Ukrayna’nın Rusya işgali altındaki Berdyansk Limanı’ndan çalındığını sav ettiği tahıl yüklü Rus gemisi, Türkiye tarafından durdurulmasının akabinde Sakarya’nın Karasu Limanı açıklarında bekleyişini sürdürüyor.
Ukrayna’nın Ankara Büyükelçisi Vasıl Bodnar, geçen pazar yaptığı açıklamada Ukrayna’nın kendi t ahılını taşıdığını tez ettiği ve Rus bandıralı Zhibek Zholy isimli kuru yük gemisine Türkiye tarafından “el konduğunu” duyurdu, Ukrayna’nın gemide bulunan tahıla el konulmasını istediğini açıkladı. Mevzuyla ilgili bugüne dek Türkiye’den resmi bir açıklama gelmezken Reuters ve Bloomberg’e bilgi veren Türk yetkililer, geminin Sakarya’nın Karasu açıklarında durdurulduğunu ve Ukrayna’nın tezlerinin araştırıldığını belirtmekle yetindi. Rus basınında çıkan haberlerde ise Türkiye’den Rusya’ya gemiyle ilgili rastgele bir diplomatik bildirim yapılmadığı kaydedildi. Gemi, 1 Temmuz’dan bu yana Karasu Limanı açıklarında demirli durumda bekliyor. Gazetemizin baskıya girdiği dün akşam saatleri prestijiyle bekleyiş sürüyordu. Geminin taşıdığı tahıl konusunda Türkiye’nin şimdi bir süreç yapmadığı öğrenildi. Ukrayna’nın tezlerinin doğrulanması durumunda gemiye limana giriş müsaadesi verilmesi beklenmiyor.
“KORİDOR PLANLARI”
Türkiye’ye buğday taşıyan Rus bandıralı geminin limana yanaşmadan durdurulması, Ukrayna’nın Karadeniz limanlarından tahıl sevkıyatının tekrar başlatılması için “güvenli koridor” oluşturulması tartışmalarının sürdüğü bir ortamda yaşanması nedeniyle kritik ehemmiyet taşıyor. Türkiye, savaş nedeniyle sekteye uğrayan tahıl sevkıyatının tekrar başlatılması için Birleşmiş Milletler’in bu mevzuda hazırladığı planın yaşama geçirilmesi için çalışma yürütüyor. Öte yandan Türkiye, Ukrayna’nın “çalıntı tahıl” argümanlarının da titizlikle araştırıldığını duyurmuştu. Mevzuya ait konuşan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Biz, Ukrayna’nın tahılının ya da rastgele bir eserinin Rusya yahut öteki bir ülke tarafından alınıp gayri yasal biçimde, yasa dışı bir biçimde milletlerarası piyasalara satılmasına da karşıyız. Türkiye olarak bu eserlerin bize gelmesine de katiyetle müsaade etmeyiz, bu hususta devletimizin ve yetkili kurumlarımızın kararlılığı tamdır” sözlerini kullanmıştı. Savaşın başlangıcından bu yana Rusya ve Ukrayna ortasında hassas bir istikrar yürüten Ankara’nın, gemi konusundaki sessizliği de durumun hassasiyetini ortaya koydu.
6 MİLYON TONDAN FAZLASI KARADENİZ’DE
Rus işgalinin başından bu yana Ukrayna’nın kapalı kalan Karadeniz limanında milyonlarca ton tahıl ihraç edilmeyi bekliyor. “Avrupa’nın tahıl ambarı” olarak bilinen ülkede şu an yaklaşık 22 milyon ton tahıl limanlardaki blokaj nedeniyle yurtdışına satılamıyor. Odessa Bölgesi Askeri Vali Danışmanı Yuriy Dimçoglo, AA’ya verdiği demeçte, “Sadece 6 milyon ton tahıl Odessa’nın 3 limanında bekletiliyor. Ondan biraz daha az ölçüde tahıl da Mıkolayiv’de var” dedi.
Öte yandan Ukrayna’nın güneydoğusundaki Zaporijya bölgesinin kısmi denetimini elinde tutan işgalci Rus güçleri, çoğunlukla Ortadoğu’ya tahıl ihracatı yapmalarını sağlayacak mutabakat imzaladı. Rusya devlet ajansı TASS haberinde, bölgedeki Rus güçlerinin başkanı Yevgeny Balitsky’e dayandırılan habere nazaran ihracat çoğunlukla Irak, İran ve Suudi Arabistan’a yapılacağını duyurdu.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, İstanbul Boğazı üzerinden yapılamazsa tahılı çıkarabilmek için Tuna Irmağı de dahil olmak üzere öbür alternatif rotaların düşünülmesi gerekeceğini açıkladı. Montrö mukavelesini delmek istemediklerini belirten Johnson, “Eğer deniz yoluyla olmayacaksa, boğazı kullanamayacaksak Ukrayna’dan tahılı çıkarmak için alternatif rotaları kıymetlendirmemiz gerekiyor” diye ekledi.