ANKARA – YÖK Kanunu’ndaki düzenlemeye dayanarak, fiyatların eşitlenmesi talebinde bulunan vakıf üniversitesi akademisyenleri, maaşlarının kanuna karşıt olarak iki buçuk yıldır eksik ödenmesinden şikâyetçi.
Bu süreçte üniversite idareleri ile birçok sefer karşı karşıya gelen akademisyenler, özlük hakkı ihlallerinin yanı sıra işten çıkarılma ve mobbing tehdidi ile de karşı karşıya kaldı.
YÖK’ÜN RAPORUNDA YER ALDI: MAAŞLAR DEVLETİN ALTINDA KALDI
Yükseköğretim Kanunu’nda 17 Nisan 2020 tarihinde yapılan 2547 sayılı değişiklikle, devlet ve vakıf üniversitelerinde çalışan öğretim elemanlarının fiyatları eşitlendi.
Düzenlemeye karşın ortadan geçen iki buçuk yılda çok sayıda vakıf üniversitesi, Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) ‘akademisyenlere devlet üniversitelerinden az fiyat ödenemez’ kararına uymayarak ya fiyatları eşitlemedi ya da brüt fiyat üzerinden eşitleme yaparak öğretim elemanlarına ödediği net fiyatı düşük tutma yoluna gitti.
Öyle ki YÖK’ün 2021’de yayımladığı Vakıf Yükseköğretim Kurumları Raporu’na nazaran de bu kanun değişikliğinden sonra bile birçok vakıf üniversitesinde her unvan için ödenen maaş, tıpkı unvan için devlet üniversitelerinde verilenlerin altında kaldı.
“Eşit işe eşit ücret” isteyen vakıf üniversitelerindeki akademisyenler, yaşadıkları özlük hakkı ihlallerinin yanı sıra işten çıkarılma ve mobbing tehdidi ile de karşı karşıya.
‘KANUNDA ÖNGÖRÜLENDEN 7 BİN TL DAHA DÜŞÜK BİR MAAŞ ALDIM’
İstanbul’da faaliyet gösteren Doğuş Üniversitesi’nde çalışan öğretim vazifelisi, vakıf üniversitesinde misyon yapan akademisyenlere devlet üniversitelerinden az fiyat verilemeyeceğine ait düzenlemenin iki buçuk yıl evvel alınmasına karşın fiyatların hala eşitlenmediği söyledi.
Akademisyen fiyatlarını kanuna muhalif olarak eksik ödeyen vakıf üniversiteleri ortasında Doğuş Üniversitesi’nin de bulunduğunu söz eden akademisyen, “Ben Doğuş Üniversitesi’nde akademisyenim ve son iki buçuk yıldır kanuna karşın devlet üniversitesinde vazife yapan akademisyenlerin maaşlarıyla bizim maaşlarımız birebir düzeye çekilmedi. Mesela bu ay araştırma vazifelisi takımı için kanunda öngörülenden neredeyse 7 bin TL daha düşük bir maaş ödemesi yapıldı. Birçok arkadaşımız eksik ödeme yapan vakıf üniversiteleri hakkında dava açtı. Kazananlar da oldu fakat sorun hala devam ediyor. Bir bakıma kanunla belirlenen fiyatların eşitlenmesine yönelik yasal değişiklik kâğıt üzerinde kaldı. Yani vakıf üniversitelerinde işverenler kazandı” dedi.
‘KİMİ VAKIF ÜNİVERSİTESİ İDARELERİ AKADEMİSYENLERİN DİLEKÇELERİNİ BİLE KABUL ETMİYOR’
Vakıf üniversitelerindeki bu kanuna muhalif uygulamanın Yüksek Öğretim Konseyi (YÖK) tarafından denetlenmesi gerektiğine fakat YÖK’ün denetleme kurumunun vazifesini yerine getirmediğine dikkat çeken akademisyen şöyle konuştu:
“Türkiye’de vakıf üniversiteleri ortasında birkaç üniversite haricinde ortalarında Doğuş, Nişantaşı, Beykent Üniversitelerinin de bulunduğu çok sayıda üniversitede bu kanuna karşıtlık devam ediyor. Burada yapılması gereken YÖK’ün denetleme kurumunun vazifesini yerine getirmesidir. Kelam konusu savların olduğu üniversitelere giderek, akademisyenlerle konuşarak bir kontrol sisteminin çalıştırılması lazım. Başka türlü akademisyenler ile üniversite idareleri karşı karşıya geliyor. Bu da akademisyenlere uygulanan mobbinge kadar götürüyor süreci. Vakıf üniversitesinde çalışan öğretim elemanları, üniversite idaresine vermek için dilekçe hazırlıyor. Fakat kimi vakıf üniversitesi idareleri bu dilekçeleri kabul bile etmiyor. Bir vakıf üniversitende çalışan akademisyen arkadaşımız öbür üniversitesinin protestosunu katıldığı için işten çıkartıldı. Bu da bir nevi öbür arkadaşlara yönelik bir tehdit ögesi oluşturuyor.”
