Depremlerden sonra yakınlarını sağ ya da meyyit bulamayanlar toplumsal medya üzerinden de iz sürerek yardım almaya çalışıyor. Birtakım ailelerde kayıp sayısı birden fazla.
ATUD Lideri Prof. Dr. Ahmet Hilal, devletin en azından şimdiye kadar kimliği meçhul kaç cenaze gömüldüğünü şeffaflıkla açıklaması gerektiğini söyledi:
“Devletin bilgileri daha açık paylaşması gerekiyor. Bunları açıklarsa toplumsal medyadaki çok abartılı sayılar da ortadan kalkar. Mantıklı, izah edilebilir sayılara gelir.
Diken’in haberine nazaran; Sarsıntının birinci saatleri ve günlerinde hastanelere yüzlerce yaralı ve meyyit getirildi. Zelzelede hasar almış hastanelerde ya da kurulan çadırlarda canhıraş bir biçimde yaralılara müdahale edilirken, ölüleri kaydetmek, DNA örneği almak çok kolay değildi.
“SAVCILAR GEREKLİ EĞİTİM ALMALI”
İlk günlerde kimi bölgelerde, kimliklendirme ve vefat nedenlerinin belirlenmesi sürecinde isimli tıp uzmanlarının çalışmalarda gereğince yer alamaması, koordinasyonsuzluk nedeniyle yakınları tarafından getirilen cenazeler savcıların da inisiyatifiyle defnedildi.
Adli tıp uzmanlarının sürece dahil olmasıyla birlikte ise kimliklendirme hedefli DNA tiplemesi için örnek alınmaya başlandı. Olay yeri inceleme takımları de fotoğraf çekti, parmak izi aldı. Yeniden kimi bölgelerde, mezarlık alanına birinci günlerde getirilen kimliksiz cenazelerin defnedildiği yerler ile mezarlık vazifelilerinin kayıtları ortasındaki farklılık nedeniyle ‘fethi kabir’ yapılarak kimliklendirme için tekrar örnek alınmaya başlandı.
Sahadaki en büyük meselelerden biri ölümlerin düzgün bir biçimde kayıt altına alınamaması olduğunu hatırlatan İlhan, “Cumhuriyet savcılarının gerekli tedbirleri alabilmesi için bu mevzuda eğitim almaları ya da bu işin sorumluluğunu bahisle ilgili donanıma ve eğitime sahip uzmanlara vermeleri sağlanmalı” dedi.
“BİRİNCİ DERECE YAKINLARI SAĞSA DNA İLE KİMLİK TESPİTİ MÜMKÜN”
ATUD’un birinci günden itibaren ölülerden DNA örneği alınması uyarısı yaptığını hatırlatan Hilal, şöyle devam etti:
“Yakınlarını kaybedenler için birinci başlangıçtan itibaren uygun bir çalışma yapılamadı. Evvelden örnek alındıysa mezar açılmasına gerek kalmayacaktı. Ölülerden diş, kan, doku örneği alınması lazımdı. Örneklerden DNA profili çıkarılıyor. Kaybolanların anne, baba ya da çocukları hayattaysa (birinci derece akraba) DNA tespitleri daha kolay. İkinci derece yakınları (kardeş, amca, dayı gibi) varsa o vakit kimliklendirme çalışması daha sıkıntı. Zira isimli tıp kurumunun yaptığı kimliklendirme, anne, baba ve çocuklar üzerinden yürüyor. Anne, baba ya da çocukları (birinci derece akraba) varsa yüzde 99.99 oranda kimliği gerçek tespit edilebiliyor. Şayet yoksa o vakit ikinci derece yakınlarından alınan örneklerle bu oran daha düşük oluyor. Çok daha karmaşık testlere, denemelere muhtaçlık var. Her vakit her yerde ve her olguda yapılamaz.
“BAŞKA KENTLERE GÖMÜLMÜŞ OLABİLİRLER”
Depremzedeler hem etraf vilayetlere hem de İstanbul, Ankara’daki hastanelere sevk edildi. İmkansızlıklar nedeniyle sevk edilmek zorunda kalınan yaralıların, yoğunluktan kaydının bile yapılamadığı anlar yaşandı. İlhan, “Hastanede ölenler öbür kente gömülmüş olabilir. Adana’da da az sayıda da olsa kimliği meçhul gömüler, cenazeler var. Enkaz altında çok ceset kaldığını zannetmiyorum. Lakin az da olsa ihtimal.