Antalya Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı (YİKOB) tarafından ihalesi yapılan okul, huzurevi çevre düzenlemesi ve restorasyon gibi yapım işlerinde yüklenici firmalardan yapılan işle doğrudan ilgisi bulunmayan 11 adet lüks araç ile 21 bilgisayar ve 23 tabletten oluşan çeşitli büro malzemesi temin edildiği ortaya çıktı. Sayıştay denetiminde ortaya çıkan bulgulara göre Mercedes, Wolkswagen ve Toyota gibi yabancı markalardan oluşan son model lüks araçların YİKOB tarafından kontrolörlük hizmetlerinde kullanılması amacıyla tahsisinin talep edildiği ancak kurumun yöneticileri tarafından kullanılıyor. YİKOB tarafından yapılan sözleşmelere eklenen ‘Diğer Hususlar’ başlıklı bir madde ile yüklenici firmalardan temin edilen lüks araçlarla ilgili uygulamanın, hem kamu idareleriyle ilgili mevzuata hem de 2014’te çıkarılan ve kamuda kullanılacak araçlarla ilgili düzenlemeleri içeren Bakanlar Kurulu Kararına aykırı olduğu kaydedildi.
Türkiye, 2012’de çıkarılan ve kısaca Büyükşehir Yasası olarak anılan düzenlemeyle yeni bir idari kurumla tanıştı: YİKOB (Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı). Geçmişte il özel idarelerinin yerine getirdiği görev ve sorumluluklar, yeni düzenlemeyle birlikte büyükşehir olarak belirlenen illerde Valilikler bünyesinde oluşturulan YİKOB’ların sorumluluğuna geçti.
Yasa kapsamında oluşturulan YİKOB’lardan biri de Antalya Valiliği bünyesinde hizmet veriyor. Kamu yatırımlarından kültürel varlıkların korunmasına ilişkin geniş bir alanda yetki ve sorumluluğu bulunan Antalya YİKOB’un başında ilin Vali Yardımcılarından biri bulunuyor.
KAMU LOJMANINI LÜKS VİLLALARLA TAKAS ETMEKLE GÜNDEME GELDİ
Daha önce Kaş ilçesinde bulunan Kaymakamlık konutu ile 3 katlı personel lojmanını yine ilçede bulunan iki lüks villa ile takas etmesiyle gündeme gelen Antalya YİKOB’un bu uygulaması kamuoyunda tepkiyle karşılanmıştı. Yapılan takasın ardından gelen tepkiler üzerine iki lüks villayı satışa çıkaran Antalya YİKOB’un dördüncü kez yaptığı son ihale geçtiğimiz 9 Mayıs’ta gerçekleştirildi ancak her biri için KDV hariç 7 milyon 410 bin TL muhammen bedel belirlenen villalara bu kez de alıcı çıkmadı.
ANTALYA YİKOB İHALELERDEN LÜKS OTOMOBİL TEMİN EDİYOR
Tartışmalı villa takasıyla gündeme gelen Antalya YİKOB’un gerçekleştirdiği ihale sözleşmelerine eklenen bir madde ile yüklenici firmalardan lüks araçlar ile dizüstü bilgisayar ve tablet gibi malzemelerin temin edilmesi gözleri yeniden bu kuruma çevirdi.
SÖZLEŞMEYE EKLENEN BİR MADDEYLE 11 LÜKS ARAÇ TEMİN EDİLDİ
Sayıştay denetçilerinin 2021 yılındaki iş ve işlemler için geçtiğimiz aylarda kurumda yaptığı denetimlerin ardından hazırlanan taslak raporda, Antalya YİKOB tarafından yüklenici firmalarla yapılan ihale sözleşmelerine “Diğer Hususlar” başlığı ile bir madde eklenerek, kurumun genel ihtiyaçları arasında bulunan çeşitli büro malzemeleri ile lüks araçlar temin edildiği kaydedildi. İhaleye konu yapılan işle doğrudan ilgisi olmayan bu uygulama kapsamında okul ve huzur evi inşaatı, restorasyon ve çevre düzenlemesi projeleri gibi Antalya YİKOB tarafından ihale edilen yapım işlerini üstlenen firmalardan yalnızca 2021 yılı içerisinde temin edilen lüks araç sayısı 11 adet.
