cantık, cevizli lokum, Bursa kebabı, kestane şekeri, pideli köfte, süt helvası, tahinli pide, üzüm şırası yanı sıra Bursa şeftalisi ve siyah inciri, Gemlik zeytini, Gürsu deveci armudu, Hasanağa enginarı, Karacabey soğanı, Kemalpaşa tatlısı, Orhangazi Gedelek turşusu, İnegöl köfte, İznik müşküle üzümü tescillenen lezzetler ortasında yer alıyor.
Yıllardır yerli ve yabancı turistler bilhassa Bursa’ya İskender ismiyle da bilinen Bursa kebabı yemek için gelir. Buna vakitle İnegöl köftesi, Mustafakemalpaşa tatlısı da eklendi. Cantık, süt helvası, tahinli pide üzere çeşitlerin eklenmesi için tanıtım çalışmalarına yük verildi. Bir yıl üzere kısa bir müddette hazırlık yapılarak 23-25 Eylül’de gerçekleştirilen Bursa Gastronomi Şenliği “İpeksi Lezzetler” temasını taşıyor. Gaye Bursa ile anılan lezzetleri daha geniş kitlelere tanıtmak. Büyükşehir Belediye Lideri Alinur Aktaş da kentin varlıklı mutfak kültürünü ortaya çıkarıp turizme kazandırmak için çalıştıklarını vurguluyor. Şenlik boyunca restoranların stant açarak yemeklerini ziyaretçilere sunduğu Merinos Park, Bursalıların akınına uğradı. Alanda bayan girişimcilere ve üreticilere de özel yer ayrıldı. Ünlü isimlerin sahne gösterileri, söyleşiler, en uzun börek, en çok tahinli pide yeme müsabakaları şenliğe renk kattı.
Bursa mutfağının 4 yöresel yemeği
Pideli köfte:
Bursa mutfağının asırlardır en kıymetli yöresel yemeklerinden biri. Evliya Çelebi Seyahatname’sinde yer verir. Kayhan Çarşısı’ndaki köfteci dükkânlarında ortaya çıkmış. Kızartılmış ve küp formunda kesilmiş pidelerin üzerine yeniden bu çarşının meşhur köftesi konulup üzerinde domates sosuyla birlikte tereyağı gezdirilerek hazırlanır. Kenarına yoğurt konularak servis yapılır.
Süt helvası:
Bursa helvası olarak da anılan Balkan kökenli bu tatlıyı kentin birçok restoranında bulabilirsiniz. Kıvamı ustalık gerektiren bu lezzetli tatlıyı yaparken birinci evvel tencerede un ve tereyağı kavrulur. Sonrasında süt kaynatılır ve kavrulmuş un ve tereyağına eklenerek karıştırılır. Pişirildikten sonra servise hazır hale gelir.
Cantık:
Başta tarihi Kayhan Çarşısı olmak üzere birçok fırından çıkan bu lezzet, yapılış biçimi ve sunum biçimiyle Bursa’ya has bir pide çeşididir. Mayalanmış hamurun üzerine varlıklı içerikli kıyma, kuşbaşı biçiminde kesilmiş etin harcı yahut kaşar peyniri konulur ve taş fırınların içinde pişirilerek servise hazır hale getirilir.
Tahinli pide:
19. yüzyılın ikinci yarısında Balkan göçmenleri ile Bursa’ya gelen ve tahanlı pide olarak da bilinen bu lezzet kahvaltıların vazgeçilmezidir. Kentteki pastane ve fırınlarda bulabilirsiniz. Mayalı hamurun üzerine pekmezli tahin ve az ölçüde şekerin dökülmesiyle hazırlanır ve taş fırınlarda pişirilerek servise hazır hale getirilir.
Bursa’ya gidenlere 6 öneri
* Abidin Usta: Kuzu tandır
*Acı Dayı: Cantık
*Hünkar Köşkü Toplumsal Tesisleri: Fukara keşkülü
* Kardelen: Kestane şekeri
* Tarihi Taş Fırın: Tahinli pide
* Ulus Pastanesi: Marşal pastası