Türkiye’de haziranın başında 7 bin 322 olarak kaydedilen Kovid-19 olay sayıları, 27 Haziran-3 Temmuz haftasında yaklaşık 8 kat artışla 57 bin 113’e ulaştı. Prof. Dr. Alpay Azap, ”Sonbahara kalmadan büyük bir dalga yaşayabiliriz’ diye uyardı.
Vaka sayısında patlama
Sağlık Bakanlığının 1 Haziran’dan itibaren ‘covid19.saglik.gov.tr’ adresinden haftalık açıkladığı Kovid-19 datalarına nazaran, bilhassa son haftalarda olay sayılarında dikkat cazibeli artış yaşandı.
Haziranın birinci haftalık datalarını içeren 30 Mayıs-5 Haziran’da 7 bin 322 kişinin testi olumlu çıkarken, 19 kişi yaşamını yitirdi. Güzelleşenlerin sayısı ise 7 bin 843 oldu.
6-12 Haziran haftasında 7 bin 556 kişinin testi müspet çıktı, 20 kişi yaşamını yitirdi, 7 bin 241 kişi ise düzgünleşti. 13-19 Haziran’da hadise sayıları 10 bin 954, vefat sayısı 19 ve güzelleşenlerin sayısı da 7 bin 653 olarak kaydedildi.
Kovid-19 hadise sayıları 20-26 Haziran haftasına gelindiğinde 26 bin 635’e yükseldi. Bu hafta aralığında 17 kişi yaşamını yitirdi, 11 bin 256 kişi ise düzgünleşti.
Son dataları içeren 27 Haziran-3 Temmuz’da ise 57 bin 113 kişinin testi müspet çıktı, 25 kişi yaşamını yitirdi, güzelleşenlerin sayısı ise 30 bin 478 oldu.
Böylelikle birinci haftalık dataların açıklandığı 30 Mayıs-5 Haziran’a kıyasla olay sayılarında yaklaşık 8 kat artış görüldü.
“Artışın ana nedeni yeni varyantlar ve tedbirlerin terk edilmesi”
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi, Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği İdare Şurası Üyesi Prof. Dr. Alpay Azap, Kovid-19’un yeni varyantları BA.4 ve BA.5’in olay sayılarındaki artışın en değerli etkeni olduğunu söyledi.
Bu varyantların kızamık kadar bulaşıcı olduğunu vurgulayan Azap, birçok kişinin zorunluluğun kaldırılmasının akabinde maske takmadığına, hastanelere bile maskesiz gelenlerin olduğuna dikkati çekti. Prof. Dr. Azap, şu değerlendirmelerde bulundu:
‘Şu an pandemi bitmiş üzere bir yaklaşım ve algı kelam konusu, tedbirler ihmal ediliyor. Halbuki Dünya Sıhhat Örgütünün, bilim etraflarının birkaç aydır ısrarla vurguladığı üzere pandemi bitmedi. Virüs evrimine devam ediyor ve Omicron varyantının alt tiplerinin neden olduğu yeni bir dalga başlamış durumda.
Bu yeni varyantlar çok bulaşıcı, üstelik aşıların yahut hastalığı geçirmiş olmanın kazandırdığı bağışıklığa da daha dirençli. Tedbirlerin de bir kenara bırakılmasıyla virüsün toplumda süratle yayıldığını görüyoruz. Virüsün bu türlü denetimsiz yayılması risk altındaki bireylere virüsün bulaşma mümkünlüğünü çok artırıyor ne yazık ki. İlerleyen günlerde risk altındaki bireyler ortasında hastane yatışları ve ölümlerin de artması kelam konusu olabilir. Zira tam aşılılarda ve gençlerde hafif seyir olsa da aşısızlarda, ileri yaştakilerde, çeşitli kronik hastalıkları bulunanlarda ve bağışıklığı baskılanmış şahıslarda ağır seyir görülüyor.’
“Kapalı alanlarda kesinlikle maske takılmalı”
Alınacak ferdî tedbirlerin büyük değer taşıdığını vurgulayan Azap, ‘Kapalı alanlar, toplu taşıma araçlarında kesinlikle maske takılmasını öneriyorum. Çok kalabalık açık alanlar da riskli olabilir, buralarda da maske takılmasa bile fizikî araya dikkat edilmeli. Hastalık belirtisi gösteren şahıslar asla ‘Soğuk aldım, grip, nezle oldum.’ üzere düşünmemeli. Zira yaz aylarında nezle, soğuk algınlığı çok görülmez ve bu büyük olasılıkla Kovid-19’dur. Belirti gösterenlerin kesinlikle kendini izole edip, test yaptırması gerekiyor.’ dedi.
Kurban Bayramı ziyaretlerinde de birtakım önlemlere uyulması gerektiğini belirten Azap, ‘Bayram ziyaretlerini mümkünse açık havada yapmak, değilse kapalı alanda maske takmak ve hiç çıkarmamak, bilhassa yaşı ileri büyüklerimizin korunması için değerli. Hastalıkla ilgili en ufak belirtimiz varsa da bu ziyaretlerden kaçınmalıyız.’ ikazını yaptı.
“Aşıların tamamlanması gerekiyor”
Her yeni varyantın aşıların tesirini bir ölçü azalttığına dikkati çeken Azap, ‘Bu yeni varyantların neden olduğu ağır hastalıktan korunmak için 3 doz mRNA aşısı olunmalı. Buna tam aşılı olma diyoruz. Şu an Türkiye’de 3 doz aşı olmuş şahısların oranı yüzde 30’un bile altında. Aşıların kesinlikle tamamlanması gerekiyor.’ diye konuştu.
Azap, risk kümesindeki bireylerin 4. doz aşılarını da olmasının ehemmiyetine dikkati çekti.
“Sonbahara kalmadan büyük bir dalga yaşayabiliriz”
Vaka sayılarındaki artışın şimdi vefat oranlarına yansımadığını anlatan Azap, hastalığın ağır seyrettiği durumda birkaç hafta sonra mevtle sonlandığını, bu nedenle evvelki dalgalarda da çoklukla 2-3 hafta sonra mevt oranlarında farklılaşma gördüklerini belirtti. Prof. Dr. Azap, şunları kaydetti:
‘Test sayılarındaki azalma hadise sayılarındaki asıl artışı varsayım etmemizi engelliyor. Fakat Sıhhat Bakanlığının açıkladığı datalar dikkate alındığında son bir haftadaki olay artış suratı katlanarak devam edecek üzere görünüyor. Sonbahara kalmadan büyük bir dalga yaşayabiliriz. Ülkemizde aşıların istenen seviyeye ulaşmasa bile risk kümelerinde nispeten yaygın uygulanması ve hastalığı geçirenlerin sayısının fazla olması vefat sayısının çok artmasını engelleyebilir. Ama vefat sayılarında kaçınılmaz bir artış olacaktır. Hafif seyir açısından şimdiki varyantlara benzeyen Omicron’un birinci alt varyantı BA.1 bu yılın birinci 3 ayında 15 bin insanımızın vefatına neden olmuştu.’