Yönetmen Semih Kaplanoğlu, bu vakte kadar hiçbir Türk sinemasının Oscar mükafatı almamasının geçmişte Eurovision müzik müsabakasında olduğu üzere takıntı haline getirilmemesi gerektiğini, mevcut durumun zevkinin çıkarılmasını zira bir gün birilerinin bu mükafatı alacağını söyledi.
“Bağlılık Hasan” isimli sineması bu hafta sonu İspanya’da gösterime girecek olan Kaplanoğlu, AA muhabirine verdiği demeçte, “insanın kendini anlatma serüveni” olarak gördüğü sinema ve direktörlüğe bakışı ile gelecek projelerini anlattı.
Son sineması “Bağlılık Hasan” ile geçen yıl Türkiye’nin Oscar adayı olan lakin birinci 5’e seçilemeyen Kaplanoğlu, Oscar olarak bilinen Akademi Ödüllerindeki sinema tercihlerinin “hikayesinden yapımına kadar ticari nitelik taşıması, milletlerarası bir tema olması üzere muhakkak formülleri içermesi gerektiğini” söz etti.
“Sadece bizim sinemalarımız değil, aslında dünyanın birçok ülkesinde üretilen sinemalar oradaki birinci sıralamaların içine pek giremiyor.” diyen Kaplanoğlu, “Dünyada çok güçlü sinemalar var. Mesela Hint sineması. Saysanız bir ya da iki sefer Oscar almışlardır. Ben bir tane hatırlıyorum. Öbür ülke sinemalarında da misal durumlar var. Bizimki de bu türlü bir şey. Bir vakitler Eurovision’a daima gidiyoruz fakat hiçbir şey olmuyoruz üzere bir şey vardı. Oscar mükafatlarını Eurovision üzere takıntı haline getirmemek, biraz eğlenmek lazım. Bir gün tahminen Türkiye’den birileri bu işte tercih edilip, seçilir. Ne hoş olur.” değerlendirmesinde bulundu.
“Türk dizilerinin başarısı sinemaya yansımıyor”
Gerçekçi bulmadığından dizilere ilgi göstermediğini lakin “ABD’den sonra dünyaya en çok dizi satan ülke olarak Türkiye’nin bu dalda fenomen olduğunun da inkar edilemeyeceğini” lisana getiren Kaplanoğlu, buna karşın dizilerdeki muvaffakiyetin Türk sinemalarına yansımasının olmadığını belirtti.
Kaplanoğlu, “O dizileri seyreden insanların ülkelerine, sinemalarına filmleri sokabilmek ya da orada dağıtılmasını sağlamak bugüne kadar pek mümkün olmadı. Halbuki dizilerdeki tıpkı oyuncuları oynatıyorlar ancak ona karşın olmuyor. Mesela İspanya’da tanınan Türk sinemaları, diziler üzere sinemalarda tercih edilmiyor.” dedi.
Kaplanoğlu, direktörlük tercihinin ve sinema tutkusunun altında yatan münasebetin yıllara ve yaşanmışlıklara nazaran değiştiğini anlatarak “Neden sinema yahut direktörlük?” sorusuna geçmişte verdiği karşılığının bugün değiştiğini, yarın da farklı bir yanıt verebileceğini zira bunun yanıtını bilmenin aslında her şeyi bitireceğini söyledi. Direktör Kaplanoğlu, şöyle devam etti:
“İlk sinema yapmaya başladığımda öyküler anlatmak, beşere dönük bir şeyler söylemek, hayattaki varlık-yokluk üzere birtakım sorunlara ağırlaşma fikrindeydim. 60 yaşıma geldiğim bugünlerde, sinema yapmak demenin, insanın kendisini tanıma yollarından biri olduğunu düşünüyorum. Çok kişisel bir şey aslında. Bütün sinemaların içinde birbirini takip eden birtakım temalar var. O temalar çok da tasarlanarak her sinemanın içine konmuş şeyler değil. Sizin kendinizi bıraktığınız, teslim olduğunuz ve içinizden geleni anlatmaya başladığınız halde bir bütünlük oluşuyor. Aslında bir müddet sonra tek bir sinema çektiğinizi fark ediyorsunuz. Sanatın tüm kısımları aslında kendini manaya ve tanıma yoludur zira insanın içinde o kadar çok şey, detay var ki. Sanat, tahminen farkında olmadan gördüğünüz, biriktirdiğiniz binlerce şeyin görünür olup, mevcut bulması. Sanırım bugün bu türlü düşünüyorum fakat gelecekte daha farklı bir karşılıkta verebilirim. Zira bunun yanıtını bilmek her şeyi bitiriyor.”
