Hakkari’nin Şemdinli ilçesindeki Umut Kitabevi’nin 2005 yılında bombalanmasıyla ilgili yargılanan astsubaylar Ali Kaya ve Özcan İldeniz ile itirafçı Veysel Ateş’in beraat etmeleri Van Barosu tarafından temyize taşındı.
Birgün’den Kayhan Ayhan’ın haberine nazaran Van 3. Ağır Ceza Mahkemesi üç sanığı 19 Haziran 2006’da “insan öldürmek”, “örgüt kurmak” ve “insan öldürmeye teşebbüs” hatalarından 39 yıl 5 ay 10’ar gün mahpus cezasına çarptırdı. Sanık avukatlarının itirazı üzerine temyiz incelemesini 16 Mayıs 2007’de tamamlayan Yargıtay 9. Ceza Dairesi, üç sanık hakkında verilen kararı, metot ve vazife tarafından bozdu.
Yeniden görülmeye başlanan davanın 14 Eylül 2007’deki duruşmasında, mahkeme heyeti “görevsizlik” kararı vererek, belgeyi Van Askeri Mahkemesi’ne gönderdi. Mahkeme, 14 Aralık 2007’de görülen birinci duruşmada sanıkların tahliyesine karar verdi. Müdahil avukatlarının itirazı üzerine evrakın gönderildiği Uyuşmazlık Mahkemesi 2011’de belgeyi yine Van 3. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderdi. Sanıklar bu gelişme üzerine 9 Haziran 2011’de tekrar tutuklandı.
10 Ocak 2012’de görülen duruşmada, sanık astsubaylar Kaya ve İldeniz ile itirafçı Ateş’e ikinci kere 39 yıl 5 ay 10’ar gün mahpus cezası verildi. Mahkûm edilen sanıkların avukatları, 15 Temmuz darbe teşebbüsünün akabinde iddianameyi hazırlayan periyodun Van Cumhuriyet Savcısının itiraflarını münasebet göstererek yargılamanın yenilenmesi talebiyle Van 3. Ağır Ceza Mahkemesi’ne başvurdu.
11 Ekim 2017’de tekrar yargılama talebini kabul eden mahkeme, sanıkların tahliyesine karar verdi. Yaklaşık 16 yıl süren yargılamanın akabinde üç sanık da beraat etti.
Van Barosu, Şemdinli Davasının sanıklarına verilen beraat kararını temyize götürdü.
‘Yargıtay açık kanıtları yok sayan kararı bozmalıdır’
Van Barosu Lider Yardımcısı Av. Hamza Çiftçi, davayla ilgili şunları söyledi:
“5 yıllık yine yargılama sonrasında belgedeki tüm açık ve somut kanıtlara karşın, suçüstü yapılan olayda sanıkların beraatine karar verildi. Beraat kararının münasebeti evrak ile ilgisiz, belgedeki somut kanıtları yok sayan ve soyut yorumlara dayandırılmıştır. Beraat mütalaası veren savcı da karara imza atan yargıçlar de çok açık bir biçimde hata işlemişlerdir. Bu mevzuda gerekli müracaatlar yapılacaktır. Belgede katılanlar yok sayılarak yargılama yapıldı, temel hakkındaki mütalaa taraflara bildirim edilmeden savunma yapılması istendi. Adil yargılanma hakkı aleni bir biçimde yok sayıldı. Hukuksuz beraat kararına karşı temyiz yasa yoluna müracaatımızı yaptık. Yargıtay açık kanıtları yok sayan kelamda kararı bozmalıdır.
Bu davada emel tekrar ‘cezasızlık politikasının’ hayata geçirilmesiydi. Şemdinli davası bu manada ‘onlar’ için bir eksiydi. Ve artık karanlık ellerin devreye girmesiyle cezasızlık siyasetindeki eksi silinmeye çalışıldı. Lakin başaramayacaklar. Bu davanın kararını 2005 yılında halk verdi. Bu cürüm hiçbir halde aklanamaz. Bu faillerin cezalandırılması için bugüne kadar belgede ağır emek ve uğraş yürüten Van ve Hakkari Barolarımız ve meslektaşlarımızla birlikte sonuna kadar gayret etmekten vazgeçmeyeceğiz.“
Ne olmuştu?
