Önder Yılmaz – Meclis Dilekçe Komitesi bünyesindeki İsrafı Tedbire Alt Komisyonu’nun son toplantısında orman yangınlarının önlenmesi ve yanan yerlerin tekrar canlandırılması konusu masaya yatırıldı.
Ziraat Yüksek Mühendisi Gökhan Sivaslı, yangınlarda toprağın yarasının sarılması için “malçlama” tedavisinin uygulandığını belirterek, sık sık yangın felaketiyle karşı karşıya kalan Kaliforniya’daki çalışmaları örnek gösterdi.
Sivaslı, “Toprağın üzerine bir örtü üzere budama atıkları, talaş, kuru yaprak, öğütülmüş ağaç modülleri, saman, karton, gazete ve gibisi örtünün örtülmesiyle bir katman oluşturuluyor. Bu, su ve havanın geçişine müsaade veriyor aşağıya gerçek ancak yabani ot çıkışını engelliyor, yavaş yavaş parçalandığı için toprağa da besinlerin yavaş yavaş eklenmesini sağlıyor. Yanlışsız malç uygulaması toprağın buharlaşmasını önlüyor, yangın riskini azaltıyor” dedi.
Portakallı tedavi
Kostarika’daki “portakallı tedavi” çalışmasını da anlatan Sivaslı, Princeton Üniversitesi’ndeki bilimsel çalışma kapsamında yanan yerlerde uygulanan portakallı atık alanı ile olağan alan ortasında karşılaştırmayı içeren manzaraları de kurulda paylaştı. Sivaslı, “tonlarca portakal atıkları atılan alanda yüzde 176 odun artışını sağlamış, biyolojik çeşitlilik oluşmuş. Portakal atıklarının dökülmediği alanda ise ormanlaşma çok çok geride” sözlerini kullandı.
Portakallı atık tedavisinin bir çeşit malç uygulaması olduğuna dikkat çeken Sivaslı, “Organik atıklar kompostlanarak kullanılmalı” teklifinde bulundu. Baybara da kompost malçlamanın toprağın yine canlandırılması ve ormanlaştırılmasında işe yaradığın belirterek, beşi büyükşehir olmak üzere altı belediye ile kompostlama çalışması yürüttüklerini, yalnızca Adana’da 12 dönüm üzerinde günlük 165 tonluk kompostlama yaptıklarını kaydetti. Orman alanlarını bilhassa yanan yerlerde malçlama yapılması konusunda sivil toplum örgütleri ve firmalarla işbirliği içinde olduklarını vurgulayan Baybara, “Türkiye’deki büyük firmalar takviye vermek istiyorlar. Kompostlamayla ilgili bütün makinaları biz belediyelere armağan ediyoruz” dedi.
‘Toprak iyileşiyor’
Baybara, malçlama sürecine ait şunları kaydetti:
“Orman yangınlarının ardında 15 santimlik bir kül katmanı oluşuyor. Bu katman hidrofobik bir yapı, su geçirmiyor. Yağan yağmur tutunacak yer bulmadığı için külle birlikte akıyor. Burada, uygun yerlerde kompostlama yapabiliriz. Elimizde o kadar fazla ağaç atığı var ki bunları yonga makinesinden geçirip, nemlendirerek yanmış arazinin üzerine koyduğumuz vakit malçlama katmanı, yağmuru çekiyor ve şişiyor, akmıyor, buradaki kül katmanı ile aşağıdaki toprak katman ortasında bir mikro klima oluşturduğu için burada hayat başlıyor ve toprağın güzelleşmesi hızlanıyor.”
Baybara, Kastamonu Entegre Şirketi’nin Finlandiya’dan getirdiği kompostlama ve malçlamaya yönelik büyük makinaları Tarım Bakanlığı’na bağışlamayı istediklerini söyledi.
‘Fethiye’den başlayabiliriz’
Fethiye’deki orman yangınlarının en büyük sebeplerinden birinin de tekrar dönüştürülme imkanı bulunamadığı için orman alanına bırakılan atıklar olduğunu da belirten Baybara, “Burada da malçlama çalışmasını öneriyoruz. Fethiye Belediyesiyle şu anda hazırlık hâlindeyiz” bilgisini verdi. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın dayanak ve müsaadesini almayı beklediklerini lisana getiren Baybara, “Biz bu işi Fethiye’de yürütebilecek, başlayacak durumdayız” dedi. Tarım Bakanlığı yetkilileri de bölgede “pilot çalışma” yapılabileceğini lisana getirdi.
‘Fiiliyata geçelim’
Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Ebubekir Gizligider de, “Sonuna kadar bu işin ardındayız, yanındayız ve bu işi sahipleniyoruz. Tamamına dayanak olmaya hazırız. Öbür talepler de var, hepsini birlikte yürütmek istiyoruz. Çalışmayı çabucak başlatalım, ortaya çıkan sonucu Bakan Bey’e arz ederiz, çabucak fiiliyata geçelim” diye konuştu. Gizligider, Fethiye uygulaması dahil bu mevzuda bakanlık bünyesinde bir ön çalışma yapıldığını söyledi. Birinci buluşmanın haftaya yapılması kararlaştırıldı.