“Anlaşılmak isteme problemi, daima ayağınıza takılan bir şeydir”
Sinema hayatında daima inandığı şeyleri gerçekleştirip bunu içtenlikle yaptığını, hiç yanlış anlaşılma üzere bir telaş duymadığını aktaran Kaplanoğlu, “Anlaşılmak isteme sıkıntısını çok dikkate alırsanız, bu daima ayağınıza takılan bir şeydir. Zira anlaşılmak demek, diğerlerinin lisanını konuşmak, diğerlerinin lisanından kendinizi anlatmaya çalışmak demektir. (Yanlış anlaşıldım) demek de aslında tıpkı şey. Sizin kendi lisanınız, üslubunuz, karakteriniz, varlığınız var. Ondan vazgeçmemek lazım. Sizi var eden şey o.” diye konuştu.
Oyuncu tercihi
Sinemada her vakit direktörlüğü istediğini vurgulayan Kaplanoğlu, “Kamera önünde olmayı hiç düşünmedim, aklımdan bile geçmedi zira oyunculuğun çok güç bir şey olduğunu düşünüyorum.” dedi.
Oyuncularla genel olarak âlâ bir bağlantısı olduğunu anlatan ünlü direktör, “Ben ne istediğini bilen birisiyim. Oyuncular için en sıkıntı şey ne istediğini tam bilmeyen bir direktördür. Şayet bir şeyi tam istiyorsanız ve aklınızda varsa, o sahnenin duygusu üzerine baş yormuşsanız bunu oyuncu da hisseder.” biçiminde konuştu.
“Oyuncuları seçebilmek, onlar hakkında karar vermek bence işin en değerli yanlarından bir tanesi.” diyen Kaplanoğlu, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Oyuncu seçiminde aslında değerli bir an var. Ben, seçtiğim oyuncuda yazdığımız karakterden ipuçları arıyorum. Hatta vakit zaman mahremine bile girecek halde sohbet ediyorum. Ruh hali nedir? Nasıl bir iç dünyası var? Bizim yazdığımız karaktere uygun geçmişte yaşadığı olaylar var mı? O hisleri anlamaya çalışıyorum. Oyuncudan gerçek hisleri almaya başlamanız, oyuncunun kendini kapatmaması, kendini ortaya koymaktan çekinmemesi natürel ki onunla çalışmaktaki tercihimiz oluyor.”
“Yağmur yağsın diye 15 saat bekledik”
Kaplanoğlu ayrıyeten, bu vakte kadar sinemalarının hepsini ağustos-aralık döneminde çektiğini, bunun bilerek olmasa da farklı bir tercih olduğunu lisana getirdi. Sineması çekildiği anın, meteorolojik durumunun, bilhassa set içindeki havanın çok kıymetli olduğuna dikkati çeken Kaplanoğlu, “Bağlılık Hasan” sineması çekiminde yaşadığı bir olayı şöyle anlattı:
“Filmde bir yağmur sahnesi var. Biz o anda yağmur yağması için grup olarak hiçbir şey yapmadan 15 saat bekledik. Herkes yağacak yağmayacak iddiaları yaptı. Grup çok sıkıldı. Ben hiç sıkılmadım bekledim ve sonunda o denli bir indirdi ki tam istediğim şeyi, şimşek, gök gürültüsünü yakaladım. Çekilen şey her vakit aklınız, gözünüz, kulağınızdır. O yüzden dışarıdaki atmosfer sinemaya ahenk sağlıyorsa, sizin için sinemaya aitse, etkileyici oluyor.”
Yeni sinemada Barselona, Marsilya ve Rimini’de sahneler olabilir
Halihazırda bitmiş senaryoları olduğunu lakin ekonomik kriz yüzünden “çekilmesi imkansız” senaryoların da olduğunu anlatan Kaplanoğlu, şu anda önceliğinin yazmaya devam ettiği bağlılık serisinin 3. senaryosu olduğuna işaret etti.
Kaplanoğlu, bu üçüncü serinin bir kısmını Barselona’da, bir kısmını Fransa’da Marsilya’da ya da İtalya’nın Rimini kentinde çekebileceğini kaydederek “Bu yerlerde küçük, 3-4 sahnenin geçtiği, 70’lerde bir seyahat üstünden düşündüğüm bir proje. Niyetim bunu yapmak. Seneye sonbahara çekebilirsek ne hoş olur lakin bilmiyorum.” diye konuştu. (AA)