Uzman Klinik Psikolog Ayşe Sena Sarıdoğan, öfke ve öfke denetim bozukluğu ile ilgili açıklamalarda bulundu.
ÖFKEYİ YALNIZCA OLUMSUZ BİR HİS OLARAK GÖRMEYİN
Öfkenin, ömrümüzün her yerinde görülebilecek üniversal ve doğal bir reaksiyon olduğunu lisana getiren Uzm. Klnk. Psk. Sarıdoğan, “Korku, korku üzere hisler hayatımızı sürdürmek için nasıl gerekliyse, biraz öfke de değerlidir. Bu nedenle öfkeyi yalnızca olumsuz ve sıhhatsiz bir his üzere görmek gerçek değildir. Yerinde ve kararında yaşanan öfke duygusu, kişinin ömründe son derece pahalıdır. Ama sorun öfke halinin sonrasında pişmanlık yaşatacak halde kişinin kendisine ve diğerlerine ziyan vermesi durumunda ortaya çıkar. Öfkemizi çok ağır bir halde yaşadığımızda, kendimiz ya da diğer biri için tehlikeli olmaya, tehdit oluşturmaya başladığımızda öfke sağlıklı ve gerekli olma halinden çıkıp ‘öfke denetim bozukluğu’ ortaya çıkmaktadır” diye konuştu.
KENDİSİNE YA DA DİĞERLERİNE ZİYAN VEREBİLİR
Öfke denetiminin tarifine değinen Uzm. Klnk. Psk. Sarıdoğan, “İstenmeyen sonuçlarla karşılaştığımız, bir formda engellendiğimiz anlarda yaşadığımız ağır kızgınlık, öfke hissini sağlıklı boyuttan çıkmadan yani kendimize ve diğerlerine ziyan vermeden yaşama durumu, öfke denetimi olarak adlandırılabilir” halinde konuştu.
Uzm. Klnk. Psk. Ayşe Sena Sarıdoğan, öfke denetiminin kaybedildiği anlarda kişinin kendisine ya da başkalarına ziyan verebileceğini söyledi.
UYKU SORUNLARI GÖRÜLEBİLİR
Öfkenin bedene olumsuz tesirleri olduğuna dikkat çeken Uzm. Klnk. Psk. Sarıdoğan, “Uzun mühletler yani kronik bir formda kişinin hayatını etkileyen öfke hali, depresyon ve anksiyeteyi beraberinde getirebilir. Bunlarla birlikte, uyku sorunları, unutkanlıklar, kas ağrıları, yüksek tansiyon, baş ağrısı üzere sorunlar yaşayabilmektedir” açıklamasında bulundu.
AŞIRI GERGİNLİK, KAN BASINCINDA YÜKSELME VE ŞİDDET DEĞERLİ BELİRTİLER
Öfke denetim bozukluğu olan bireylerde ne üzere belirtiler görüldüğünden bahseden Uzm. Klnk. Psk. Sarıdoğan, “Aşırı gerginlik hali ve gerginlik hissi, kan basıncında yükselme, kalp atışlarında ve nefes alıp vermede hızlanma, bir objeye ya da şahsa şiddet gösterme, sağlıklı bağlantı kuramama ve genelde çok yüksek sesle konuşma formunda belirtiler verebilir” biçiminde konuştu.
ÖFKE SONRASI PİŞMANLIK BELİRLEYİCİ ÖGE OLABİLİR
Öfke denetim bozukluğumuzun olup olmadığını nasıl anlayabileceğimiz sorusunu da yanıtlayan Uzm. Klnk. Psk. Sarıdoğan, şunları söyledi:
“Bazı durumlarda bireyler öfkelerini denetim edemeyip kendilerine ve diğerlerine ziyan verdikten ya da buna yeltendikten çok kısa teğe mühlet sonra pişmanlık yaşayıp bunun farkında olabilirler. Bazen de birey yaşadığı öfke denetim bozukluğunu kabullenmeyip kendini ve sergilediği denetimsiz öfke durumunu haklı çıkaracak sebepler üretme eğilimindedir.”
KENDİSİNE HÜRMET DUYULMAMASI ÖFKEYE NEDEN OLABİLİR
Öfkeli bir kişiliğin neden kaynaklandığına değinen Uzm. Klnk. Psk. Sarıdoğan,“Çoğunlukla ergenlerde görülen dürtüsellik (öfkenin anından ve tepkisel dışa vurumu), kişinin engellenmesi ya da yok sayılması, kendisine yönelik hürmetin düşük oluşu ya da özsaygının yüksek olması, alkol ve uyuşturucu husus kullanımı, fizikî ve ruhsal rahatsızlıklar, çocukluk çağından çocuğa hudut koymaya çalışırken kızmak, bağırmak, şiddet uygulamak öfkesini denetim edemeyen bir bireyin meydana gelmesine sebep olabilir” tabirlerini kullandı.
SICAK HAVALAR ÖFKEYİ TETİKLEYEBİLİR
Sıcak havaların da öfke nöbetlerini tetikleyebileceğini vurgulayan Uzm. Klnk. Psk. Sarıdoğan, “Sıcak havalar kişinin uyku tertibini bozabilir, sağlıklı uyku uyuyamamış birey sonraki gününü tam olarak dinlenmemiş tahammülsüz, odaklanması bozuk ve öfkeli geçirebilmektedir” diye konuştu.
ÖFKE DENETİMİNİ SAĞLAMAK İÇİN 5 ÖNERİ
Uzm. Klnk. Psk. Sarıdoğan, öfke denetimini sağlamanın yollarını şöyle sıraladı:
“Öfkelendiğinizi hissettiğinizde derin derin nefes alıp verin
“Sizi öfkelendiren durum, kişi ya da ortamdan bir mühlet de olsa uzaklaşın
“Andaki fikirlerinizi ve hislerinizi yazın
“Spor yapın
“Mümkünse bir duş alıp rahatlamaya çalışın
“Öfkelenmenize neden olan şeylere değil, tahlil yoluna odaklanmaya çalışın
“Öfke denetimini sağlayabilmek ismine bir uzmandan dayanak almaktan çekinmeyin.”
Uzm. Klnk. Psk. Sarıdoğan, öfke denetim sorununun değişmez bir mukadderat olmadığını, alınacak yanlışsız dayanakla vakit içerisinde çözümlenebilecek bir olgu olduğuna dikkat çekerek kelamlarını noktaladı.