Rusya’nın beklemediği bir direnişle karşılaşarak istediği sonucu şimdi alamadığı savaşta yeni bir periyoda giriliyor. Bölgenin sert kış şartları savaşın gidişatını da belirleyecek. Bakalım kış mevsimi savaşan taraflardan hangisinin müttefiki olacak?
Genel kanı bundan Rusya’nın yararlanacağı, fakat karşıtını düşünenler de var. Kara savaşları konusunda uzman olan Dr. Jack Watling bunlardan biri. Rus ordusunun savaşa sürdüğü yeni birliklerin kış şartları konusunda gereğince eğitimli olmadığını ileri sürüyor. Donanım eksikliği, birliklere komuta eden kumandanların kıdemsizliği ile ferdî disiplin yokluğunun Rusya’nın işini zorlaştıracağını düşünüyor Watling. (Bknz: Winter is coming to war in Ukraine … and it could be Kyiv’s greatest ally (telegraph.co.uk)
Putin’in kış taktiği
Avustralyalı eski tümgeneral Mick Ryan’ın varsayımı ise Avrupa’da sıcaklıklar düşerken Rusya’nın gelecek yılki harekata hazırlanırken mümkün olduğunca fazla bölgeyi elinde tutmaya çalışacak oluşu. Ryan Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in “soğuk bir kış ile yüksek güç fiyatlarından yararlanarak kuzey yarımkürede Batı kamuoyunu şekillendirmeye, Avrupa’yı da ateşkese zorlayacak bir müdahalede bulunmaya” çalışacağını kaydediyor. (Bkn: Russia’s strategy in Ukraine will evolve over winter and into 2023 as Putin hopes to influence the West’s response – ABC News)
Ryan bu görüşünde yalnız değil. Birçok analist de Ryan üzere, Putin’in gazı silah olarak kullanarak Avrupa’yı savaşı sona erdirmek için çalışmaya zorlayacağı görüşünde. Lakin şu da var; Putin’in Avrupa’ya gaz satmamaktaki ısrarı Rusya’ya mali açıdan değerliye patlayabilir. Bu da Ukrayna işgalini finanse etmekte zorlanacağı manasına gelir.
Ukrayna Rusya’yı püskürtmek için Batı takviyesine muhtaç duyuyor, malum. Bu nedenle Putin Avrupa’ya gaz sevkiyatını keserek, vakit zaman nükleer savaş uyarısı yaparak Ukrayna’ya batı dayanağının önünü kesmeye çalışıyor. Natürel, savaşta karşılaştığı meselelerin farkında Putin, savaşın uzamasının kendisine de bir fayda sağlamayacağını hesap ediyor. Eylül ayı sonunda yaptığı açıklamada Ukrayna ile görüşmelere açık olduğunu söylemesinin nedeni tahminen de bu. Ukrayna’nın savaşın bitmesi için talih sayılabilecek bu yaklaşıma sırt çevirmesi ise anlaşılır bir durum değil. Ukrayna Devlet Lideri Volodomir Zelensky, “ancak diğer bir Rus Başkan’la müzakere edebileceğini” açıklayarak barış bahtını tepiyor.
Başkanlık seçimi bekleniyor
Ukrayna’da gerçekten bu türlü bir beklenti var güya. Ukrayna Baş Müzakerecisi David Arakhamia geçen ay yaptığı barış görüşmelerinin Rusya’daki başkanlık yarışı sırasında, “2023’ün ikinci yarısında” yine başlayabileceğini söylemişti.
Pek lisana getirilmeyen bir olgu da şu: Savaşı uzatmakta ısrarlı olan bir Avrupa gerçeği var. Batılı aktörler savaşı durdurabilecek her teşebbüse hatta teklife bile düşmanca tavır alıyor. Bu teşebbüs ya da tekliflerin Ukrayna’ya ihanet, Moskova’ya yardım etmek olduğunu savunuyor kimi diplomatik çevreler. Bu tavır, aslında Putin’in istediği müzakerelerin başlamasının önündeki en büyük pürüz.
Kış yaklaşıyor. Bu, savaşın kimin lehine seyredeceğini belirleyecek bir kış olacak. Elbette iki ülke de kış ülkesi. Kışın nasıl yaşayacaklarını biliyorlar. Lakin bu defa bir savaşın ortasındalar. Kışın hangisinin işine yarayacağını göreceğiz.
Kış geliyor.