9 Kasım 2005’te Şemdinli’de Seferi Yılmaz’a ilişkin kitapçı bombalanmış, bir kişi hayatını kaybetmişti. Bombayı attığı öne sürülen bir kişinin sığındığı araba halk tarafından durdurulmuş ve içindeki üç kişi yakalanarak polise teslim edilmişti. Bu bireylerin üzerinden askeri kimlik, araçlarında kroki ve silahlar bulunmuştu. Kitabevinin önünde park halinde bulunan ve patlamanın faillerine ilişkin olduğu belirtilen 30 AK 933 plakalı Renault 19 marka arabanın de Hakkari Jandarma Komutanlığı’na ilişkin olduğu ortaya çıkmıştı. Aracın bagajında ise 3 Kalaşnikof tüfek, bunlara ilişkin 10 şarjör, bomba materyalleri, polis ve asker yelekleri ile krokiler bulunmuştu.
Asker olduklarını açıklayan zanlıların hür bırakıldığı savı üzerine Şemdinli halkı sokaklara dökülmüştü. Olayların ardıdan taarruzda kullanılan arabada keşif yapan savcı ve CHP Hakkari Milletvekili Esat Canan’ın üzerine de ateş açılmış, bir kişi de burada hayatını kaybetmişti.
Van 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen Şemdinli Davası’nda sanık astsubaylar Ali Kaya ve Özcan İldeniz ile PKK itirafçısı Veysel Ateş 39’ar yıl 10’ar ay 27’şer gün ağırlaştırılmış mahpus cezası çarptırılmıştı. Astsubayların kullandığı aracın bagajında silahlar ve kitabevi ile Seferi Yılmaz’ın konutuna ilişkin krokiler bulunmuştu.
Savcı Sarıkaya açıklama yapmıştı
Umut Kitabevi’ne bombalı atağa ait iddianameyi hazırlayan savcı Ferhat Sarıkaya 15 Temmuz darbe teşebbüsünün akabinde yaptığı açıklamada, periyodun Kara Kuvvetleri Kumandanı Yaşar Büyükanıt’ın evraka dahil edilmesini daha sonra davaya bakan hâkim İlhan Kaya’nın istediğini söylemişti. Sonraki periyotlarda Yargıtay üyeliğine getirilen İlhan Kaya, 15 Temmuz darbe teşebbüsünün akabinde tutuklanmıştı.
Şemdinli davası nedir?
Dönemin Van Cumhuriyet Savcısı Ferhat Sarıkaya, Şemdinli’de 9 Kasım 2005’te Seferi Yılmaz’a ilişkin Umut Kitabevi’nin bombalanmasına ait iddianame hazırladı. Astsubaylar Ali Kaya ve Özcan İldeniz ile PKK itirafçısı Veysel Ateş’in sanık olduğu iddianamede, astsubay Ali Kaya için “Tanırım uygun çocuktur” diyen Yaşar Büyükanıt da çete kurmak ve yargıyı etkilemeye teşebbüsle suçlandı. Sarıkaya, Büyükanıt’ın belgesini ayırarak dava açılması için Genelkurmay Askeri Savcılığı’na gönderdi. Başkanlığını İlhan Kaya’nın yaptığı Van 3. Ağır Ceza Mahkemesi, astsubaylar ve PKK itirafçısına yargılama sonucunda 39 yıl 10 ay 27’şer gün mahpus cezası verdi. Periyodun HSYK’si, Sarıkaya’yı 20 Nisan 2006’da meslekten attı. 12 Eylül 2010’da yapılan anayasa değişikliği sonrasında HSYK, Sarıkaya’yı 26 Nisan 2011’de tekrar mesleğe kabul etti ve Ankara Cumhuriyet Savcısı olarak görevlendirdi. Astsubaylar Ali Kaya, Özcan İldeniz ile PKK itirafçısı Veysel Ateş ise hala cezaevinde.