BBC Harkov’da misket bombası izleri (Joel Gunter/BBC) Uluslararası Af Örgütü’nün (Amnesty International) Rusya’nın Ukrayna işgali ile ilgili hazırladığı yeni raporda Rusya, Ukrayna’nın kuzeydoğusundaki Harkov kentinde “ayrım gözetmeden yaptığı bombardımanlarla” yüzlerce sivili öldürmek ve büyük oranda yasaklı olan misket bombalarını kullanmakla suçlandı.
Uluslararası Af Örgütü, Rus güçlerin tekraren 9N210/9N235 tipi misket bombaları ve “parça etkili mühimmat” kullandığına dair deliller bulunduğunu belirtti.
İçinde birçok küçük mayın bulunduran ve makul aralıklarla patlayan bombalar, modül etkili mühimmat kapsamına giriyor.
Amnesty’nin kıdemli kriz müdahale danışmanı Donatella Rovera BBC’ye yaptığı açıklamada “Bu silahlar hiçbir formda kullanılmamalı, bunlar amaç odaklı değil, alansal silahlar. Yıkıcı bir tesirleri oluyor ve çok sayıda sivilin ölmesine neden oluyorlar” dedi.
Rovera bu silahların tesirinin Rusya tarafından bilindiğine dikkat çekerek “Bu silahları kullanmak, sivilleri direkt amaç almakla tıpkı manaya geliyor. Rusya’nın bunları kullanma kararı, sivillerin hayatına hürmet duymadığının bir göstergesi” diye konuştu.
Rusya daha evvel misket bombası kullandığına dair suçlamaları reddetmiş ve yalnızca askeri gayeleri vurduğunu argüman etmişti.
BBC DE ÖZEL ARAŞTIRMASIYLA DOĞRULADI
BBC de kentte 5 farklı yerleşim bölgesinde yaptığı incelemelerde misket bombalarının neden olduğu simetrik patlama izlerine şahit oldu. BBC’nin gösterdiği manzaraları inceleyen üç silah uzmanı da imgelerin tartışmalı silahlarla ilişkili olduğunu doğruladı.
Harkov’un Industrialnyi bölgesinde, bir yerleşim yerinde çocuk parkı etrafında misket bombasına ilişkin manzaraları görmek mümkün.
Ivan Litvinyenko’nun eşi de buradaki atakta ağır halde yaralanıp, daha sonra hayatını kaybetti.
BBC’ye konuşan Litvinyenko, eşi ve 5 yaşındaki kızlarıyla birlikte oyun parkının içinde yürürlerken bombanın patladığını söyledi ve olay anını şöyle anlattı; “Birden bir ışık gördüm ve birinci patlamayı duydum. Kızımı kucaklayıp onu bir ağaca dayadım. Eşim yaklaşık 5 metre ötedeydi ve yere düştü. Durmadan, arka arda patlamalar oluyordu”
BBC Harkov’da bir çocuk parkı yakınında misket bombası izleri (Joel Gunter/BBC) Aynı bölgede yaşayan Danya Volinets de o sırada konutundaydı; “Patlamalar birkaç dakika boyunca sürdü. Bitip dışarı çıktığımızda otomobillerin yandığını gördüm, her şey yanıyordu”.
Amnesty’ye konuşan hemşire Tetiana Ahayeva da saldırıyı “Bir anda her yerden, çok sayıda fişek sesleri gelmeye başladı. Yere yatıp kendimizi müdafaaya çalıştık. Komşumuzun 16 yaşındaki oğlu Artem Shevchenko orada öldü. 1 cm büyüklüğünde bir şarapnel modülü göğsüne girmişti” diye anlattı.
Harkov merkez hastanesindeki tabipler da atak sonrası getirilen yaralıların bedenlerinde 9N210/9N235 tipi misket bombalarında bulunan kesimlere rastladıklarını söyledi.
Rus ordusu, Ukrayna’nın ikinci büyük kenti olan Harkov’dan Mayıs ayı ortasında çekilmişti.
Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy de Harkov’da onlarca sivilin hayatını yitirdiği bombardımanlar nedeniyle Rusya’yı savaş cürmü işlemekle suçlamış, kentte sivillerin şuurlu olarak maksat alındığına dair tanıklıklar olduğunu söylemişti.
MİSKET BOMBASI NEDİR, SAVAŞTA KULLANMAK YASAK MI?
“Bomba içinde bomba” olarak da bilinen “misket” yani modül tesirli mermi atan füze ya da bombaların içinde çok sayıda küçük patlayıcı oluyor. Ekseriyetle karadan fırlatılan bu bombalar gayeye eriştiğinde açılıyor ve içindeki çok sayıdaki bombacığı boşaltıyor. Küçük bombalar bazen yıllarca patlamayarak tehdit oluşturmaya devam ediyor.
Misket bombası kullanımı insan hakları kümeleri ve kimi hükümetler tarafından eleştiriliyor zira küçük kesimler etrafa saçılıp yine patladığında çok daha fazla beşere ziyan verme potansiyeli taşıyor.
BBCBu silahların kullanılmasını yasaklayan milletlerarası muahedenin altında 120’den fazla ülkenin imzası var. Lakin Rusya da Ukrayna da bu mutabakatın imzacıları ortasında değil.
Ayrıca ABD ve Türkiye’nin de mutabakatta imzası yok.