Sosyal Demokrasi Vakfı’nın (SODEV) dün online olarak açıkladığı rapor, orta ve üst sosyoekonomik statü kümesinin giderek fakirleştiğini ortaya koydu. Vakfın ‘Orta ve Üst Sosyoekonomik Statü Kümesinin Yoksullaşması’ raporuna nazaran AKP son 20 yılda toplumsal geçişi ortadan kaldırarak orta ve üst sınıfı, sadece temel gereksinimlerini karşılayabilecek duruma getirdi.
Online olarak gerçekleştirilen basın açıklamasıyla orta ve üst sosyoekonomik statü kümesinin fakirleşmesini tahlil ettiği raporla ilgili SODEV Lideri Rasim Şişman, konuştu. Şişman, AKP iktidarının halkın son 20 yılını fakirleştirdiğini, fırsat eşitliğinin yok edildiğini, toplumsal geçişin ortadan kaldırıldığını ve ailesinden daha eğitimli ancak daha fakir bir toplumun yaratıldığını belirtti. Orta gelir kümesinin olmadığı yerde toplumsal adaletin, refahın olmayacağının da altını çizen Şişman, raporla birlikte çıkan en geniş sonucun orta ve üst sınıfın fakirleşmesinin artmasıyla sadece temel gereksinimlerini karşılama noktasına geldiğini aktardı.
EN BÜYÜK SORUN EKONOMİ
Orta ve üst gelir kümesindeki şahıslarla yapılan araştırmadan öne çıkan bulgular şöyle:
•Türkiye’nin en değerli sorunu sorusuna katılanların yüzde 48,8’i iktisat olarak yanıt verdi. Araştırmaya katılanların yüzde 10,1’i enflasyon derken yüzde 8’i adalet olduğunu belirtti.
•Mutluluk seviyesi bilgilerinde de araştırmaya katılanların yüzde 72,3’ü azaldı ve çok azaldı görüşünü belirtti. Yaş skalası arttıkça bu oranın artması ise dikkat çekti. 65 yaş ve üzeri iştirakçilerde bu oran 81,5’a kadar yükseldi.
•“Araştırmanın orta ve üst gelir kümesi ile yapılmasına karşın hangi gelir kümesinde hissediyorsunuz” sorusuna yüzde 60,9’u düşük ve çok düşük karşılığını verdi.
•Yüzde 26,5’i otomobil almayı hayal olarak görürken, konut almayı hayal görenler yüzde 17,8, tatile çıkmayı hayal görenler yüzde 13,2 oldu.
Araştırmada sıhhat, giysi, ayakkabı, fatura, ulaşım, kültür-eğlence, eğitim ve ferdî bakım üzere harcamaların karşılanmasının güç olduğu belirtildi. Raporda, en büyük harcama kaleminin eğitim olduğu vurgulanırken başka gereksinimlerden da öne çıkan kısılmalar olduğu vurgulandı. Kısılan harcamalardan dikkat çekenler, şöyle oldu:
•Yüzde 56,1’i kahvaltı öğününü çok azalttığını yahut bıraktığını belirtti.
•Yüzde 68,6’sı kıyafet alışverişini çok azalttığını yahut bıraktığını söyledi
•Yüzde 67,7’si kırmızı et tüketimini azalttığını yahut bıraktığını belirtti.
•Kişisel bakım ve kozmetik harcamalarında da yüzde 67,4’ü zorlandığını ve çok zorlandığını söz etti.
•Eğitimde ise 18-24 yaş aralığının yüzde 75,3’ü çok zorlanıyorum yahut zorlanıyorum derken katılanlarda toplam oran yüzde 62,4 oldu.
•Kültür cümbüş ve sıhhatte bu gelir kümesinin çok zorlandıkları ortasında. Katılanların yüzde 61,5’i kültür ve cümbüşte zorlandığını yahut çok zorlandığını söylerken, sıhhatte bu oran yüzde 71,3 oldu.
•“Çocukların gereksinimlerinde da çok zorlanıyorum” diyenler yüzde 29,7 olurken zorlanıyorum diyenler yüzde 38,5 oldu.
3 BİREYDEN BİRİNDE YOKSULLUK RİSKİ
TÜİK, 2022 yılına ait geçen günlerde açıkladığı ‘Yoksulluk ve Hayat Şartları İstatistikleri’ne nazaran ülkede her 3 şahıstan biri yoksulluk riski altında. Türkiye’de 2022’de muadil hane halkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50’si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk hududuna nazaran yoksulluk oranı yüzde 14,4 olarak belirlendi. 2022 yılı sonuçlarına nazaran fertlerin yüzde 32,6’sı yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında kaldı. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi’nin araştırmaya nazaran İstanbul’da çalışanların yüzde 17,4’ü çalıştığı işinden şad değil. Mutlu olmayanların yüzde 69’u iş ararken iş aramayanların yüzde 59’u daha elverişli bir iş bulma umudu taşımadığı karşılığını verdi. Bayanların memnuniyetsizlik nedeni olarak yüzde 39,3 ile aldıkları fiyat birinci sırada yer aldı. Öte yandan UNICEF’in raporunda 1 milyardan fazla bayan ve genç kızın yetersiz beslenmeden mustarip olduğuna dikkat çekilmişti.