Yiyeceklerin iyi durumda olduğundan emin olmanın tek yolu, son kullanma tarihini tam olarak bilmek, aynı zamanda bir kutuyu ne zaman açtığınızı veya bir tarifi ne zaman hazırladığınızı ve kaç gün boyunca iyi durumda kalacağını bilmektir.
Tüm yiyecekler buzdolabında saklanmaz. Birçok gıda, bozulmalarına neden olan patojenlerin çoğalmasını önleyen doğal bir korumaya sahiptir. Turşu veya salamura gıdalar gibi çok asitli gıdalar, düşük su içeriğine sahip gıdalar, tuz oranı yüksek gıdalar ve birçok meyve ve sebzede olduğu gibi bir kabuk ile korunan gıdalar doğal korumaya sahiptir.
Ayrıca genellikle bozulabilir olmalarına rağmen pastörizasyon işleminden geçirilmiş ve içinde bulundukları ambalaj açılmadığı sürece çok daha uzun süre saklanmalarını sağlayan süt gibi gıdalar da vardır.
Bunun dışında mutlaka buzdolabında saklanması gereken gıdalar vardır. Soğuk tutulması gereken yiyecekler genel olarak çiğ et, işlenmiş et ürünleri, çiğ balık, füme ve marine edilmiş balık, süt bazlı soslar ve kremalar, yumuşak peynirler, yoğurtlar ve fermente süt ürünleri, sütlü tatlılar, tereyağı, yumurta, pişmiş yiyecekler, çiğ ve pişmiş gıdaların karışımıyla hazırlanan yemekler, soyulmuş, kesilmiş veya pişirilmiş meyve ve sebzeler ve hazır yiyeceklerdir.
Gıdalar neden soğuk tutulur?
Soğutma, gıda zehirlenmesine neden olabilen mikroorganizmaların yayılmasını engelleyen bir gıda koruma tekniğidir. Soğuk hücresel aktiviteyi, enzimatik reaksiyonları ve mikroorganizmaların gelişimini yavaşlatır. Bu tür olayları engellemek için en az -18°C’ye ulaşmak gerekir, ancak bu sıcaklıkta bile hiçbir mikrop yok edilmez, mevcut mikroorganizmaların çoğu gelişimlerine uygun bir sıcaklığa geri döner dönmez faaliyetlerine devam edebilirler.
Soğuk hava, gıdaların bozulmalarını yavaşlatarak taze ürünlerin, bitkilerin ve etin ömrünü uzatır, ancak gıdalarda bulunabilecek toksinleri veya mikroorganizmaları yok etmez.
Sıcaklıklara bağlı olarak gıdaların raf ömrü değişkendir. Soğuk depolamanın iki yöntemi vardır, soğutma ve dondurma. Soğutma, gıdaları düşük bir sıcaklıkta, donma noktasına yakın olarak saklamaktır. Genel olarak, soğutma sıcaklığı 0 ila 4°C civarındadır. Bu sıcaklıklarda gıdalarda bulunan mikroorganizmaların büyüme hızı yavaşlar. Bu sayede kısa veya orta vadede bozulabilir gıdalar korunur.
Dondurma, yiyeceğin sıcaklığını -18°C’ye kadar düşürür. Bu işlem, yiyeceklerdeki suyun buza kristalleşmesine neden olur ve mikrobiyal ve enzimatik aktivite durur. Bu nedenle dondurma, soğutmadan daha uzun süreli gıda korunmasına olanak tanır.
Buzdolabındaki yiyeceklerin raf ömrü
Genel bir kural olarak çiğ bozulabilir gıdalar, pişmiş gıdalara göre daha kısa raf ömrüne sahiptir. Vakum paketleme makineniz varsa bu süre ikiye katlanır.
Peki, buzdolabında saklanan gıdaları tehlikesiz bir şekilde tüketmek ne kadar mümkün?
