Ukrayna güçleri son günlerde süratle toprak kazandı ve Rusya’nın elindeki geniş bölgeleri geri aldı.
Rusya ise yine örgütlendiğini ve Moskova’nın hala ülkenin beşte birini elinde tuttuğunu vurguluyor.
Çatışma nasıl değişti?
Rusya, Ukrayna’yı 24 Şubat’ta işgal etmiş, başşehir Kiev’in etrafını sarmıştı. Ayrıyeten ülkenin güney, doğu ve kuzeyine hücumlar başlattı.
Nisan başında Ukrayna güçler, Rusya’nın başşehre gerçek ilerleyişini bırakmasının akabinde Kiev’in etrafındaki geniş kesitleri geri aldı.
Rusya bu noktadan sonra askeri faaliyetlerini ülkenin güneyi, doğusu ve güneydoğusuna ağırlaştırıp büyük toprak kazanımları elde etti.
Ancak Eylül başından bu yana durum çok değişti.
Ukrayna, kuzeydoğuda bir hücum başlatarak yalnızca Harkov kenti etrafında 3 bin kilometre karelik alanı ele geçirdiğini belirtiyor.
Kiev idaresi, Eylül ayında toplam 8 bin kilometrekarelik alanı Rusya’dan geri aldığını söylüyor. Bu, Ukrayna’nın savaşın başlangıcından bu yana en kıymetli toprak kazanımı oldu.
Ukrayna’nın 10 Eylül’de geri aldığını açıkladığı İzyum ve Kupiansk kentleri Rus güçlerinin kıymetli ikmal merkezleriydi. Bu nedenle kayda bedel stratejik kazanımlar olarak görülüyorlar.
Ayrıca ülkenin güneyindeki Herson bölgesinde Ukrayna güçlerinin karşı saldırısı var.
Uluslararası Savaş Araştırmaları Enstitüsü, Ukrayna güçlerinin Rus güçlerine “büyük bir operasyonel yenilgi” tattırdığını söylüyor.
Rusya nasıl cevap verdi?
Rusya, birliklerinin İzyum ve Kupiansk’tan geri çekildiklerini teyit etti. Bunun “yeniden örgütlenmek” için stratejik bir geri çekilme olduğunu söyledi.
Moskova ayrıyeten, bu bölgelerin askeri hücumlarla amaç alınmaya devam edileceğini vurguladı.
Rus Ordusu, geri çekilme sırasında büyük ölçülerde materyal ve mühimmatı geride bırakmış üzere görünüyor.
Rusya ne kadar toprağı elinde tutuyor?
Savaş Araştırmaları Enstitüsüne nazaran Rusya hâlâ Ukrayna’nın % 20’sini elinde tutuyor.
Donbas büyük ölçüde Rusça konuşulan bir bölge ve Rusya 2014’te Kırım’ı ilhak ettikten sonra Rusya yanlısı güçler bölgenin üçte birini ele geçirmişti. Moskova burada iki adet kelamda halk cumhuriyeti kurdu.
Aralarında Lviv kentinin de bulunduğu ülkenin batısı füze akınlarına maruz kaldı, lakin Rus güçleri hiç buraları ele geçirmeye çalışmadı.
Rusya ne istiyor?
Kremlin, “başta belirlenen tüm vazifeler yerine getirilene dek” operasyonların devam edeceğini vurguluyor.
Rusya başkanı Vladimir Putin, Şubat ayında işgali başlattığında hedefinin Ukrayna’yı “silahsızlandırmak” olduğunu söylemişti.
Bir öbür maksat de Ukrayna’nın NATO’ya katılmasını önlemekti.
Rusya neden Ukrayna’yı işgal etti?
Rusya’nın baştaki maksadı Ukrayna’ya boyun eğdirip, hükümetini devirmekti.
Ancak artık amaçlarını Ukrayna’nın doğusu ve güneyinden toprak ele geçirmelkle kısıtlamış üzere görünüyorlar.
Ukrayna ne istiyor?
Ukrayna önderi Volodymir Zelenski en önemli gayesinin tüm Rus güçlerini ülkeden çıkartıp “tüm topraklarını işgalden kurtarmak” olduğunu söyledi.
Zelenski, Rusya’dan geri alınan bölgeleri ellerinde tutmak için daha çok para ve silah talebinde bulundu. Ukrayna güçleri asıl olarak Batı’nın yolladığı silahları kullanıyor.
Kaç kişi öldü?
Her iki taraf da kayıp verdi ve yeniden iki taraf da tam sayıları açıklamıyor.
Ukrayna, 50 binden fazla Rus askerinin öldürüldüğünü argüman ediyor ve Ağustos başında çatışmaların başlangıcından bu yana 9 bin asker kaybettiğini açıkladı.
Rusya ise nadiren kayıplarını açıklıyor. Son meyyit sayısı açıklaması Mart’taydı ve işgalin başından bu yana 1.351 askerin öldüğünü söylemişti.
ABD’li yetkililer, Temmuz ayında 15 bin dolayında Rus askerinin öldüğünü belirtti.
Siviller de hayatını kaybetti. Eylül başında BM 5700 binden fazla sivil mevtini teyit etti. Lakin asıl sayının çok daha fazla olduğu söyleniyor.