Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, 16 Ekim Dünya Besin Günü hasebiyle yaptığı açıklamada yurt içerisindeki yüksek besin fiyatlarına ait değerlendirmelerde bulundu. Bayraktar, “Üretici fiyatlarını ve ihracatı baskılayarak besin enflasyonunu düşüremeyiz” halinde konuştu.
Gıda enflasyonunu düşürebilmek için yapılması gerekenlerin aşikâr olduğunu belirten Bayraktar, “Bunun için her şeyden evvel enflasyona neden olan faktörleri göz önüne almamız gerekiyor” dedi. Gereksinim ve siyaset araçlarının belirlenmesi, tahliller üretilmesi gerektiğini kaydeden Bayraktar, “Yine ihracata kısıtlama getirme kısa vadede sonuca ulaşsa da orta ve uzun vadede ihracat pazarlarının kaybedilmesine ve eser arzının azalmasına neden olacaktır” tabirlerini kullandı.
“Girdi fiyatlarında düşüş sağlanmalı”
Gıda fiyatlarında yaşanan artışların ve fiyatlardaki dalgalanmaların, bilhassa gelişmemiş ve az gelişmiş ülkelerde besine erişimi zorlaştırdığını hatta kimi vakit imkânsız hale getirdiğini kaydeden Bayraktar, besin fiyatlarındaki artışa tahlil bulmanın kolay olmayacağını belirterek, bu noktada üzerinde durulması gereken bölümün tarım olduğunu söz etti.
Son aylarda besin enflasyonuna sebep olan en kıymetli etkenlerden birisi olarak tarım üretici fiyat endeksinde çok artışları ön plana çıkaran Bayraktar, “Bu durum, ziraî üretimdeki maliyet yüksekliğinin sonucudur. Yurtdışına büyük oranda bağımlı olduğumuz, mazot, gübre, zirai ilaç ve yem üzere girdiler ziraî üretimde en kıymetli maliyet ögeleridir. 2022 yılıyla birlikte döviz kurlarındaki kıymetli artışlar bu maliyetleri de artırdı” dedi.
Bu maliyet ögelerinin yanında sulama ve sulamada kullanılan elektrik fiyatlarındaki artışlara da değinen Bayraktar, “Girdi fiyatlarında düşüş sağlanmadan üretici fiyatlarında düşüş sağlanması mümkün değildir. Değerli girdilere ulaşamamanın sonucunda randıman düşüklüğü ve yetersiz üretim de üretici fiyatlarının artışını getiriyor. Girdilerin üreticilerimize makul fiyatlardan temin edilmesi tüketiciye yansıyarak besin enflasyonun azaltılmasında değerli bir rol oynayacaktır” tabirlerini kullandı.
“Önlem alınmazsa Türkiye’nin su kaynakları süratle kuruyacak”
Gıdaya ulaşımda kıymetli risk faktörlerinden olan kuraklığa da değinen Bayraktar, “Türkiye, Akdeniz çanağında global ısınmadan en berbat etkilenen ülkelerin başında geliyor. Tedbir alınmazsa Türkiye’nin su kaynakları süratle kuruyacak, besin güvenliği tehlikeye girecek, insanlarımızın besine ulaşması zorlaşacaktır” biçiminde konuştu.
Sadece son 10 yılda su kullanımının üçte bir oranında arttığını söyleyen Bayraktar, “Su idaresi siyasetleri süratle hayata geçmeli ve mevcut sistem değiştirilmelidir. Acil olarak açık sistemlerden kapalı sulama sistemlerine geçilmeli, daha az su isteyen kurak bölgelerin ekolojisine uygun eserlerin yetiştirilmesi teşvik edilmelidir” dedi.
“Artık paranız olsa bile ithalat yapamıyorsunuz”
Üretimden vazgeçme noktasına gelmişken, cesaretlenip, tarlasına dönmeye çalışan çiftçiye takviye olunması gerektiğini de söyleyen Bayraktar, “Bunu başaramazsak krizlerin tesirini azaltan bir bölüm olarak bilinen besin kesimi, ülkemizde krizlerin daha da büyümesine neden olacaktır” dedi.
Türkiye’ye çok oranda besin fiyat artışının yakışmadığını tabir eden Bayraktar, “Bir vakitler uygulanan ithalatla fiyatları terbiye etme dönemi de geri kaldı. Artık paranız olsa bile ithalat yapamıyorsunuz. Sonuçta artık ziraî üretimde en üst yeterlilik oranına kavuşmak gereği ortaya çıkmıştır. Bu nedenle, üretimde atıl kapasite en aza indirilmeli ve randımanın artırılması ile üretim potansiyelinin istenen seviyede kullanılması, besin enflasyonu riskinin azaltılmasında değerli bir araç olacaktır” halinde değerlendirmelerde bulundu.
“Riskleri ülke olarak yönetmek zorundayız”
TZOB Genel Lideri Şemsi Bayraktar, Dünya Besin Günü’ne ait açıklamalarında ise Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü (FAO)’nün kurulduğu 16 Ekim tarihinin, her yıl Dünya Besin Günü olarak kutlandığını tabir ederek, “FAO’nun açıkladığı Dünya Besin Endeksi datalarına nazaran aylık bazda son devirde azalma kelam konusu olsa da, memleketler arası piyasalarda bilhassa doğalgaz ve petrol üzere ham unsur ve tarım eserleri fiyatlarının artabileceği görülüyor” dedi.
Sorunların kısa müddette çözülmesini beklememekle birlikte istikrarlı siyasetlerin ve uygulamaların bir an evvel devreye girmesi gerektiğini belirten Bayraktar, “Gerekli önlemleri ivedilikle alarak, bu riskleri ülke olarak yönetmek zorundayız. Bunu başaramazsak, üreticimiz de tüketicimiz de bu güç günleri aşamayacaktır” biçiminde konuştu.