Devlet tarafından kişi ve kurumlara verilen kamusal hizmetlerin karşılığı olarak alınan fiyata vergi ismi verilir. Vergiler birçok çeşitlilik gösterir. Ödenmeyen durumlarda vergi borcu olarak devletin sisteminde kayıt altına alınır. Vatandaşlar tarafından ödenen vergi borçları sorgulama süreciyle öğrenilebilir. Vergi borcunun olup olmadığını ve fiyatı öğrenmek ismine e devlet kapısı üzerinden ya da gelir yönetimi başkanlığının resmi web sitesi üzerinden borcunuzu sorgulatabilirsiniz. Birkaç adımla birlikte sorgulama sürecini tamamlayabilirsiniz.
Türk Vergi Sistemi temel itibariyle beyan aslına dayanmaktadır. Beyan temeli ise mükelleflerin elde ettiği gelirlerini şahsen kendilerinin Yönetime bildirmesine dayalı bir sistemdir. Bu sistemde vergi matrahı mükellef tarafından belirlenip yönetime beyan edilir.
Mükellefin yönetime bildirdiği vergi matrahının kanunlara uygunluğu ve doğruluğu Vergi Dairesi tarafından denetim edilir. Vergi Dairelerince yapılan denetimler sonucunda mükellefin eksik yahut yanılgılı beyanda bulunduğunun ya da hiç beyanda bulunmadığının tespiti hallerinde vergi, vergi yönetimince tarh edilir. Verginin tarhı, vergi alacağının kanunlarında gösterilen matrah ve nispetler üzerinden vergi dairesi tarafından hesaplanarak bu alacağın ölçü olarak tespit edilmesidir. Verginin tahakkuku ise, tarh ve bildiri edilen verginin ödenmesi gereken safhaya gelmesidir.
Mükellefler müddetinde beyan edilmeyen bir vergi ya da mükellefiyetle ilgili yerine getirilmesi gereken bir konunun yerine getirilmemesi nedeniyle ceza, artırım ve faiz ödemek zorunda kalacaklardır.
Vadesinde ödenmeyen kamu alacakları için ödeme buyruğu düzenlenir. Kamu borcunu vadesinde ödemeyenler ismine vergi dairesince düzenlenen ödeme buyruğu, borçlulara borçlarını ödemeleri yahut bu borçlarla ilgili mal bildiriminde bulunmaları konusunda yapılan bir bildirimdir. Lakin ödeme buyruğunun düzenlenmesi ile vergi dairesi birebir vakitte kamu alacağının tahsili için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Metodu Hakkında Kanun gereği cebri tahsilat süreçlerine de başlamış sayılır.
Bu bağlamda borçlulara 7 gün içinde borçlarını ödemelerini yahut bu borçlarla ilgili mal bildiriminde bulunmalarını bildirmek için “ödeme emri” düzenlenir ve bildirim edilir. Asıl borçlulardan tahsilat yapılamaması halinde, yasal temsilci, limited şirket ortağı, yabancı şahıs yahut kurum mümessilleri üzere borçtan sorumlu olanlara da ödeme buyruğu bildirim edilerek borcun ödenmesi yahut mal bildiriminde bulunması istenilir.
Vergi borcu sorgulama süreci için e devlet sisteminden yararlanabilir ya da internet web sitesini kullanarak vergi borcu sorgulaması gerçekleştirebilirsiniz. Gelir yönetimi başkanlığının sahip olduğu web sitesi üzerinde ilgili form bulunur. Sorgulama formunu uygun bir biçimde doldurduktan sonra vergi borcunuzu sorgulayabilirsiniz. E devlet sistemi üzerinden sorgulama yapmak istiyorsanız e devlet resmi giriş sayfasını açmanız akabinde TC kimlik numarası ve şifreniz ile birlikte sisteme giriş yapmanız gerekir.
Giriş sürecini yaptıktan sonra e devlet sisteminin ana sayfasında yer alan arama butonuna Gelir Yönetimi Başkanlığı vergi borcu sorgulama yazıp sürece devam edebilirsiniz. Karşınıza çıkan Gelir Yönetimi Başkanlığına ilişkin olan aktüel ve toplam borçlarınıza bu alanda ulaşabilir, gerekli sorgulama sürecini tamamlayabilirsiniz. İnternet tarayıcısı üzerinden Gelir Yönetimi Başkanlığı internet ve vergi dairesi yazarak resmi web sitesine girebilir karşınıza gelen formda gerekli bilgileri doldurarak sorgulama sürecini yapabilirsiniz.