Kurban Bayramı ile düşüşe geçen beyaz et dalını bu sefer piknik yasağı vurdu. Yangın tehlikesi sebebiyle orman alanlarında 31 Ağustos tarihine kadar kamp ve piknik yasağı getirilmesiyle beyaz ette fiyatlar yüzde 70 gerileyerek adeta taban yaptı. İndirim marketlerinde bütün pilicin kilogram fiyatı 29 liraya kadar gerilerken maliyetleri karşılamakta zorlanan üreticisi ise iflasın eşiğine geldi. Kanatlı Hayvan Eti Üreticileri Birliği Lideri Abdullah Koç, fiyat düşüşlerinde iki faktörün tesirli olduğunu belirterek “Kurban Bayramı’nda kırmızı et ile birlikte fiyatlar düşüşe geçmişti. Devletin ormanlık alanlarda kamp ve piknik yasağı getirilmesiyle arz talep istikrarı büsbütün bozuldu. Beyaz et kesimi ziyan ediyor. Üretici fiyatı 38 liraya kadar çıkan tavuğun toptan satış fiyatı şu an 23-24 lira. Geçen yıl 20 liraydı. Her şeyin fiyatı üç kat artmışken biz neredeyse geçen yılki toptan fiyata satış yapıyoruz” dedi.
“NE OLUYOR DİYE ARAYIP SORAN YOK”
Fiyatların bu türlü giderse daha da düşeceğini tabir eden Koç şunları kaydetti:
“Fiyatlar tepetaklak aşağı hakikat gidiyor. Yüzde 60-70 düşüş var. Fiyatlar 38 lira iken ‘Halk yiyemiyor’ diyenler fiyatlar 23 liraya gerilediğinde ‘Bu formda üretici nasıl ayakta kalıyor’ diye reaksiyon göstermiyor. Ücretsiz verseniz ‘Niye ücretsiz veriyorsunuz’ diye soran yok. Fiyatları olağan düzeye geldiğinde müdahale eden devlet kurumları bu periyotta de üreticinin ve endüstricinin ayakta kalması için tıpkı çabayı göstermesi lazım.”
BİR KİLO EKMEĞE BİR KİLO TAVUK ETİ
Tedbir alınmaması durumunda kesimde iflasların yaşanabileceği konusunda uyaran Koç şöyle devam etti:
“Düşünsenize geçen yıl 1 liradan satılan ekmeğin fiyatı 4 liraya çıktı. Bir kilo ekmeğe şu an bir kilo beyaz et alabiliyorsunuz. Ekmeğin hammaddesi buğday. Buğday ise tavuğun yediği en ucuz hammadde. Bu durumda ayakta kalmamız çok güç. Beyaz et dalı en çok yazın para kazanır. Tavuk fiyatları kışın aslında düşer. Bu devirde üretici kazanıp borcunu ödeyemezse iflaslar gelir. Bunun tarihte örnekleri var. Şeker Piliç, Mudurnu üzere. Maalesef ders almıyoruz. Fiyatlar yükselirken müdahale edenler düşerken izliyor. İflaslar gelirse kimse bunun önünde duramaz. Üretim azalırsa tavuğun kilosu 100 liraya kadar çıkar. İşte asıl o vakit hem üretici hem tüketici ziyan görür.”
Fiyatlardaki ani gerileme ile birlikte beyaz et ile kırmızı et ortasındaki marjın çok açıldığına dikkat çeken Abdullah Koç, “En büyük derdimiz fiyatların dengesizliği. Dünyanın bir çok ülkesinde kırmızı et ile beyaz etin fiyatı tıpkı. Gelişmiş ülkelerde ise tavuk eti 10 lira ise kırmızı et 15 lira. Yani 1’e 1.5 marj var. Bizde ise bu marj 2-3 kat açıl durumda. Beyaz et 23-24 liradan satılırken kırmızı etin kilosu 80-100 lira bandında. Yani beyaz et aleyhine bir durum kelam konusu” diye konuştu.
KÖMÜRDEKİ BELİRSİZLİK
Kanatlı Hayvan Eti Üreticileri Birliği Lideri Abdullah Koç, beyaz et fiyatları düşerken maliyetlerin arttığına dikkat çekerek, “Kış kaidelerinde maliyetlerimizin yüzde 60’ını kömür oluşturuyor. Türkiye Kömür İşletmelerinin bayisi üzereyiz. Devlet bize her yıl kömür istikakı veriyor. Bayi fiyatına kömür alıyoruz. Geçen sene kömür maliyetlerimizin yüzde 20’sini bayi fiyatına vermişti. Soma işletmesi özelleştirildikten sonra istikakımızı da alamıyoruz. İşin berbat tarafı yalnızca bu değil. Şu an özelleşen işletmelerdeki kömür fiyatları da muhakkak değil. Tonu 1500 lira iken yarın 3.000-3.500 lira mı olacak bilemiyoruz. Üreticiler şu.an önünü göremiyor” sözlerini kullandı.