Uyku araştırmacılarının yaptığı yeni bir araştırmaya nazaran az uyumak insanları bencilleştiriyor, diğerlerine karşı daha az cömert hale getiriyor.
Uykusuz kalmanın sıhhat açısından olumsuz tesirlerine sık sık dikkat çekilirken artık yeni bir araştırma da uykusuzluğun insanların davranışlarını nasıl değiştirdiğini gösteriyor.
California Üniversitesi’ndeki uyku uzmanları, uyku eksikliğinin insanları bencil hale getirebileceğini keşfetti. Olağan uyku tertibinde yalnızca bir saatlik kesintinin bile, insanları diğerlerine karşı daha az cömert yapabileceği gözlemlendi.
Araştırmacılar, birden fazla ABD eyaletinde yaz saati uygulamasının yürürlüğe girmesinden sonraki hafta bağışların yüzde 10 düştüğünü buldu. Lakin saatlerini bir saat ileri almayan eyaletlerde bu düşüş görülmedi.
EMPATİ GÜCÜ AZALIYOR
Onlarca gönüllünün beyin taramaları da uykudan yoksun kalmanın, beynin empatiden sorumlu kısımları azalttığını buldu. Anket karşılıkları ayrıyeten, daha az uyuyan bireylerin diğerlerine yardım etmek isteme olasılıklarının kıymetli ölçüde daha düşük olduğunu gösterdi.
Ünlü bir sinirbilimci olan Profesör Matthew Walker, uyku yoksunluğunun toplumun dokusunu nasıl bozduğunu gösterdiğini söyledi.
Birleşik Krallık Ulusal Sıhhat Sistemi (NHS), yetişkinlerin her gece yedi ila dokuz saat uyumasını, çocukların ise dokuz ila 13 saat ortasında uyumasını tavsiye ediyor. Evvelki araştırmalar az uyumanın yüksek tansiyon, bunama ve diyabet üzere bir dizi sıhhat meselesine yol açabileceğini de göstermişti.
BİR SAAT DAHA AZ UYUYUNCA DAHA AZ BAĞIŞ YAPTILAR
Araştırmacılar, 2001’den 2016’ya kadar 48 ABD eyaletinde yapılan 3.87 milyon hayırsever bağışı inceledi. ABD eyaleti için mart ayının ikinci pazar günü gerçekleşen yaz saati uygulamasından evvel ve sonra yapılan bağışların sayısını karşılaştırdılar. Saatlerin değişmesinden sonraki hafta yapılan bağışların sayısının onda bir oranında düştüğü görüldü. Yılın öbür hiçbir vaktinde değerli bir değişiklik olmadı, bu da bir saatlik kayba dikkat çekti.
Başka bir deneyde ise insanların uyku kalitelerine nazaran ne kadar cömert hissettiklerini görmek için çevrimiçi bir anket kullanıldı. Yaklaşık 171 iştirakçiden, ne kadar uyudukları ve kesintiye uğrayıp uğramadıkları da dahil olmak üzere dört gün boyunca uyku günlüklerini doldurmaları istendi. Ayrıyeten empatilerini ve cömertliklerini pahalandırmak için günlük anket sorularını yanıtladılar.
DAHA FAZLA UYUYUNCA DAHA CÖMERT DAVRANILIYOR
Sonuçlar, genel olarak daha düşük kaliteli uykuya sahip olanların, daha güzel uyuyan insanlardan kıymetli ölçüde daha az cömert olduğunu gösterdi. Ayrıyeten insanların uykularının daha makûs olduğu günlerde insanlara yardım etme istekleri de daha düşüktü.
Son olarak, yaşları 18 ile 26 ortasında değişen 23 istekli, iki farklı olayda daha yakından izlenmek üzere Kaliforniya’daki laboratuvara getirildi. Bir testte, iştirakçiler büsbütün dinlendiklerinde laboratuvara davet edildiler ve empatilerini test eden bir anket verildi. İştirakçilerin, güzel dinlenmiş olarak geldiklerinden emin olmak için bir kol saati ile izlendiler.
AZ UYKU, DİĞERLERİNE YARDIM ETME İSTEĞİNİ DE AZALTIYOR
İkinci bir testte de gönüllüler, alkol yahut kafein almalarına müsaade verilmeyen fakat televizyon izleyebilecekleri yahut internette gezinebilecekleri 24 saatlik mühlet boyunca uyanık tutuldular. Akabinde da cömertliklerini test etmek için benzeri bir anket verildi. Araştırmacılar, insanların yüzde 78’inin diğerlerine yardım etme konusunda daha az istekli olduklarını ortaya çıkardı.
Ertesi gün sabah 10’da çekilen MRI taramaları da 24 saat uyumayan bireylerin beyinlerinin toplumsal biliş ağında değerli ölçüde daha az aktiviteye sahip olduğunu gösterdi. Bu alan, insanların diğerleriyle empati kurmalarına ve nasıl düşündüklerini ve hissettiklerini anlamalarına yardımcı olmasıyla biliniyor.