KONTROLÖRLÜK GEREKÇESİYLE ALINDI, YÖNETİCİLER KULLANIYOR
YİKOB’un sözleşmeye bağladığı işler kapsamında temin edilen araç ve büro malzemelerinin kurum personeli tarafından ‘kontrolörlük’ hizmetlerinde kullanılacağı savunulmasına karşın kurum yöneticileri tarafından kullanıldığı belirtiliyor. Kamu idaresinin olağan görev ve sorumlulukları kapsamında edinilmesi mümkün olmayan lüks araçlar, ihale sözleşmelerine eklenen bir madde ile temin edilerek kurum yöneticilerinin lüks otomobil tutkusunun karşılanmasında kullanılıyor.
UYGULAMA İLGİLİ YASA VE BAKANLAR KURULU KARARINA AYKIRI
Aralarında 4×4 arazi araçları ve lüks minibüsün de yer aldığı araçların tamamının ‘D grubu’ olarak tanımlanan, yerlilik oranı menşei koşullarını taşımayan modeller olduğu belirtilirken bunun 2014’te çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararı’na da aykırı olduğu kaydediliyor. 237 sayılı Taşıt Kanunu ve bu Kanun’a ilişkin olarak çıkarılan 2014/6425 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nda, ilgili kanun ekinde sınırlı sayıdaki makam ve hizmetler dışında, hibe dâhil her ne suretle olursa olsun yabancı menşeli araç edinilemeyeceği, hizmet alımı yoluyla kiralanamayacağı, başka bir yöntemle taşıt alınamayacağı ve temin edilen araçların yüzde 50 yerlilik oranına tabi olacağı belirtiliyor. Antalya YİKOB’un yaptığı sözleşmeler kapsamında temin edilen ‘D grubu’ araçların tamamının, diğer araçların ise büyük kısmının silindir hacimleri ve menşeileri bakımından yerlilik şartlarını taşımıyor.
KAMU İHALE KANUNUNA GÖRE YAPILAN İŞLEM HUKUKA AYKIRI
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda ise aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım işlerinin bir arada ihale edilemeyeceği hükmüne yer veriliyor. Kamu idarelerinin genel ve sürekli ihtiyaçlarının yapım işi sözleşmeleri yoluyla karşılanmasının hukuka aykırı olduğu belirtilirken, yapılan uygulamanın ilgili düzenlemeleri etkisiz hale getireceğinin de altı çiziliyor.
İMAM HATİP OKULU İNŞAATINDAN GELEN ARAÇ ÇAKARLI ESKORT OLDU
Antalya YİKOB’un 2020 yılında Kepez ilçesinde ihale ettiği Emine-Ali Uyaroğlu İmam Hatip Ortaokulu yapım işi kapsamında yüklenici firmadan benzer yolla temin edilen 35 AIV 620 plakalı Wolkswagen Passat model aracın ‘kontrolörlük’ amacıyla alınmasına karşın Antalya Valisi Ersin Yazıcı’nın makam aracına koruma aracı yapıldığı öne sürüldü. Antalya Müzesi önünde 14 Mayıs 2022 tarihinde vali aracına eşlik ederken vatandaşlar tarafından görüntülenen çakarlı aracın, İmam Hatip Ortaokulu inşaatının kontrolünde kullanılmak için temin edilen araç olduğu da iddialar arasında.
KONTROLÖRLÜK İÇİN ALINAN ARAÇ MAKAM ARACI YAPILDI
Nisan 2021’de, dönemin YİKOB Başkanı ve Antalya Vali Yardımcısı Atıf Çiçekli’nin kurumun idari ve mali işler müdürlüğüne yazdığı resmi yazıda, söz konusu araca akaryakıt alımı için talimat verdiği görülüyor. Emine-Ali Uyaroğlu İmam Hatip Ortaokulu yapım işi ihale şartnamesi kapsamında temin edildiği belirtilen aracın modeli ve plaka numarası da resmi yazıda yer alıyor. Ancak aynı aracın geçtiğimiz yıl Antalya Vali Yardımcısı ve YİKOB Başkanı olan Yalçın Sezgin tarafından makam aracı olarak kullanıldığı öne sürüldü.
