Yararı kadar ziyanı da olabilen güneş ışınlarına karşı gerekli tedbirleri alarak cildi korumak mümkün. Çok ya da denetimsiz güneşlenmenin ciltte lekelere, kırışıklıklara hatta deri kanserlerine sebep olduğu birçok bilimsel çalışma ile kanıtlandığını belirten Dermatoloji Uzmanı Dr. Onur Çapkan, güneşten korunmanın yollarını anlattı.
Medicana Kadıköy Hastanesi Dermatoloji Uzmanı Uzm. Dr. Onur Çapkan, deriyi güneşin ziyanlı ultraviyole ışınlarından muhafazada nelere dikkat edilmesi gerektiğini şu 3 başlıkta sıraladı:
“Direkt güneş ışığından kaçınmak: Gölgede kalmak maruz kalınan UV ışınını yüzde 75 oranında azaltır. Akıllı telefonlarda hava durumu uygulamalarında da görülebilen UV indeksi bilgisi size kılavuzluk edebilir. Bilhassa bu kıymet 3 ve üzeri ise kesinlikle korunma gerekir. (Uv indeks: Gün içerisinde güneş tam doruktayken yer yüzüne ulaşması beklenen ve ziyanlı olabilecek radyasyon ölçüsü ölçeği)
“Güneşten hami özelliği bulunan kıyafetler giyinmek
“Güneş koruyucular: Genel olarak 2 tip güneş hami bulunur. Fizikî ve kimyasal güneş koruyucular.
“SEÇİLEN ESERLER ONAYLI, KALİTELİ VE SAĞLAM OLMALIDIR”
Fiziksel güneş koruyucular deriyi kalkan üzere korudğunu belirten Uzm. Dr. Çapkan, “Güneş koruyucular, güneş ışınlarını yansıtarak uzaklaşmasını sağlar. Deriden emilmezler. Hassas cilt yapısına sahip olanlar, bebekler ve bilhassa hamilelere yüzde 100 fiziksel/mineral filtreli koruyucular tercih edilmelidir. Fizikî güneş koruyucular titanyum dioksit ve çinko oksit üzere doğal mineralleri içerirler. Tesirleri sürüldükleri anda başlar. Kimyasal güneş koruyucular sünger üzere güneş ışınları emerler. Deriye uygulaması kolaydır ve beyaz kalıntı bırakmadan emilir. İçeriğinde oxybenzone, avobenzone, octisalate, octocrylene, homosalate, octinoxate bulunabilir. Çok ağır kullanımda sistemik emilimleri gösterilmiştir. Bu sebeple seçilen eserler onaylı, kaliteli ve sağlam olmalıdır” dedi.
GÜNEŞ KOLLAYICI SEÇERKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
En az 30 müdafaa faktörlü güneş koruyucuların tercih edilmesi gerektiğini söyleyen Uzm. Dr. Çapkan, şu tekliflerde bulundu:
“6 aydan büyük bebeklere ve hamilelere yüzde 100 mineral filtre içeren güneş koruyucular tercih edilmelidir. Yağlı ve karma ciltlerde, su bazlı eserler ya da jel formunda eserler seçilmelidir. Kuru ciltlerde krem formları, bedende sprey ya da süt formları kullanılabilir. Tüm alanlara eşit biçimde sürülmelidir. Uygulanması gereken ölçüsü azaltmak müdafaa seviyesini değerli ölçüde azaltacaktır. Güneşten korunmanın devamlılığını sağlamak maksadıyla terledikten, yüzdükten yahut havlu ile kurulandıktan sonra uygulama sürecinin tekrarlanması gerekir. Güneş koruyucular güneşe çıkmadan 20 dakika evvel sürülmeli 2-3 saate bir tekrarlanmalıdır. Güneş koruyucular tüm bedene yüzde 100 sürülmediği ve bu kadar sık tekrarlanmadığı için pratikte D vitamini üretimini engellediği bilgisi gerçek değildir. Ayrıyeten D vitamini sağlıklı beslenerek yahut vitamin destekleriyle daha inançlı biçimde alınabilir. Güneş ışınlarının daha dik geldiği 11 ile 16 saatleri ortası güneşlenmekten kaçınılmalıdır. Bu saatler dışında kol ve bacaklardan sırf yarım saatlik güneş maruziyeti günlük D vitamini üretimi için kafidir.”
DERİ KANSERİNİN SEBEBİ UZUN VADELİ GÜNEŞ MARUZİYETİ
“En sık görülen kanserlerden olan deri kanserinden korunmada güneş koruyucularının aktifliği tartışmasızdır” diyen Uzm. Dr. Çapkan, şunları ekledi:
“Bazal hücreli karsinom, yassı hücreli karsinom ve malign melanom için en değerli risk faktörlerinden birisi korunmasız uzun müddetli güneş maruziyetidir. Ani güneş yanıkları, su toplayan güneş yanıkları en berbat deri kanserlerinden biri olan malign melanom riskini önemli oranda arttırmaktadır. Uzun vadeli biriken güneş maruziyeti bazal ve yassı hücreli deri kanseri riskini arttırmaktadır. Çocukluk çağında dahi olsa tekrarlayan korunmasız güneş maruziyeti ve yanıkları ileri yaşta görülebilecek deri kanserleri riskini bariz biçimde arttırmaktadır. Bu sebeple korunmaya çocukluk çağında da dikkat edilmelidir. Güneş koruyucular UVA ve UVB muhafazasını bir ortada içermelidir. UVA derinin alt katmanlarına kadar iner; deri yaşlanması, lekeler, kırışıklıklar ve deri kanserleriyle alakalıdır. UVB, derinin üst katmanlarını tesirler ve güneş yanıkları ve deri kanseriyle bağlantılıdır.”
EVDE DE KORUNMAYA DEVAM
Güneş koruyucularının daima kullanılması gerektiğini tabir eden Uzm. Dr. Çapkan, “Türkiye üzere 4 mevsim güneş alan ülkelerde güneş koruyucular yıl uzunluğu kullanılmalıdır. UVA ışınları pencere ve araç camlarını geçebilmektedir. Bu sebeple korunmaya konut içinde de devam edilmesi önerilmektedir. 15 muhafaza faktörlü nemlendiriciler üzere eserler konut içi kullanımda tercih edilebilir. Cilde ziyan veren UV ışınları yüzde 80’e kadar bulutlardan filtre olarak gelir ve ziyanlı tesirini sürdürür. Bu sebeple bulutlu havalarda da güneş koruyucular kullanılmalıdır. Güneş ışınları deniz, havuz ya da kar üzere yüzeylerden yansır bu nedenle gölgede bulunulsa bile yaz -kış güneş koruyucular kullanılmalıdır. Kesinlikle şapka ve güneş gözlüğü kullanımı da korunmaya eklenmelidir. Hassas ve problemli bir cilt tipiniz varsa dermatoloğunuza danışarak uygun eserleri seçebilirsiniz” diye konuştu.