KIBRIS (İGFA) – Yakın Doğu Üniversitesi, yapay zeka modelleri kullanarak İnfluenza A H1N1, Chikungunya, Dang, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, Ebola, Sarı Humma, HIV, İnfluenza A H3N2, İnfluenza A H5N1, Batı Nil ve SARS-CoV-1 virüslerinin her biri için 22’şer yıllık projeksiyonlar yaparak; hangi virüslerin hangi yıllarda büyük salgınlara neden olabileceğini ortaya koydu.
COVID-19 fiilen sonlanmasa da, yarattığı toplumsal tasalar neredeyse büsbütün ortadan kalkmış görünüyor. Pekala, gelecekte bizleri neler bekliyor? Diğer salgın hastalıklar da pandemiye dönüşme riski taşıyor mu? Yakın Doğu Üniversitesi, yapay zeka ve matematiksel modellemelerden yararlanarak bu sorulara ve çok daha fazlasına net yanıtlar veren değerli bir çalışmaya imza attı.
Yakın Doğu Üniversitesi’nden Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ, Doç. Dr. Dilber Uzun Özşahin, Doç. Dr. Cenk Serhan Özverel, Yrd. Doç. Dr. Berna Uzun, Yrd. Doç. Dr. Abdullahi Garba Usman, Dr. Nazife Sultanoğlu ve Dr. Cemile Bağkur imzasını taşıyan çalışmada; İnfluenza A H1N1, Chikungunya, Dang, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, Ebola, Sarı Humma, HIV, İnfluenza A H3N2, İnfluenza A H5N1, Batı Nil ve SARS-CoV-1 virüslerinin her biri için 22’şer yıllık projeksiyonlar yapılarak hangi virüslerin hangi yıllarda büyük salgınlara neden olabileceğini ortaya koydu.
Dang Humması virüsü 3,5 milyon ve Chikungunya Virüsü 1,1 milyon olaya ulaşabilir
“Yapay Zeka Uygulaması ile Gelecekte Olabilecek Mümkün Salgınların Kestirimi. Birinci Salgın Hangi Virüsle? Ne Vakit?” ismiyle raporlaştırılarak başta Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık, Sıhhat Bakanlığı, Ulusal Eğitim Bakanlığı, Cumhuriyet Meclisi ve Türkiye Cumhuriyeti Lefkoşa Büyükelçiliği olmak üzere pek çok kuruma da sunulan çalışma; İnfluenza A H1N1 virüsünün 2032 yılında yaklaşık 550,000 olay sayısıyla; Chikungunya Virüsü’nün 2037 yılında yaklaşık 1,1 milyon olay sayısıyla ve Dang Humması Virüsü’nün ise 2042 yılında yaklaşık 3,5 milyon olay sayısıyla dünyayı tesiri altına alacak büyük salgınlara neden olabileceğini belirledi.
Bir öteki sonuca nazaran ise HIV infeksiyonlarındaki artış geçmiştekine emsal formda önümüzdeki 22 yıllık dönemde da devam edecek. Öbür yandan, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, Ebola, Sarı Humma, İnfluenza A H3N2, İnfluenza A H5N1, Batı Nil ve SARS-CoV-1 virüsler ise bir pandemiye dönüşme potansiyeli taşımıyorlar.