Trouw Nutrition’dan yapılan açıklamaya nazaran, her canlı üzere hayvanlar da iklim şartlarından ağır bir biçimde etkileniyor. Yaz aylarında yaşanan yüksek sıcaklıkların ise süt sığırlarının performansı üzerinde olumsuz tesirleri bulunuyor.
Yüksek sıcaklıklar nedeniyle meydana gelen radyasyon ve nem üzere çevresel kaynaklar, ruminant hayvanların kendi beden ısılarıyla da birleşince sıcaklık gerilimi baş gösteriyor. Sıcaklık gerilimine maruz kalan süt sığırlarında, yem tüketimi ve buna bağlı olarak süt randımanı düşüyor.
Geviş getirme ve rumen pH düzeyi azalıyor. Uçucu yağ asitleri ortasındaki oran değişmesi sonucunda süt yağında düşme ve sütün kompozisyonunda değişmeler gözlemlenebiliyor. Ayrıyeten, servis dönemi, buzağılama aralığı ve buzağılama ile birinci tohumlama ortası müddetlerde uzamalar da yaşanabiliyor.
Yüksek sıcaklık ile şekillenen bu gerilim, süt sığırlarında hormonal faaliyetleri etkileyerek kızgınlık şiddetinin azalmasına yahut hiç görülmemesine, hatta döl randımanı kaybına neden olabiliyor. Sıcaklık geriliminin tüm bu tesirleri göz önüne alındığında yaz aylarında hayvan bakımı bilhassa dikkat edilmesi gereken bir mevzu oluyor.
Açıklamada görüşlerine yer verilen Trouw Nutrition Türkiye Ruminant Teknik Eser Müdürü Dr. Kazım Bilgeçli, bilimsel çalışmaların, soğuk içme suyunun sıcaklık gerilimi altındaki süt sığırlarında yüksek yem tüketimine, teneffüs sayısı ile birlikte rektal sıcaklıklarda düşmelere ve süt üretiminde yüzde 4,8 oranında artışlara neden olduğunu ortaya koyduğunu belirterek, “Bu sebeple yaz aylarında hayvanlarda su tüketimi teşvik edilmeli, bol bol soğuk su temin edilmeli. Ayrıyeten, sıcaklık gerilimine maruz kalmış süt sığırlarına uygun gölgelik alanlar sağlanmalı” değerlendirmesinde bulundu.
Bilgeçli, hakikat hayvan besleme usullerinin bu periyotta bilhassa çok kıymetli olduğunu vurgulayarak, kaba yemlerin, çoklukla daha fazla ısı üretimine yol açtığından sıcaklığın yüksek olduğu durumlarda gerilimi tetikleyebildiğini aktardı.
Kaba ve kesif yemin yaz aylarında uygun oranlarda karıştırılarak verilmesini önerdiklerini aktaran Bilgeçli, şunları kaydetti:
“Süt sığırı rasyonlarına kuru husus bazında en az yüzde 1,5 potasyum, yüzde 0,45 sodyum, yüzde 0,35 magnezyum eği yapılmalı. Bedende ürettiği ısı ölçüsünün düşük, ihtiva ettiği kalori ölçüsünün yüksek olmasından ötürü bu periyotlarda bypass yağların kullanımı da tercih edilebilir. Yemlerin aktifliğini artıran katkı hususlarının kullanılması da yeniden yararlı sonuçlar doğurabilir. Bu emelle tampon hususlar, probiyotikler, prebiyotikler, niasin ve mayalar tercih edilebilir.”
“SICAKLIK GERİLİMİ ALTINDAKİ SÜT SIĞIRLARINDA DEĞERLİ ÖLÇÜDE POTASYUM KAYBI DA MEYDANA GELİYOR”
Dr. Kazım Bilgeçli, yaz aylarında düşen yem tüketimi ve kaba yem kalitesindeki muhtemel düşmeye bağlı olarak süt sığırlarının vitamin ve mineral gereksinimlerinin olması gerektiği seviyede karşılanamayabileceğini hatırlattı.
Vitamin ve minerallerin mutlak suretle destek edilmesini tavsiye ettiklerine işaret eden Bilgeçli, “Bağışıklık ve göğüs sıhhati üzerinde tesirli olan, vitamin A ve E ile çinko ve bakır üzere iz mineraller tavsiye edilen ölçülerde sağlanmalı. Ek olarak sıcaklık gerilimi, özgür radikallerin artmasına ve buna bağlı oksidatif gerilime neden olduğundan vitamin E’ye ek olarak selenyum desteği de göz önünde bulundurulmalı” tabirlerini kullandı.
Bilgeçli, sıcaklık gerilimi altındaki süt sığırlarında kıymetli ölçüde potasyum kaybının da meydana geldiğine dikkati çekerek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Artan potasyum gereksiniminin karşılanmaması sonucunda süt randımanı ve yem tüketimi düşebiliyor. Bu nedenle rasyondaki potasyum düzeyi yüzde 1,2 ya da daha fazla olmalı. Âlâ kaliteli yonca kuru otunun düzgün bir potasyum kaynağı olduğu da unutulmamalı. Bunun yanında rasyon magnezyum düzeyinin yüzde 0,3 ila 0,35 ortasında olması randıman ve performans açısından yarar sağlayacaktır.
Sodyum da dikkat edilmesi gereken bir başka kıymetli mineraldir. Sodyum bikarbonat üzere tampon unsurlar kullanılarak rasyondaki oranı yüzde 0,45 ila 0,55 seviyelerine çıkarılabilir. Sodyum düzeyindeki bu oranların sıcaklık gerilimi altında süt randımanına olumlu tesirleri olduğu yapılan çalışmalarla da ortaya konmuş durumda.”