Covid-19 hayatımıza girip dünyayı sardığında ve bir anda binler hatta yüzbinler ölmeye başladığında hepimizi saran büyük endişe dalgası devreye aşıların girmesiyle kırılmış, yayığın aşılama ve alınan öteki önlemlerin birleşimiyle pandemi neredeyse sona erince de yerini olağan sisteme bırakmıştı.
Bu rahatlamanın gerisindeki en kıymetli iki isimse kuşkusuz BioNTech kurucuları ve Covid-19 aşısının mucidi Hasret Türeci ve Uğur Şahin’di.
MÜJDEYİ BBC’DE DUYURDU
Dün, BBC’den Laura Kuenssberg’e konuşan Prof. Türeci, BioNTech’in Covid aşısının kalbindeki mRNA teknolojisinin geldiği son noktayı ve bu son gelişmelerle birlikte üretilecek yeni aşıların ne biçimde ve hangi hastalıklar için kullanılabileceğini anlattı.
Devrim niteliğinde bir mRNA Covid aşısı üretmek için Pfizer ile iştirak kuran Alman firması BioNTech’in kurucularından Uğur Şahin ve Hasret Türeci, önümüzdeki yıllarda gerçekleşecek ve kanser aşıları konusundaki iyimserliklerini körükleyen atılımlar yaptıklarını söyledi.
mRNA AŞILARI BU DEFA DE KANSER İÇİN KULLANILACAK
Uğur Şahin ve Hasret Türeci, mRNA Covid aşı teknolojisinin kanser hücrelerini yok etmeye yardımcı olmak için tekrar kullanılabileceğini söylüyor.
Pandeminin en başarılı Covid aşılarından birinin ardındaki ekibie nazaran, kanseri gaye alan aşılar on yıldan evvel üretilmeye başlanabilir.
BioNTech kurucuları, 2030 yılına kadar kanseri tedavi etmek için aşı üretmenin mümkün olduğunu söylüyor.
TARİHİ BELİRLİ OLDU
BBC’ye konuşan Prof. Türeci, BioNTech’in Covid aşısının kalbindeki mRNA teknolojisinin, bağışıklık sistemini koronavirüsleri istila etmek yerine kanser hücrelerine saldırmak için nasıl tekrar programlanabileceğini anlattı.
mRNA teknolojisine dayalı kanser aşılarının hastalarda ne vakit kullanıma hazır olabileceği sorulan Prof. Şahin aşıların 2030’dan evvel hazır olabileceğini söyledi.
Bir mRNA Covid aşısı, Covid virüsü üzerindeki zararsız sivri proteinler için genetik talimatları bedene aktararak çalışır. Talimatlar, başak proteini üreten hücreler tarafından alınır. Bu proteinler yahut antijenler daha sonra ‘aranan ilanı’ üzere kullanılır yani bağışıklık sisteminin antikorlarına ve başka savunma ünitelerine neyi arayıp neye saldıracaklarını söylerler.
COVİD AŞISI ÜZERE ÇALIŞACAK
BioNTech’in sıhhat ünitesinin başındaki Türeci, bağışıklık sistemini kanser hücrelerini aramaya ve yok etmeye hazırlamak için de birebir yaklaşımın uygulanabileceğini söyledi. Aşı, virüsleri tanımlayan kod taşımak yerine, kanser antijenleri, yani tümör hücrelerinin yüzeylerini saplayan proteinler için genetik talimatlar içerir ve kanserle bu formda uğraş eder.
BioNTech’in şu anda klinik deneme fazında birkaç kanser aşısı var. Türeci, Pfizer/BioNTech aşısının geliştirilmesi ve muvaffakiyetinin kanser çalışmalarına katkı sağladığını söyledi.
Şirket, bağırsak kanseri, melanom ve öbür kanser tipleri için tedaviler geliştirmeyi umuyor, lakin önünde kıymetli maniler var. Tümörleri oluşturan kanser hücreleri, çok çeşitli farklı proteinlerle kaplanabilir, bu da tüm kanser hücrelerini maksat alan ve sağlıklı dokuları amaç almayan bir aşı yapmayı son derece zorlaştırır.
FARKLI KANSER CİNSLERİ ZORLAYICI OLABİLİR
Türeci, Kuenssberg’e, BioNTech’in pandemi sırasında mRNA aşılarını daha süratli üretmeyi öğrendiğini ve insanların bağışıklık sistemlerinin mRNA’ya nasıl reaksiyon verdiğini daha âlâ anladığını söyledi.
Covid aşısının ağır gelişimi ve süratli sunumu, ilaç düzenleyicilerinin aşıları nasıl onaylayacakları konusunda çalışmalarına da yardımcı oldu. Türeci “Bu katiyetle kanser aşımızı da hızlandıracak” kelamlarını kullandı.
TEMKİNLİ KONUŞTU
Ancak Türeci, yeniden de temkinli davranıyor:
“Bilim insanları olarak kansere deva bulacağımızı söylemekten her vakit çekiniyoruz. Birtakım atılımlarımız var ve onlar üzerinde çalışmaya devam edeceğiz.”