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI 30 İLİN VALİLİĞİNİ KONU HAKKINDA UYARDI
Öte yandan Antalya YİKOB’da ortaya çıkan sözleşme yoluyla yükleniciden araç temini edilmesi gibi uygulamaları da içeren bazı usulsüz işlemler konusunda İçişleri Bakanlığı’nın geçtiğimiz yıl valilikleri uyardığı da ortaya çıktı. İçişleri Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı’nın YİKOB’ları bünyesinde barındıran 30 ilin valiliğine yazdığı uyarı yazısında, “Sayıştay Başkanlığı’nca gerçekleştirilen 2019 yılı Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları denetimleri sonucu düzenlenen Sayıştay Denetim raporlarında tespit edilen bulgular derlenerek ekte gönderilmiş olup, söz konusu bulguların incelenerek yürütülen iş ve işlemlerde uygulama birliği sağlanması ve bundan sonra yapılacak denetimlerde aynı ya da benzer eksiklik ve hatalara meydan verilmemesi için kurumda gerekli tedbirlerin alınması” isteniyor.
“YÜKLENİCİDEN MEVZUATA AYKIRI BİNEK ARACI TEMİN EDİLİYOR”
Bakanlığın Sayıştay Denetim raporlarından derlediği hatalı uygulamalar arasında, “Mevzuata aykırı olarak ihale dokümanında işin yürütülmesiyle doğrudan ilişkisi bulunmayan araç ve gereçlerin yüklenicilerden temin edilemeyeceği hükmüne rağmen yapım işi ihalesinde kontrol aracı olarak yükleniciden binek aracı temin edildiği” bulgusuna da yer verilerek ilgili kurumlar uyarılıyor.
YİKOB’UN YAPTIĞI İHALE SÖZLEŞMELERİ VE TEMİN EDİLEN ARAÇLAR
Sayıştay denetçilerinin hazırladığı taslak raporda, Antalya YİKOB tarafından yapılan ihale sözleşmelerinde hangi yapım işinden hangi araçların alındığı da belirtiliyor. Alanya, Aksu, Serik, Kaş, Kepez, Muratpaşa ve İbradı gibi ilçelerde yapılan kamu ihalesi sözleşmelerinde söz konusu uygulama kapsamında elde edilen araçlar ve modelleri şöyle:
-Alanya’da 2020 yılında ihalesi yapılan Oba Anaokulu yapım işi ihalesinden 1 adet D Segment 2020 model klimalı, otomatik vites, 4 kişilik binek araç.
-Antalya’da 2018’de ihalesi yapılan 150 kişilik Huzur Evi yapım işi ihalesinden 1 adet en az 90 Hp gücünde, klimalı, 4 kişilik, otomatik vites binek araç.
-Serik’te 2020’de ihalesi yapılan Gedik Anaokulu yapım işinden en az 2018 model 1 adet klimalı Sedan marka binek araç.
-Alanya’da 2020’de ihalesi yapılan Mahmutlar Hüseyin Gülseren Doğan İlkokulu İkmal İnşaatı Yapım İşi ihalesinden en az 2018 model D segment, klimalı, otomatik vites 1 adet Sedan binek araç.
-Alanya’da 2021’de ihale edilen Oba Mesleki Teknik Lisesi ve 100 Kwe Kurulu Gücünde GES (Güneş Enerjisi Santrali) İmalatı Yapım İşi ihalesinden 1 adet 4×4 200 Hp silindir hacimli, otomatik şanzıman, en az 2019 model kaskolu bakımlı pikap araç.
-Antalya Muratpaşa ilçesi sınırlarında bulunan Doğuyaka Mahallesi’nde 2021’de ihalesi yapılan 24 Derslikli İlkokul İnşaatı ve 100 Kwe Kurulu Gücünde GES İmalatı Yapım İşi ihalesinden en az 2019 model kaskolu, bakımlı Sedan binek araç.
-Antalya Kepez ilçesinde 2020’de ihalesi yapılan Emine – Ali Uyaroğlu İmam Hatip Ortaokulu İkmal İnşaatı Yapım İşi ihalesinden en az 2019 model D Segment, klimalı, otomatik vites Sedan binek araç.
