Ümitsizliğe karşı Diriliş: Sezai Karakoç’un ölümünün üzerinden bir yıl geçti

Diriliş kanısının mimarı Sezai Karakoç’un vefatının üzerinden bir yıl geçti. Vefat yıl dönümleri, değerli şahısların fikriyatına eğilmemizin de bir vesilesi. Geçen ay yayınlanan ‘Hatıralar’ kitabı, hoş bir anma biçimi olarak hayatımıza girdi. Mütefekkir ve şair Sezai Karakoç’un 1974 yılına kadar yazmayı sürdürdüğü “Hatıralar”ı, geçtiğimiz ay vasiyeti üzerine yayınlanmıştı. Diriliş mecmuasının yedinci ve son devri olan 25 Temmuz 1988 tarihinden itibaren, haftalık çıkan mecmuanın her sayısında tertipli olarak okurla buluşan anıların sonuncusu, 5 Şubat 1992 tarihli mecmuada yer almıştı.

Ailesinden çocukluğuna, okul yıllarından çalışma hayatına, çıkardığı mecmualardan dostlukları ve yazı hayatına kadar devrin edebi, siyasi ortamını anlattığı anılarında, birçok tanıdık isimle karşılaşmak mümkün. Necip Fazıl, Fethi Gemuhluoğlu, Erol Güngör, Şevket Eygi, Nurullah Ataç, Cemal Süreya bunlardan kimileri.

YENİ BİR HAREKET BAŞLAMALI

Sezai Karakoç şiirlerinde ve yazılarında karşımıza en fazla çıkan kavram, “Diriliş”tir. Diriliş, özü arama, öze ulaşma, tekrar doğmadır Karakoç’a nazaran. Elbette ki Diriliş’in hangi saiklerle ve nasıl doğduğu da “Hatıralar” kitabındaki uzunca bahislerden. Birinci defa 1960’ların başında çıkan Diriliş mecmuası, siyasi havanın bulanık, ülkenin ise güzelce ümitsizliğe büründüğü bir devrin eseri. Bu havada kısa vadeli çalışmaların hiçbir işe yaramayacağına kanaat getiren Karakoç, yeni bir hareketin başlaması gerektiğine karar verdi.

ÖLÜMDEN SONRA DİRİLME

Hatıralarında yeni bir lisan ve üslup gerekliliğinden de kelam eden Karakoç, Diriliş’in isminin bile yadırganmasını şu sözlerle anlatıyor: “Bu olağanüstü koşullar içinde doğdu Diriliş. Birinci anda ismi yadırgandı. Hortlama üzere dehşet duyanlar oluyordu ismi duyunca. Ya da güya yalnız ‘amentü’de bir öge olarak düşünülebilir üzere geliyordu onlara. Mecazi manada, tarihi manada dirilişi düşünemiyorlardı. ‘Basubadelmevt’in karşılığı olarak ‘diriliş’i bulmuştum. ‘Ölümden sonra dirilme’ manasına. Olağan ki, yalnızca metafizik manada değil, tarihi sosyolojik manada da kullanıyordum.”

GEBERİŞİ ÇIKARTSIN

Cebinden karşıladığı masrafları ve 45 abonesiyle birinci ‘Diriliş’ lakin iki ay çıkabildi. Ortam yeterlice berbatlaşmış, sıkıyönetim ilan edilmişti. O günlerde Ankara’ya gelen Necip Fazıl’ı ziyaret edenlerden biri “Sezai Karakoç da Diriliş’i çıkarıyor” demiş. Necip Fazıl, “Geberişi çıkartsın” diye karşılık vermiş. Karakoç, “Bunu yanlış anlamayınız, amacı bana yahut Diriliş’e kızmak değildir N. Fazıl Bey’in. O anda havayı o kadar berbat, memleketin gidişini o kadar feci görüyor ki, bu sırada lakin bir mevt kelam bahsidir demek istiyor. Gidişten ümitsizliğini belirtmiş” diye açıklıyor.

İlk çıkışından altı yıl sonra Diriliş mecmuası tekrar çıktı. Bu sefer bir yıl sonra borçlarıyla birlikte kapanan mecmua için, “Dergi kapanmakla birlikte vazifesini yapmış oldu. İslam’ı daima alışılmış biçimde ele alışın dışına çıkılmıştı. Yeni bir niyet yolu ve usulü izlemiştik” yorumunda bulunuyor anılarında.

TIRMANDIĞI YOKUŞ DİK

Diriliş ismi bu sefer mahkeme salonlarında duyulur oldu. Karakoç’un İslam’ın Diriliş’i kitabı toplatıldı ve dava süreçleri başladı. “Bu yıl tekrar bir mecmua çıkarma hevesine kapıldım”, “Diriliş’in ikinci çıkışı”, “Dergi Mart 1967’de kapandı”, “Dergi kapanmış, bir yerde çalışmam ya da bir gazetede yazmam mümkün yahut uygun olmamış” üzere sözler anılarda sıklıkla yer alıyor. Zira o devirler mecmuaların, gazetelerin, özcesi İslami niyetin zorlukla ayakta kaldığı devirlerdi. 1969’da üçüncü defa çıkarılmaya başlayan Diriliş’in tekrar kapanma sürecini ise “1971 Ocak ayında, artık çıktığı yokuşu tırmanılamayacak derecede dik bulmaya başlamıştı” diyerek anlatıyor Sezai Karakoç.

ÖLÜM UYKUSUNDAN UYAN

Karakoç, Diriliş’in çıkmadığı vakitlerde da başta Büyük Doğu olmak üzere çeşitli mecmualarda yazmaya devam etti. Yedi periyot yayın yapan Diriliş mecmuası, 5 Şubat 1992’de son sayısını çıkardıktan sonra kapandı. Öğrenci hareketleri, darbeler, mahkemelerle inişli çıkışlı geçen bu yıllarda, Sezai Karakoç yalnızca şair olarak değil, İslam dünyasının içine düştüğü mevt uykusundan uyandırmak için “Diriliş” fikriyatını kurdu ve yazdığı yazılarla birkaç kuşak yetiştirdi. Hâlâ da yetiştirmeye devam ediyor.

BELGESELİ BU AKŞAM GÖSTERİLECEK

TRT, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Krom Medya iştirakinde Sezai Karakoç’un vefat yıldönümünde hayatını anlatan belgesel sinemasını izleyicilerle buluşturdu. “Dünya Sürgünü” isimli belgeselin birinci gösterimi, dün Ankara CSO Tarihi Salon’da yapıldı. İkinci gösterim ise bugün saat 19.00’da Atlas 1948 Sineması’nda gerçekleşecek. Ekrem Arslan’ın yönettiği belgeselde Arsal Mazmanoğlu, Demir Su Güneş, İrfan Buzcu, Çisel Ocak Kara, Harun Dağaşan, Emre Kaymak, Melek Yağmur Güler ve Elif Sayraç rol aldı. Prof. Dr. Yavuz Demir’in sanat danışmanı, Dinçer Ateş’in ise proje danışmanı olarak katkıda bulunduğu belgeselin imalcileri ise Okan Yılmaz ve Unsur Ulaş Kuvanç.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir