ABD’nin Ankara Büyükelçisi Jeffry Flake, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ile Türkiye’deki antik kentlerden yağmalanarak ABD’ye kaçırılan Lucius Verus heykeli, Attis heykelciği, Apollon heykelciği, Kusura tipi idol, düver pişmiş toprak levhası ve 4 kesimli sütunlu lahdin Antalya Müzesi’nde düzenlenen iade merasimine katıldı.
Flake, ABD ile Türkiye ortasında kültür mirasını müdafaa muahedesini imzaladıklarını söz ederek, “Kaçakçıların ülkeden çıkardığı yapıtları geri getirmeyi bir imzayla taçlandırdık. Bu iş burada bitmeyecek” dedi.
Flake ayrıyeten, Türkiye’ye çok büyük boyutta eserler getirdiklerini ve bu hususta Manhattan Savcılığı’nın dayanılmaz bir çalışması olduğunu söyledi.
‘ABD VE TÜRKİYE, KÜLTÜR MİRASINI MUHAFAZA MUAHEDESİ İMZALADI’
Flake, kelamlarına şöyle devam etti:
“Bu ülkenin yurttaşları ve ABD’liler, burada yapılanları kutlamalı. Aslında kültür varlıklarından bahsederken, buradaki insanlara ilişkin olanlardan bahsediyoruz. ABD ve Türkiye, kültür mirasını müdafaa muahedesini imzaladı. Kaçakçıların ülkeden çıkardığı yapıtları geri getirmeyi bir imzayla taçlandırdık. Bu iş burada bitmeyecek. Kaçakçılar yağmaya devam edecekler, bizler de peşinde olacağız. Kültür mirası daha evvel buradan götürülmüştü. Vizyonlarımız doğrultusunda geri döndürdük. İş birliğinden son derece şadın. Umarım daha fazla örneklerde bir ortada olacağız.”
ABD’nin Manhattan Bölge Savcı Yardımcısı Albay Matthew Bogdanus da, New York’taki Kültür Varlıklarını Müdafaa Ajansı ile 35 ülkeden yağmalanmış kültür varlıklarının peşinde olduklarını vurgulayarak, bugün 6 kıymetli hazinenin, ilişkin olduğu ülkeye döndüğünü söyledi.
‘KAÇAKÇILARIN PEŞİNDE OLACAĞIZ’
Bogdanus, “Bu, Türkiye de, Yunanistan da olabilir. Hepsinin kültür varlıkları, biz buradayken tahminen ülkelerinden götürülüyor. Bu işe baş koymaya devam edeceğiz. Kaçakçıların peşinde olacağız. Masaya yumruğumuzu vuracağız. Bu yağmayı durdurmak durumundayız. Eşsiz ve değerli yapıtları nereye aitse oraya döndürmek zorundayız. Bu fevkalâde eserler, ilişkin oldukları ülkelerden koparılamaz. Birlikte olduğumuzu gösteriyoruz. Yarın ve çocuklarımız için kelam veriyoruz. Bu yapıtlarla yaşayacağız, bunlar, sonraki nesillere aktarılacak” diye konuştu.
Bakan Ersoy, Büyükelçi Flake, Bogdanus ve protokol üyeleri, teslim kontratının imzalanmasının akabinde Antalya Müzesini gezdi.
İADE EDİLEN ESERLER NELER
Antalya’daki Perge Antik Kenti kökenli Roma devri sütunlu lahit modülleri, milattan sonra 140-150 yıllarına tarihlendiriliyor. Lahit modülleri, üzerinde betimlenen sahnelerde Herakles, Thesus, ve Akhilleus üzere kahramanların bir ortada gösterilmesi nedeniyle ünik olarak bedellendiriliyor.
Burdur’un Bubon Antik Kenti’nden ülke dışına çıkarıldığı saptanan Roma İmparatoru Lucius Verus’un insan boyutundaki bronz heykelinin, antik kentteki Sebasteion yapısında gerçekleştirilen kaçak hafriyatlarda ele geçirildiği ve yasa dışı yollardan yurt dışına çıkarıldığı biliniyor.
Erken Tunç Çağı’na tarihlendirilen mermer “kusura tipi idol”, Batı Anadolu’da milattan evvel 3 binde yaygın olarak görülen şematize edilmiş bayan figürlerinden.
Milattan evvel 3. yüzyıl Helenistik periyoda ilişkin, oturur formda tasvir edilmiş Attis heykelciğinin, Anadolu kökenli olduğu stil-kritik incelemelerle saptandı. Frig ve Yunan mitolojisine nazaran Attis, ana tanrıça Kybele’nin sevgilisi yahut eşi ya da oğlu olarak görülüyor, kimi kaynaklarda ise rahip olarak görülüyor.
Roma devrine ilişkin Apollon heykelciği, milattan sonra 1-2. yüzyıla tarihlendiriliyor.
Isparta’nın Pisidia Antiokheia Antik Kenti’ne ilişkin düver pişmiş toprak levha ise Frig devrine ilişkin.