Çiğ et veya ambalajı açılmış et: 48 saat
Paketlenmiş pişmiş et: 2 ila 3 gün
Taze sakatat: 24 saat
Deniz ürünleri, çiğ balık: 24 saat
Dilimlenmiş şarküteri etler veya önceden paketlenmiş şarküteri etler: 3 ila 4 gün
Pişmiş sebze yemekleri: Soğuduktan sonra hava geçirmez bir kapta 2 ila 3 gün
Çiğ yumurta bazlı tarifler (ev yapımı mayonez vb.): 24 saat
Süt ve yumurta içeren hamur işi: 3 ila 4 gün
Peynirler: 8 ila 20 gün
Açık şişe UHT süt: 3 gün
Taze süt: 24 saat
Açık pastörize taze krema: 4 gün
Yoğurt: 30 gün
Tereyağı, yarı tuzlu tereyağı: 3 hafta ila 1 ay
Haşlanmış yumurta: 1 hafta kabuksuz, 2 gün kabuklu
Taze yumurtalar: 3 haftadan 1 aya kadar
Çiğ yumurta akı: 1 hafta
Çiğ yumurta sarısı: 2 ila 3 gün
Meyve suyu: 5 gün
Güveç, çorba: 3 gün
Bir ürünün son kullanma tarihinin geçtiği nasıl anlaşılır?
Ambalaj üzerinde belirtilen son kullanma tarihlerinin ve raf ömrünün ötesinde, belirli uyarı işaretlerine dikkat edilmesi gerekir. Birkaç gün buzdolabında saklanan bir ürünü tüketmeden önce şunları kontrol etmeyi unutmayın:
– Şüpheli, hasarlı veya şişkin kapak ambalajı,
– Anormal kokular,
– Küf varlığı.
Bazı yiyeceklerin tazeliğini çıplak gözle anlayabilmek daha zordur, bu nedenle özel dikkat gerektirir. Bu özellikle yumurtalarda geçerlidir. Tazeliklerini kontrol etmek için onları bir kase suya batırın, yumurta ne kadar çok yüzerse, o kadar bayat demektir. Bir tavada da parçalayabilirsiniz. Beyaz, sarı etrafında iyi gruplanmış halde kalırsa, bu iyiye işarettir. Öte yandan, yayılıyorsa, eskidir.
Gıdaların raf ömrü nasıl uzatılır?
İşte israfı önlemek ve yiyeceklerinizi buzdolabında daha uzun süre saklamak için bazı ipuçları.
Yiyeceklerinizi buzdolabında uygun şekilde saklayın
Buzdolabında sıcaklık bölgelere göre farklılık gösterebilir. Bu nedenle yiyecekleri doğru yere yerleştirmek, gıdaların uygun şekilde korunmasını sağlar, aynı zamanda gıda zehirlenmesine neden olabilecek bakterilerin çoğalmasını da önler.
Ürünlerinizi sıralayın
Tüm ürünlerinizi körü körüne buzdolabında saklamayın. Bazı gıdalar oda sıcaklığında daha sağlıklıdır.
Buzdolabınızı aşırı doldurmayın
Etkili olması için buzdolabının çok dolu olmaması gerekir. Havanın dolaşabilmesi için gıda maddeleri arasında boşluk bırakın.
Yiyecekleri düzgün bir şekilde sarın
Yiyeceklerinizin birbirinden iyi yalıtıldığından emin olun. Ayrı ayrı streç filme sarın veya hava geçirmez kaplar kullanın.
Sıcak bir şey saklamayın
Ürünlerinizi sırayla tüketin
Çok fazla alışveriş yaptıktan sonra en hassas gıda maddelerinin tüketimini tercih edin. Ayrıca son kullanma tarihlerine de dikkat edin. Son kullanma tarihi yaklaşan ürünlere öncelik verin.
Dondurmayı düşünün
Tüm ürünlerinizi tüketmeyeceğinizi biliyorsanız, mümkünse dondurucuya koyun. Herhangi bir gıda zehirlenmesi riskinden kaçınmak için dondurma ve çözme kurallarına uymaya dikkat edin.
Daha az ama daha düzenli satın alın
Hasarlı veya son kullanma tarihi geçmiş ürünleri düzenli olarak atıyor musunuz? En iyi çözüm, alışverişe daha sık gitmek ve yiyeceklerinizi daha küçük miktarlarda satın almaktır.
Buzdolabını temiz tutun
Herhangi bir damlamayı veya kirlenmeyi hemen temizleyin. Ayrıca, kirli olabilecek teneke kutuların ambalajlarını çıkarın.