Din alimi Mahmut Ustaosmanoğlu, bu özelliklerine bizatihi tanıklık eden avukat Cem Kaya Karatün, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Ustaosmanoğlu’nu 30 yıl evvel gösterdiği müsamahayla hatırlıyor.
Karatün, 1917’de doğduğu Kağızman’da liseye kadar yaşayan dayısı Zeki Tunca’nın, okuma aşkıyla ailesini geride bırakarak İstanbul’a geldiğini, bugünkü ismiyle İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) olan Yüksek Mühendis Mektebi’ne girdiğini söyledi.
Ancak o devirde rahatsızlık geçirerek görme yetisi kaybı ile el ve ayaklarını kullanmada zahmet yaşayan dayısının, bir mühlet Amasya’daki akrabalarında kaldığını, İstanbul’a dönünce de Ermeni olan Madam Hayruhi, Matmazel Ebruhi ve erkek kardeşi Mösyö Onnik’le tanışıp onların himayesinde yaşadığını söz eden Karatün, yaşadığı sıhhat sorunlarına rağmen azimli olan Tunca’nın, kimseye yük olmamak için Ulusal Piyango Yönetimi’ne başvurarak seyyar piyango bayiliği yaptığını kaydetti.
Karatün, Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın İstanbul ziyaretinde öne atılarak “Hiç kimseye muhtaç olmadan yaşamak istiyorum.” diyen dayısına İngiliz Konsolosluğu’nun duvarına bitişik bir büfe yeri verildiğini, “Sabret Gönül Ulusal Piyango Gişesi” olarak faaliyet gösteren bayinin, Nimet Abla’dan sonra devrin en meşhuru olduğunu ve talep gördüğünü anlattı.
Tunca’nın rahatsızlığına İstanbul’da bir deva bulamayınca Ermeni ailenin de yardımıyla tedavi için 1960’ların ortasında Almanya’ya giderek, 5-6 yıl tedavi gördüğünü aktaran Karatün, dayısının burada hemşire Renate Chirista ile tanıştığını söyledi.
Tedavi sonrası Renate ile İstanbul’a gelerek evlenen Tunca’nın kendi gişesinden aldığı yılbaşı biletine büyük ikramiyenin vurduğunu lisana getiren Karatün, kendisine Turnacıbaşı Sokak’ta konut aldığını aktardı.
Karatün, dayısının hayırsever bir insan olarak ailenin gençlerini okuttuğunu ve bir periyot kendisine sahip çıkan Ermeni ailenin işlerinin bozulması üzerine yeni bir mesken almalarına yardımcı olduğunu söyledi.
1987’de eşini kaybetti
Bu keyifli evliliğin Renate hanımın amansız hastalığa yakalanıp 1987’de hayatını kaybetmesiyle sona erdiğini ve dayısı Zeki Tunca’nın eşinin kaybıyla çok büyük keder yaşadığını belirten Karatün, şöyle konuştu:
“Hristiyan olan Renate mevti sonrası Feriköy Protestan Mezarlığına gömüldü. Dayım o vakit Alman Konsolosluğu’na 100 mark üzere bir fiyat ödeyerek kabrin yanını da satın alıyor. Dayımın rahatsızlıkları artınca teyzem kendisiyle ilgilenmeye başladı. Sonrasında tam bakım işini karı-koca bir çift üstlendi. Dayım vefatına yakın bir vakit beni çağırarak, ‘Bak Cem, ben Renate’yi çok seviyorum, o bu dünyada olduğu üzere öbür dünyada da hayat arkadaşım. Mezarının yanını satın aldım. Beni oraya defnedeceksiniz.’ dedi. Benim tereddüt ettiğimi görünce, ‘Hiç düşünme, ben Müslümanım, la ilahe illallah diyorum ancak Renate’nin yanına gömüleceğim.’ dedi. Biz de kabul ettik.”
“Müslümansa Müslüman mezarlığına gömülmeli”
Dayısının 1992’de vefatı sonrası ailesinin cenaze işleriyle kendisinin ilgilenmesini istediğini lisana getiren Karatün, bu süreçte birtakım dertlerle karşılaştığını kaydetti.