‘ÜCRETLERİN EŞİTLENMESİ İÇİN DİLEKÇE VERDİM, İŞTEN ÇIKARTILDIM’
Geçen mart ayında YÖK Kanunu’ndaki düzenlemeye dayanarak, fiyatların eşitlenmesi talebinde bulunan ve üniversite idaresine bahse dair dilekçe verdikten sonra işten çıkartılan Fırat Karçal, tek taraflı fesih sürecinin ‘görevini yapmamak’ gerekçesiyle alındığını söyledi.
İşten çıkartılmadan evvel 4 buçuk yıldır üniversitede misyon yaptığını belirten Karçal, “Ben telepazarlamada çalışma, okulun tişörtünü giyme, toplumsal medya hesaplarından okulun paylaşımlarını beğenme dayatmalarına karşı çıktığım için birinci olarak idarenin radarına girdim. Sonrasında da fiyatlarımızın devlet üniversiteleri ile eşitlenmesi talebinde bulunmam işten çıkarılmamı da beraberinde getirdi” dedi ve ekledi:
“Benim üzere dilekçe veren 40’a yakın arkadaşımız da işten çıkartıldı. Olağanda dilekçeye yanıt verme müddeti 30 gündür. Arkadaşlarımız da dilekçenin karşılığını beklerken 30’uncu gün işten çıkartılar. Onların dilekçelerine işten çıkartarak yanıt verdiler. 5 Eylül’de de ben işten çıkartıldım. Daha sonra sürecin iptali ve yürütmenin durdurulması talebiyle yargıya başvurdum ve süreç devam ediyor.”
‘ÜNİVERSİTE İDARESİ ‘BAK YÖK DE GELDİ, BİR ŞEY OLMADI’ HALİNDE BİR TUTUM SERGİLEDİ’
YÖK kontrolünün nitekim hedefine uygun yapılmadığını tabir eden Karçal, “YÖK ben vazifedeyken Nişantaşı Üniversitesi’ne de geldi. 5 saat okulda kaldılar ve yalnızca 6 şahısla görüştü. Kapıda bekleyen arkadaşlarla görüşmediler. Kanunun uygulanması noktasında da hiçbir değişiklik olmadı. Bu durum üniversite idarenin baskısını da güçlendirdi. “Bak YÖK de geldi, bir şey olmadı” formunda bir hal sergilendi. Bu sorunun çözülmesi noktasında YÖK’ün kanuna uygun olarak denetleme yapması gerekiyor” formunda konuştu.
‘DOĞUŞ ÜNİVERSİTESİ 5 BİN TL, NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ İSE 6 BİN TL AZ FİYAT ÖDEDİ’
Başka bir vakıf üniversitesinde misyon yapan öğretim vazifelisi ise, Doğuş Üniversitesi’nin bu ay araştırma vazifelisi takımı için kanunda öngörülenden 5 bin TL, Nişantaşı Üniversitesi’nin ise 6 bin TL az fiyat ödediğini kaydetti. Vakıf üniversite idarelerinin kanuna uymak üzere bir mecburilik hissetmediklerine dikkat çeken öğretim vazifelisi, “Üniversite idareleri aslında YÖK tarafından korunuyorlar. Şu ekonomik şartlarda nasıl adalet? YÖK’ün bilgisi yok güya. Şu an hepimizin bilgisi var. YÖK’ün yok. Okulların ayda ne ödediğine dair bilgilere ulaşamıyorlar mı? Bu sürecin düğümü YÖK denetleme heyeti üyelerine açılacak. Akademisyenlerin açtığı misyonu berbata kullanma, vazifesi ihmal davalarında çözülecek üzere duruyor mevzu. Bu mevzuyla ilgili emek ofisleri da uyuyor. Hiçbir takviye ve adım atılmıyor. Burada iş biraz da milletvekillerine düşüyor. Onların da bir baskı ögesi oluşturması gerekiyor” tabirlerine yer verdi.