Menopozun tıpkı bebeklik, ergenlik ve yaşlılık üzere hayatın bir periyodu olduğunu söyleyen İAÜ VM Medical Park Florya Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Cihan Comba, erken menopoza yol açan faktörler hakkında ihtarlarda bulundu.
Menopozun âdet kanaması (mens) ve kesilme, bitme (pause) manasındaki iki sözcüğün birleştirilmesinden oluşan ve bayanların hayatlarında üreme periyotlarının bittiğini belirten bir sözcük olduğunu söyleyen İAÜ VM Medical Park Florya Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Cihan Comba, “Menopoz tıbbi olarak nizamlı adet gören bayanların bir yıl müddetle adet olmaması manasında kullanılır. Bu tariften yola çıkarsak, aslında menopoz teşhisini hekim değil hasta koyar. Şu an için menopozu gösteren rastgele bir test ya da görüntüleme yoktur” diye konuştu.
Menopozda görülebilecek şikâyetler
Menopoz periyodunda bayanlarda görülebilecek şikâyetlere değinen Doç. Dr. Comba, “Sıcak basması ve gece terlemesi, vajinal kuruluk ve cinsel birleşmede rahatsızlık, depresyon, seksüel değişiklikler, isteksizlik, uykusuzluk, cilt sorunları, saç dökülmesi, idrar kaçırma üzere şikâyetler ortaya çıkabilir ya da olan şikâyetler artabilir. Bu semptomlara neden olan öteki bir durum olabileceği için tedavi edilmesi gerekebilir” dedi.
”Erken menopoza girmek genetiktir”
Menopoz yaşının çoklukla genetik olarak belirlendiğinin altını çizen Doç. Dr. Comba, bu genetik faktörlerin anne tarafından geçtiğini söyledi. “Eğer anneniz, teyzeniz ya da kız kardeşiniz erken menopoza girmişse sizin de erken menopoza girmeniz olasıdır” diyen Doç. Dr. Comba, menopoz yaşını etkileyen durumlardan birinin de sigara kullanımı olduğunu söyleyerek “Sigara, erken menopoza neden olabilir. Erken menopoza neden olan öteki bir durum ise cerrahi teşebbüslerdir. Rastgele bir nedenle yumurtalıkları alınmış bayanlar da menopoza girebilirler” sözlerini kullandı.
40 yaş öncesi erken menopoz olabilir
Erken menopozun bayanların 40 yaşından evvel menopoza girmesi olduğunu söz eden Doç. Dr. Comba, erken menopoz yaşayan bayanlarda, kemik sıhhati ve kalp damar hastalıkları riskinin arttığını söyleyerek, “Erken menopoz bayanların doğurganlığını etkileme potansiyeli olan bir durumdur. Günümüzde anne olma yaşı git gide artmaktadır. Münasebetiyle, erken menopoza giren bayanlar çocuk sahibi olamama durumuyla daha sık karşılaşacaklardır” halinde konuştu.
Kadınlar, hayatları boyunca 500’e yakın yumurta üretir
Kadınların neden menopoza girdiği konusuna değinen Doç. Dr. Comba, “Kadınların üreme organlarından biri yumurtalıklardır. Yumurtalıklar bayanın annesinin karnında iken oluşur. Anne karnındaki kız bebek, yaklaşık 20 haftalıkken hayatındaki en fazla yumurta sayısına sahiptir. Daha sonra bu sayı daima azalır. Bayanlar hayatı boyunca 400-500 civarında yumurta üretir. Menopozla birlikte yumurtalıklarda üretilen yumurtalar biter. Münasebetiyle, hormonal dalgalanmalar ortadan kalkar ve adet devirleri sona erer” açıklamasında bulundu.
Menopoz periyodunda kemik erimesine karşı tedbir alınmalı
Menopoz sonrasında bayanlarda kalp-damar hastalıkları, kemik erimesi, vajinal atrofi, zihinsel sıhhat meseleleri ve seksüel sorunlar görülebileceğine dikkat çeken Doç. Dr. Comba şu bilgileri paylaştı:
“Menopoz devrinde bilhassa kemik erimesine karşı tedbir alınmalıdır. Aslında bu tedbirlere menopoza girmeden 20’li, 30’lu yaşların başında başlanmalıdır. Bilhassa kalsiyum ve D vitamini alımına dikkat edilmelidir. Kalsiyum ekseriyetle süt ve eserlerinde zengindir. Süt, yoğurt, peynir tüketimi artırılmalıdır. D vitamini destek edilmeli, gün ışığından yeteri kadar faydalanılmalıdır. Taze zerzevat ve meyve tüketimi yeteri kadar yapılmalıdır. Günlük sıvı gereksinimi su içerek karşılamalıdır. Günlük yağ ve protein alımı denetim edilmeli, kızarmış ve tütsülenmiş yiyecek tüketimi azaltılmalıdır. Menopoza giren bayanlar için hormon tedavisi seçeneklerden biridir, lakin çoklukla 60 yaşın altındaki bireylerde kısa bir mühlet kullanılmasını tavsiye ediyoruz. Hormon tedavisiyle bağlı kan pıhtıları oluşması ve felç üzere sıhhat riskleri vardır. Bazen menopoz sona erdikten sonra yahut makul tıbbi rahatsızlıklarınız varsa hormon tedavisi kullanmanız önerilmez.”
”Yaşam üslubunuzu değiştirin”
Menopoz sonrası semptomları azalttığı düşünülen kimi ilaçlardan da bahseden Doç. Dr. Comba, “Ruh hali değişimleri yahut depresyon için antidepresanlar, cinsel bağlantı ve vajinal kuruluk ile ilgili ağrılar için vajinal kremler, sıcak basmalarını gidermek için Gabapentin içeren ilaçlar ve birden fazla vakit semptomlarınızı yönetmenize yardımcı olmak için ömür şekli değişikliklerini öneriyoruz” tabirlerini kullandı.
”Kafein ve alkol alımı azaltılabilir”
Yaşam stili değişiklikleri yahut konutta yapılan değişikliklerin, menopoz sonrası semptomları hafifletebileceğine dikkat çeken Doç. Dr. Comba, şunları söyledi:
“Cinsel alakayı daha zevkli yapmak için su bazlı bir vajinal kayganlaştırıcı kullanmak, vajinayı yağlamak, kuruluk ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olur. Sistemli ve kâfi antrenman, meditasyon ve başka rahatlatıcı aktiviteler menopozun depresyon ve başka şikayetlerine yardımcı olabilir. Tam tahıllı tahıllar, keten tohumu, nohut ve baklagiller üzere bitki bazlı östrojen kaynakları açısından varlıklı bir diyet ayrıyeten kafein ve alkol alımını azaltmanın da şikâyetlerin gerilemesine yardımcı olduğu gösterilmiştir.” (DHA)