Kültür ve Turizm Bakanlığı, İzmir Büyükşehir Belediyesi, Kemalpaşa Belediyesi ve Kemalpaşa Organize Sanayi Bölgesi’nin dayanağıyla, İzmir’in en eski yerleşim yeri, 8 bin 850 yıllık Ulucak Höyüğü”nde yürütülen hafriyat çalışmaları bu yıl da başladı. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Protohistoriya ve Ön Asya Arkeolojisi Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özlem Çevik‘in 2009 yılında hafriyat başkanlığını devraldığı höyükteki çalışmalarda bu yılın birinci buluntusu da gün yüzüne çıkarıldı.
Ulucak Höyüğü’nün, Ege Bölgesi’nin birinci çiftçilerine mesken sahipliği yaptığı tespit edilmiş; birinci yerleşimcilerin 7,5 metrelik kültür katmanı boyunca konutlarını birbiri üzerine inşa ederek kesintisiz 1150 yıl boyunca birebir yerde iskan ettikleri ortaya çıkmıştı.
Kazı Lideri Prof. Dr. Hasret Çevik, tarihi alan hakkında bilgi verdi. Prof. Dr. Çevik, “Ulucak Höyüğü kazılarıyla birlikte yalnızca İzmir’in değil, Batı Anadolu’nun günümüzden 8 bin 850 yıl evvel iskan edilmiş. İzmir’in tarihinin 8 bin 500 yıl öncesine götürmesi nedeniyle bu hafriyatlar değerli. Bölge, verimli bir ovada yer alıyor. Anahtar bir yerleşim yeri. 1150 yıl boyunca kesintisiz olarak iskan görmüş bir yerleşim yeri. İzmir’in birinci çiftçilerinin yerleştikten sonra iskan ve toplumsal olarak nasıl dönüştüğünü göstermesi açısından da değerli. Mimari olarak çit ve çamur tekniğiyle birinci olarak konutlar yapılmış. Ekseriyetle birbirinden bağımsız konutlar yapılmış. Kimi vakit ise bitişik konutlarda var. 900 yıl sonra derme çatma mimariden taş temelli kerpiç mimariye geçildiğini görüyoruz. Birebir vakitte konutların avlularının da yapıldığına şahit oluyoruz. Duvarlar çekilip, yerleşimlerin sokaklarla birbirinden ayrıldığını görüyoruz. Mahremiyet derecesinin yüksek olduğunu görüyoruz. Daha kolektif bir topluluktan, daha müşterek bir toplum yapısından, mahrem yapısı yüksek bir yapıya geçişi görüyoruz” dedi.
Bu yılki kazıların birinci buluntusunun bayan figürlü heykelcik olduğunu belirten Prof. Dr. Hasret Çevik, “İlk buluntumuz, bir bayan figürü. 7 bin 800 yıl öncesine ilişkin bir buluntu. Kilden yapılmış bir figür. 8 santimetre uzunluğunda. Bu kil heykelcikler, birtakım ritüellerde kullanılıyor. Örneğin konutun rahmetini bolluğunu arttırmak için kullanılabilir. Ekseriyetle bu tıp figürleri kırık buluyoruz. Bunu bütün halinde bulduk. Çok ender bir eser. Şimdiye kadar bütün bulunan 3’üncü eser” dedi.