-Kaş ilçesinde bulunan ve ihalesi 2020’de yapılan Patara Telsiz Telgraf İstasyonu Restorasyonu Teşhir Tanzim ve Çevre Düzenleme İşi kapsamında kontrol mühendislerine işin süresi boyunca 1 adet 4×4, en az 2000cc motor gücünde, araziye elverişli, klimalı, otomatik şanzıman, 4 kişilik, en az 2020 model, kaskolu, bakımlı araç.
-Antalya’nın Kaş ilçesinde bulunan ve ihalesi 2020’de yapılan Patara Antik Kentindeki Deniz Fenerinin Rekonstrüksiyon Uygulama İşi ihalesi kapsamında 1 adet D segment klimalı, 4 4işilik, en az 2019 model ve ticari segment Vito Transporter veya muadili klimalı, kaskolu, bakımlı minibüs.
-İhalesi 2020’de yapılan İbradı ilçesi Ormana Mahallesi Giriş, Ana Meydan ve Çarşı İçi, Sokak, Cephe ve Çevre Düzenleme Projesi Genişletilmiş Revizyon Projesi Uygulama İşi ihalesi kapsamında 1 Adet 4×4 klimalı, 4 kişilik, en az 2019 model, kaskolu, bakımlı araç.
-İhalesi 2021’de yapılan İbradı İlçesi, Ormana Mahallesi Sokak Sağlıklaştırma ve Çevre Düzenlemesi kapsamında minimum C sınıfı 1 adet yeni dizel araç.
VALİLİK YÖNETİCİLERİNİN LÜKS ARAÇ TUTKUSU İKİ YILDIR GÜNDEMDE
Antalya Valiliği bünyesindeki kurumlarda idari personel tarafından kullanıldığı iddialarıyla tartışma konusu olan lüks araçlar, Temmuz 2021’de de CİMER üzerinden şikâyet konusu olmuştu. Yapılan başvuruda kurum bünyesinde ihale sözleşmeleri yoluyla elde edilen araçların bulunup bulunmadığı sorgulanarak konu hakkında İç İşleri Bakanlığı’nın inceleme yapması talep edilerek şu ifadelere yer verilmişti: “Antalya Valiliği Vali yardımcılarında, Makam aracı olarak kullanılan 237 sayılı kanun 10. Maddesine ve (I) ve (II) Sayılı cetvele aykırı araç tahsisi var mı? Vali yardımcılarının kullanımında araçlar var ise; bu araçların görev ve görev harici kullanım kontrolü araç takip sistemi ile takip ediliyor mu? İnşaat kontrolleri için inşaat ihale kapsamında kontrollük için talep edilen araç var mı? İhale şartnamesi gereği talep edilen araçların niteliği ve vasfı 237 sayılı kanun 10. Maddesine uygun mu? Bu araçlar araç takip sistemi ile nerede ve hangi amaçla kullanıldığı takip ediliyor mu? Antalya Vali Yardımcısı Atıf Çiçekli kullanımında çok sayıda binek araç, Arazi aracı ve VİP tarzı araçlar olduğu konuşulmakta. Çocuklarının okuldan bu araçlar tarafından alındığı konuşulmakta. Böyle bir durum söz konusu mu?”
VALİ YARDIMCISI ‘SAVURGANLIĞA YOL AÇMIYORUZ’ DEDİ
Antalya Vali Yardımcısı Atıf Çiçekli’nin CİMER başvurusuna verdiği 16 Temmuz 2021 tarihli yanıtta ise şöyle denildi: “Valiliğimiz ve Başkanlığımızın araç ihtiyacı, Bakanlığımızın izni doğrultusunda araç kiralama yöntemiyle gerçekleştirilmekte olup, 237 sayılı Taşıt Kanununun 10. Maddesi ve I ve II sayılı cetveline aykırı araç bulunmamaktadır. Başkanlığımıza bağlı saha amirliğince araçların takip işlemleri, taşıt görev formları ile 237 sayılı Taşıt Kanunu kapsamında resmi taşıtlarda savurganlığa yol açmadan, bütçe olanaklarıyla uyumlu bir biçimde kullanımı sağlanmaktadır. Resmi araçların temini ve kiralanmasında, 30. 06. 2021 tarihli ve 31527 sayılı 2021/14 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesinde Resmi Taşıtların Edinilmesi ve Kullanılması başlıklı tasarruf tedbirleri kapsamında işlem tahsis edilecektir.”
Yusuf Yavuz
Odatv.com