Tarihe “Subaylar savaşı” olarak geçen ve Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerinin atılmasındaki en kıymetli noktalardan birisi olan Sakarya Meydan Muharebesi’nin 101. yıl dönümü. Bu savaşın Dünya Savaşı’nın emperyalist galiplerinin Yakındoğu planlarını kökünden sarsmış bir askerî olay olduğunu belirten Tarihçi Dr. Selim Erdoğan, savaşta coğrafyanın tesirine dikkat çekti.
Ankara’ya ulaşmak için Kütahya-Eskişehir savaşlarında olduğu üzere Türk ordusunun sol tarafını yok etmeyi hedefleyen Yunan güçlerinin 23 Ağustos’taki atağıyla başlayan çaba tam 22 gün 22 gece sürdü.
Selim Erdoğan
SİYASİ ALANA TESİRİ BÜYÜK OLDU
Türk ordusunun zaferiyle sonuçlanan savaşı Cumhuriyet’e kıymetlendiren Dr. Selim Erdoğan şunları söyledi:
Bu savaş, Dünya Savaşı’nın emperyalist galiplerinin Yakındoğu planlarını kökünden sarsmış bir askerî olaydır. Sakarya Meydan Muharebesi aslında “Kütahya Eskişehir Muharebeleri” ile özdeşleşen, 1921 Temmuz ayı başında başlayan Yunan ileri harekâtının devamıdır. Türk Ordusu süratle büyüyor, örgütleniyordu. Bu ordu Ankara’da kurulan Ulusal Meclis aracılığıyla siyasi ve kurumsal bir yere de oturtulduğundan, giderek kolay başa çıkılır bir hareket olmaktan uzaklaşıyordu.
Anadolu’daki Yunan varlığını devam ettirmenin tek yolu Türk ordusunu büsbütün yok ederek Ankara’daki siyasi yapıyı tümüyle ortadan kaldırılmaktı. Halk, bu ordunun yenilmesinin, Anadolu’daki Türk varlığının yok olması manasına geldiğinin farkındaydı. O yüzden neyi var ne yoksa verdi. Sakarya Meydan Muharebesi, bu istikametiyle “Yoksulluğun Zaferi”dir.
BAŞTAN SONRA BİR DEHANIN ÜRÜNÜ
Coğrafya sırf harita değildir. Fiziki ögelerin da ötesinde iklim, bitki örtüsü, hidrografik yapı ve insan üzere faktörleri de bünyesinde barındırır. Muharebelerin başında ve sonundaki cephe yayılımına bakarsanız aslında Mustafa Kemal Paşa’nın Yunan Ordusu’nu gün be gün nasıl bir tuzağa çektiğini görebilirsiniz. Sakarya Meydan Muharebesi bu nedenle baştan sona bir dehanın eseridir.
Bu zaferle TBMM yalnızca askeri değil birebir vakitte siyasi bir zafer de kazandı. Beklenmedik bu direnişle tarihin seyri değişti. Fransa ile imzalanan Ankara Antlaşması ve Sovyet Rusya aracılığıyla Ermenistan, Azerbaycan ve Gürcistan’la imzalanan Kars antlaşması siyasi olarak daha da güçlenmesini sağladı. Müttefikler ortasındaki dengeyi de etkiledi.