Özellikle okula birinci kere başlayacak çocuklarda görülen okul fobisinin tahlilsiz olmadığını anlatan uzmanlar, “Sorunun resen geçmesi beklenmeden dayanak alınmalı” dedi.
Okula birinci sefer başlayan öğrencilerde, ağlama, öfkelenme üzere hislerin yanı sıra karın ağrısı, mide bulantısı üzere fizikî rahatsızlıklar görülebiliyor. Okula gitmek istemeyen çocuklar ağlayarak, hasta olduğunu söyleyerek okula gitmeyi reddediyor. Okul fobisini “Kuvvetli bir tasa nedeniyle çocuğun okula gitmeyi reddetmesi ya da okula gitmede isteksizlik görünmesinin yanı sıra farklı fizikî şikâyetlerin bu duruma eşlik etmesi biçiminde uzunluk gösteren reaksiyonlar örüntüsü” olarak tanımlayan psikolog Nilüfer Çakın, “Bu durum çoklukla 5-8 yaşları ortasında anaokulu ve ilkokul çocuklarında görülebildiği üzere 10-14 yaşlarında ergenliğin uzunluk gösterdiği devirlerde de görülebilmektedir” dedi.
BEDENSEL YAKINMALAR
Çakın, okul fobisi olan çocukların, okula olan isteksizliklerini bedensel yakınmalarla lisana getirdiğini belirterek, “Çocuklar karın ağrısı, baş ağrısı ve mide bulantısı şikâyetleriyle anne babalarını ikna etmeye çalışırlar. Bu bedensel yakınmalar birden fazla vakit hakikaten olmaktadır ve okula gitme bahsi kapandığı vakit tesiri kaybolmaktadır. Bu formdaki fizyolojik şikâyetlerin ekseriyetle sabahları uyanır uyanmaz görülmekte olduğu okula gitmemeye karar verildiği anda resen kaybolduğu gözlemlenmektedir” diye konuştu.
KRONİK OLABİLİR
Anlık gelişen okul fobisinin kısa vakitte kaybolabileceği ya da kronik bir hal alıp aylarca devam edebileceğini belirten Çakın, şöyle devam etti:
“Okul fobisi yaşayan çocukların bu davranışlarının altında yatan gerçek sebeplerin yeterlice araştırılması ve kesinlikle uygun tahlil tekliflerinin geliştirilmesi gerekmektedir. Birçok vakit çocukların okula başladığı birinci vakitlerde bu durumun ortaya çıktığı görülür lakin bu durum çocuğun okula başladığı birinci süreçte değil sonraki süreçte de ortaya çıkabilir. Bu fizyolojik belirtiler baş ağrıları, karın ağrıları, bulantı-kusma hissi, iştahsızlık, keyifsizlik, uyku sisteminde bozukluklar, okul sorumluluklarının yerine getirilmemesi, ortada bir neden yokken ağlamak, alıngan ve hudutlu olma durumlarıdır.”
OKUL FOBİSİNİ NELER TETİKLER?
Psikolojik Danışman Fatma Parıltı Aras Kemer, okul fobisini nelerin tetiklediğini şöyle sıraladı:
- Anne-çocuk münasebetinin bağımlılık biçiminde gelişmiş olması.
- Ebeveynlerin çok gözetici tavrı.
- Hastalık, seyahat, tatil üzere nedenlerle çocuğun okuldan bir müddet uzak kalmış olması.
- Ebeveynlerin yüksek kaygısı
- Aile içindeki gerginlik, huzursuzluk.
- İlk kez okula başlama, okul değiştirme ya da mesken değiştirme.
- Okulda çocuğun problem veren olaylar yaşaması.
ÇÖZÜMSÜZ DEĞİL
- Psikolog Büşra Çulhacıoğlu da okul fobisine karşı tahlil tekliflerini şöyle sıraladı:
- Çocuğun okulda kaygılanmasına neden olan faktörler (akran baskısı, alay, akademik ve toplumsal maharetlerde başarısızlık, aile tavırları vb.) tespit edilmelidir.
- Aile, çocuğuyla empati kurarak duyduğu korku ve tasayı anlamaya çalışmalı, okula gitme zorluğu nedeniyle cezalandırmamalıdır.
- Küçük düşürücü kelamlar kullanmamalı, gösterdiği belirtileri şımarıklık, ilgi çekme dileği ya da kızdırmak için yapılan davranışlar olarak yorumlamaktan kaçınmalıdır.
- Okula devam etme konusunda kararlı olmalı şikâyetlenmelerine rağmen giyinmelerine, servise binmelerine yardımcı olunmalıdır.
- Çocuğun okula çabucak adapte olmasını beklemeden vakit tanınmalı ve okula giden başka akranlarıyla kıyaslanmamalıdır.
- Öğretmenin sıcak ilgisi, eğlenip oynayacak ortamın varlığı çocuğun kısa bir mühlet içinde gevşeyip rahatlamasına yardım edecektir.
- Öğretmenlerin çocuğun rahatlamasını sağlayacak sınıf içi etkinlikler düzenlemesi, sınıf içi vazifeler vermesi, çocuğun kendisini sınıf içinde kıymetli ve gerekli hissetmesine yardımcı olur.
- Aile ve okul işbirliği içerisinde davranarak çocuğa itimat ortamında olduğu hissettirilmelidir.
Sorunun tabiatıyla geçmeyeceğini ve dayanak alınması gerektiğini söyleyen Çulhacıoğlu, “Sorun kronikleşirse çocuğun hayatı boyunca olumsuz tesirleri sürecektir. Çocuk okuldan uzaklaştığı için dersleri aksayacak ve okul başarısızlığı oluşacaktır. Sonuçta çocuğunuz bundan olumsuz tarafta etkilenecek ve mutsuz olacaktır. Bu sebeple durumun devamlılığı halinde kesinlikle bir uzman takviyesine başvurulmalıdır” dedi.