ABD’nin The Wall Street Journal (WSJ) gazetesi, Maraş merkezli zelzelelerde yaşanan yıkımları ele alan iki yazı yayınladı. Yazılarda ‘depremin Türkiye’nin yükselişini sembolize eden apartmanları hata mahalline çevirdiği’ ve bunun sonucu olarak ‘Türkiye’nin şiddetli bir evsizlik krizi ile karşı karşıya olduğu’ belirtildi.
Stephen Kalin ve Daniella Cheslow, ‘Türkiye’nin yükselişini sembolize eden apartmanlar’ ile ilgili yazılarında, sarsıntılardan etkilenen 10 vilayette 200’den fazla müteahhit ve inşaat şirketi sahibinin tutuklu yargılanma ile karşı karşıya olduğuna işaret ederek, iktidarın inşaat kesiminde bir ‘patlama’ yarattığı hatırlattı.
‘MUHAFAZAKAR ORTA SINIFIN TİMSALİ ZELZELENİN SEMBOLÜ OLDU’
Kalin ve Cheslow, hususla ilgili şu değerlendirmelerde bulundu:
“‘Cennetten bir köşe’ olarak pazarlanan 12 katlı Rönesans Rezidansı, 2013 yılında açıldı ve geçtiğimiz haftaya kadar ülkenin güneyinde Hatay kentinin süratli kentleşmesinin ve Türkiye orta sınıfının 20 yıldır yaşadığı büyümenin bir sembolüydü. Artık ise 249 üniteden oluşan bu yapı, yıkıcı sarsıntının akabinde yana yatarak ve yüzlerce insanı enkaz altına bırakarak bir mezar ve kabahat mahalli haline geldi.
1999 yılında İstanbul’un yakınlarında meydana gelen ve en az 17 bin kişinin hayatını kaybettiği zelzelenin akabinde binaları sağlamlaştırmak için yapılan bir dizi ıslahata karşın uzmanlar, hayatta kalanların aileleri ve Türkiye’deki muhalefet partileri, son 20 yılda yaşanan inşaat patlaması sırasında inşa edilen pek çok apartmanın sismik olaylara ait düzenlemelere uymadığını söylüyor.
Erdoğan hükümeti, tüm ülkede, bilhassa de yaşanan son zelzelelerin merkezi olan muhafazakar İç Anadolu’daki kalelerinde bir inşaat patlamasına nezaret etmişti. Vaktinde büyüyen muhafazakar orta sınıfın bir timsali olan yükselen apartmanlar, artık Türkiye’nin son yüzyılda yaşadığı en makus sarsıntının ve standartlar ile düzenlemeler hakkındaki soruların bir sembolü oldu.”
‘EN AZ 2 MİLYON KİŞİNİN EVSİZ KALDIĞI KESTİRİM EDİLİYOR’
Sune Mani Rasmussen ve Daniella Cheslow da WSF için kaleme aldıkları yazıda, sarsıntıların akabinde Türkiye’nin şiddetli bir evsizlik krizi ile karşı karşıya olduğunu bildirdi. ‘Türkiye, zelzelelerin akabinde dünyanın en berbat evsizlik krizlerinden birini yaşıyor” diyen Rasmussen ve Cheslow’un değerlendirmeleri ise şöyle:
“6 Şubat’ta yaşanan sarsıntılarda Türkiye ve Suriye’de 41 bin 200’den fazla insan öldü. Uzmanlar, 85 milyon nüfuslu Türkiye’de en az 2 milyon kişinin meskenlerini kaybetmiş olduğunu kestirim ediyor.
Evsizlik krizi, Türkleri sınıf ayrımlarından da vurdu… Türk Teşebbüs ve İş Dünyası Konfederasyonu’nun (TÜRKONFED) geçen hafta yaptığı açıklamaya nazaran, zelzelelerin sebep olduğu ekonomik zararın en az 84 milyar doları bulacağı iddia ediliyor. Bu meblağın büyük bir kısmı, konutların tekrar inşası, altyapı ve evsiz kalan yüzbinlerce kişi için kalacak yerler için gerekiyor.
Fitch kredi derecelendirme kuruluşuna nazaran, sigorta kapsamının sarsıntıdan en çok etkilenen bölgelerde düşük olması bekleniyor. Ülkede zelzelenin sigorta kapsamında olması teknik olarak zarurî olsa da bu, uygulamada sıklıkla uygulanmıyor.
Ülkedeki umutsuz durum, yardım tedarikini bir gayrete çevirdi; bu durum da hükümet, STK’ler, siyasi partiler ve sarsıntının akabinde gelen birinci yardımı yavaş ve organizasyonsuz olarak nitelendiren ve ortaya çıkan boşluğu doldurmaya çalışan muhalefet belediyeleri ortasında tansiyona neden oldu.” (DIŞ HABERLER)