Son yıllarda tesirini gitgide daha fazla hissettirmeye başlayan kuraklık için artık tehlike çanları çalıyor. Konutlardan, tarım topraklarına, endüstriden ormanlara kadar her alanda kendini gösteren bu tehlike için tedbir almak kural. En fazla kaygı duyulan alanlardan biri de tarım. Çünkü su zengini olmayan ülkemizde önemli ölçüde ziraî sulama yapılıyor. Bunun yarısı da Diyarbakır ve Şanlıurfa vilayetlerini kapsayan ve yaklaşık 7 milyonluk nüfusa sahip Dicle Bölgesi’nde gerçekleşiyor. Lakin yıllardır bölgede gerçekleşen yırtıcı sulama ve sondaj faaliyetleri hem toprağa ziyan veriyor hem de eldeki kıt suyun süratle tükenmesine neden oluyor. Bu noktada da kuraklık ve güç tüketim ilgisi yeni bir sorun olarak ortaya çıkıyor.
YÜZDE 76’DAN YÜZDE 43’E
Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin, Batman, Siirt ve Şırnak vilayetlerinde Dicle Elektrik dağıtım hizmeti veriyor. Geçmiş yıllarda elektrik dağıtımı ve faturalandırılma konusunda epey külfet olan bölgede yapılan çalışmalarla kayıp-kaçak oranı 10 yılda yüzde 76’dan yüzde 43’e indirilmiş. Halk ile temas kurularak kesintisiz güç kullanımı için yapılması gereken yatırımlar hakikat tekniklerle anlatılmış. Ve kaçak elektrik kullanımında kıymetli bir azaltım sağlanmış.
2.5 KAT DAHA FAZLA TÜKETİM
Bu bilgileri anlatan Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas, “Şehir merkezlerimizde kayıp kaçak oranı epeyce düşük. İstanbul’dan bir farkı yok. Lakin kırsalda yüzde 80’e çıkıyor. Ziraî sulamada tekrar yüzde 40’larda. Türkiye ortalaması ise yüzde 13. Türkiye’de bir abonmanın ortalama yıllık tüketimi 4 bin 500 kilovat iken Dicle Elektrik bölgesinde bu oranın 11 bin 500 kilovat. Yani 2.5 kat fazla. Kaçak olunca israf da oluyor. Bazen tarlalara taşınabilir trafolar konuyor ve 5 saatte sulanacak alan güç korkusu olmadan 48 saat sulanıyor. Toprak heba oluyor, su heba oluyor. Meğer şuuru modellerde 100 liralık faturanın yüzde 35’ini devlet karşılıyor. Ayrıyeten su ve güç tüketimi düşerken randıman de artıyor” sözlerini kullanıyor.
DERİNLİK ARTTI RANDIMAN DÜŞTÜ MALİYET YÜKSELDİ
Diyarbakır’ın Çınar ilçesinde çiftçilik yapan Yasin Advan da şunları söylüyor: “Bölgemizde çok sayıda sondaj kuyusu var. Yaklaşık 400 metreden su çekiyoruz. Artık su azaldığı için güç maliyetleri de artıyor. Suladığımız alan yarıya düşüyor randıman de azalıyor. Son yıllarda yağmurlama ve damlama sulamaya geçince verimliliğimiz arttı. Biz daima GAP projesini bekliyoruz. Onun buraya kadar uzanan ayakları tamamlanırsa hepimiz rahatlayacağız. Su yanımıza kadar geldi. İnşallah en kısa müddette tarlalarımıza ulaşacak.”
Yasin Advan
TARLALARA GECE SU VERİN
Bölgede güç satış sürecini ise Dicle Elektrik Perakende Satış A.Ş (DEPSAŞ Enerji) sağlıyor. DEPSAŞ Genel Müdürü Murat Karagüzel’in de en fazla vurguladığı alan yeniden tarım oluyor. Bölgede 8 milyon dekar alanın 5.6 milyon dekarında elektrik gücü kullanıldığını belirten Karagüzel, “Ciddi bir kuraklık yaşanıyor. Kuraklık olunca daha fazla sulamaya muhtaçlık oluşuyor. Bu türlü olunca da güç tüketimi artıyor. En değerlisi gece sulama. Yırtıcı sulamadan vazgeçip denetimli ve gece sulama yapılırsa, buharlaşma engellenecek ve randıman artacaktır” diyor.
?
Murat Karagüzel
12.2 MİLYARLIK LİRALIK BORÇ
Bir küme gazeteciye sulama alanlarında bilgi veren Murat Karagüzel, “16 milyon dekar ekili ziraî alanda, 123 bin kayıtlı çiftçinin üretim yapıyor. Ziraî sulamada bölgede 24 bin 513 abonenin 12.2 milyar liralık borcu var. Çiftçi için en hoş seçenek ise Ziraat Bankası’nın sunduğu 1 ve 5 yıllık planlar. Çiftçilere yılda bir sefer ödeme yapabilecekleri destekleme uygulamalarına katılmalarını öneriyoruz” dedi.