Karatün, cenaze sürecinde yaşadıklarını şöyle anlattı:
“Beyoğlu Müftülüğü cenazenin nereden kaldırılıp nereye gömüleceğini sordu. Protestan Mezarlığı ve Hristiyan-Alman birisinin yanına gömüleceğini söyleyince sorun oldu. ‘Biz yardımcı olamayız.’ dediler. Cenazenin Hristiyan inancına nazaran bir cenaze aracıyla götürülmesini istemiyorum lakin o mezarlığa da bir Müslüman aracıyla nasıl sokarız onu da bilmiyorum. Mezarlıklar Müdürlüğüne gidip araç istediğimizde de karşıt karşılandı. İnsanlara dayımın eşi Renate’ye olan sevgisini ve onun yanına gömülmek isteyen bir Müslüman olduğunu nasıl anlatırız. Bir tahlil bulamadık. Beşiktaş Müftülüğüne de gittiğimde ‘Dayınız Müslümansa Müslüman mezarlığına gömülmeli’ dendi.”
Aile içinde yapılan istişarede cenazeyi ambulansla kaldırmayı planladıklarını söz eden Karatün, dayısının bakımıyla ilgilenen bakıcının cenazeyi Mahmut Ustaosmanoğlu’nun imamlık yaptığı İsmailağa Mescidinden kaldırmayı teklif ettiğini lisana getirdi.
Karatün, durumu camidekilerle görüştüklerinde cenazenin kabul edildiğini lisana getirerek, şunları anlattı:
“Sendikacılık ve bir periyot CHP milletvekilliği yapan dayım Doğan Onur, ‘Başımız daha da belaya girmesin.’ dedi. Açıkçası huzursuz olmuştuk. Biz kadro elbiseli 5-6 adam gittik, mescitteki herkes sarıklı, cübbeliydi. Cuma namazını kıldık. O sırada talebimizi reddeden belediyeden olduğunu düşündüğümüz bir imam geldi ve ‘Beni görevlendirdiler.’ dedi. Derken içeriden birileri geldi. ‘Hocamız haber gönderdi, cenazeyi namaz sonuna kadar bekletsinler, müsaade ederlerse ben kıldıracağım, dediğini’ söylediler. Haberi gönderen Mahmut hocaymış. Namaz bitti ve hoca efendi dışarı çıktı, biz hepimiz teşekkür etmek için yanına gittik. Ben o orta çabucak Mahmut Hoca’ya yaklaştım ve kulağına ‘Dayım Müslüman olarak öldü ancak Alman eşinin yanına Hristiyan mezarlığına gömülecek.’ deyince içimizi rahatlatan bir yanıt verdi. ‘İnsanlara ne oluyor ki, her yer Allah’ın toprağı. Orası burası fark etmez. Dayınızın Müslüman olarak öldüğüne şehadet eder misiniz?’ diye sordu. ‘Evet, Müslüman olarak öldü ama eşi Renate’yi çok seviyordu.’ karşılığı sonrasında cenaze namazını kıldırdı.”
Cemaatin cenazeye büyük ilgi gösterdiğini belirten Karatün, Feriköy Protestan Mezarlığında da defin öncesinde şapelde dua edildiğini, ailenin burada dini merasim istenmemesi üzerine dayısının eşinin yanında toprağa verildiğini anlattı.
Ailenin yaşadığı bu olayı Mahmut Ustaosmanoğlu’nun vefatının akabinde Twitter’dan paylaştığını ve birçok olumlu olumsuz reaksiyon aldığını belirten Karatün, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Orada bir müsamahayla karşılaştık. Allah hem Mahmut Hoca’ya hem de dayıma rahmet etsin. CHP milletvekilliği yapan ve çizgisi belirli olan dayım da (Doğan Onur) orada çok şaşırdı. ‘Her yer Allah’ın toprağı, her yere gömülebilir. Ben de yardımcı olabilirim.’ kelamı dayımı etkilemişti. CHP’li olarak yaşayıp öldü lakin merakını cezbetti. Sonrasında ziyaret ettiğini biliyorum. ‘Ben o adamı gidip ziyaret etmek, elini sıkmak isterim. Aydın bir insan olarak gördüm.’ demişti.”