Türkiye’nin en büyük göllerinden biri olan Burdur Gölü, gün geçtikçe kuruyor. Buharlaşma, kirlilik, yasal yahut kaçak yapılan on binlerce sondaj ve gölü besleyen derelere inşa edilen gölet ya da barajlar nedeniyle kuruyan Burdur Gölü’nün, Isparta’ya sonu büsbütün kayboldu. Burdur hudutları içinde kalan gölün, kuruyan alanlarında küçük su birikintileri bulunuyor.
2018 yılında su birikintisinden sızan iki akıntıyı fotoğraflayıp, ‘Burdur Gölü’nün gözyaşları’ diyerek paylaşan tabiat ve yaban hayatı fotoğrafçısı Tamer Yılmaz, 4 yıl sonra kurumanın süratle arttığı bölgede yeni manzara çekti. Yılmaz, bu kere çektiği fotoğrafı, ‘Burdur Gölü kan ağlıyor’ notu ile paylaştı. Toplumsal medyadan paylaşılan notta Yılmaz, “Göl çekildikçe göl tabanındaki gözeler de bir bir açığa çıkıp, bu gözelerden çıkan sular da göle ulaşmaya çalışıyor. Ancak burada öbür gözelerden farklı olarak kan ağlıyor sanki” dedi.
GÖLDEKİ SU KAYBI YÜZDE 55
Eğirdir, Beyşehir, Salda ve Burdur üzere birçok gölde araştırmalar yürüten Türkiye Tabiatını Muhafaza Derneği (TTKD) Bilim Danışmanı Dr. Erol Kesici, göl aynasının yüzde 45 oranında küçüldüğünü söyledi. Dr. Kesici, gölün 50 yıl evvel 7,5 milyar ton olan su kapasitesinde yüzde 55 kayıp yaşandığını belirterek, 3,4 milyar ton su kapasitesi kaldığını lisana getirdi.
Burdur Gölü’nü besleyen dereler üzerine 1970’ten beri gölet ya da barajlar inşa edildiğini anlatan Dr. Kesici, “Su kaybının temel nedeni budur. Tüm bilim insanları, üniversiteler ve kamu kurumları, bu bahiste hemfikir olmasına karşın 2022’de bile hala gölü besleyen bu kaynaklardan, kalanların üzerine gölet yahut baraj muştuları veriliyor” dedi.
SONDAJLAR VE ÇOK KİRLİLİK
Dr. Kesici, göl havzasında on binlerce yasal yahut kaçak sondaj bulunduğunu, gölü besleyen yer altı su kaynaklarının da bu formda çekilmesi ile su düzeyinde düşüş olduğunu kaydetti. Dr. Kesici, Burdur ve Isparta’daki tesisler ve atıklar nedeniyle de çok kirlilik yaşandığını belirterek, bunun kuruma münasebeti olduğunu söyledi. Dr. Kesici, göl kenarında yasak olmasına karşın hayvan otladığını, bu durumun da dert oluşturduğunu söz etti.
UÇUŞAN TOZ TEHLİKELİ
Göl havzasında kuruyan alanların onlarca kilometrekareye ulaştığını belirten Dr. Kesici, meydana gelen tozların başta insan sıhhati olmak üzere tarımı olumsuz etkilediğini söyledi. Dr. Kesici, bu tozların tıp bilim beşerlerine nazaran akciğerlerde önemli rahatsızlık oluşturduğunun belirlendiğine dikkati çekti. 2013 yılındaki bir çalışmada göl aynasının, kuzeydoğuda Isparta’nın Keçiborlu ilçesi sonlarına girdiğini anlatan Dr. Kesici, “Burdur Gölü, olağanda büyük kısmı Burdur, bir kısmı da Isparta olmak üzere iki vilayet hudutları içerisinde yer alıyordu. Gölün tüm kıyılarında kuruma görülüyor. Lakin kuruyan alanların büyük kısmı, Isparta tarafı. Kuruma nedeniyle artık günümüzde Isparta hududunda göl aynası kalmadığı üzere, epey da uzaklaştı” dedi.
DİKKUYRUKLAR GELMİYOR
Söz konusu kurumanın bu formda devam etmesi halinde, 2030- 2040 ortasında yüzey alanının yüzde 70’inin kaybolacağının öngörüldüğünü vurgulayan Dr. Kesici, şu ikazlarda bulundu:
“Gölün doğal istikrarı, ekosistemiyle birlikte mutlak suretle korunmalı. Havzadaki ziraî yahut yerleşim maksatlı tüm kıyı işgallerine son verilmeli. Gölü besleyen yer altı suları ve yüzey sularının akışlarına müdahale edilmemeli. Sondajlara son verilmeli ve kapatılmalıdır. Tarım ve hayvancılık çağdaş uygulamalarla yapılmalıdır. Yabanî sulama yasaklanmalı ve damla- sulama sistemi zarurî olmalıdır. Burdur Gölü’nü temsil eden dünyanın en kıymetli kuşlarından biri olan dikkuyruklar, artık göle gelmiyor. Bu kuşun da gelmemesi, bu gölün kan ağladığının en kıymetli göstergesidir. Zira çok su kaybı nedeniyle, kalan su neredeyse deniz suyundan fazla tuzluluk oranına ulaştı.”