Türkiye’nin iktisatta farklı bir tercih ortaya koyduğuna dikkat çeken TÜSİAD Lideri Orhan Turan, “Yakın geçmişte yaşadığımız ekonomik zorluk devirleri, küresel rüzgarların gerimizden estiği devirlerdi. Artık küresel görünüm de küresel finansal şartlar da lehimize değil” dedi. Fiyat istikrarı olmadan iktisadın işlemeyeceğini vurgulayan Turan, birinci önceliğin enflasyonla gayret olması gerektiğini söz etti.
Koç Üniversitesi – TÜSİAD Ekonomik Araştırma Forumu (EAF) tarafından düzenlenen “Fed Siyasetleri Gelişmekte Olan Ekonomileri ve Türkiye’yi Nasıl Etkiliyor?” başlıklı seminer bugün yapıldı.
Toplantının açılış konuşması TÜSİAD İdare Konseyi Lideri Orhan Turan tarafından yapıldı.
TÜSİAD Başkanı’nın konuşmasında öne çıkanlar şöyle:
DURGUNLUĞA HAKİKAT GİDİYORUZ: Geride bıraktığımız son üç yılda küresel iktisat değerli arz şoklarına maruz kaldı. Evvel Covid pandemisinin, akabinde Rusya-Ukrayna savaşının arz zinciri üzerinde yarattığı tahribatlara şahit oluyoruz. 2023 yılına yaklaştığımız bugünlerde, küresel ekonomiler bir taraftan epeyce yüksek enflasyonla uğraş ederken, bir taraftan da sakinliğe gerçek ilerlemekteler.
ŞAHİN DURUŞ: Son periyotta enflasyonun beklenenden çok daha uzun bir mühlet, ısrarlı biçimde yüksek seyretmesi, ABD merkez bankası başta olmak üzere, tüm majör merkez bankalarının para siyasetinde uzun soluklu olacağını iddia ettiğimiz bir sıkılaştırmaya gitmesi ile sonuçlanıyor. Bilhassa FED’in resesyon muhtemelliğine karşın fiyat istikrarını önceleyen şahin duruşunu izliyoruz.
BİRİNCİ ÖNCELİK: Unutmayalım ki fiyat istikrarı olmadan iktisat işlemez, hiçbir paydaşa da yarar sağlamaz. Hasebiyle sağlıklı işleyen, tüm kısımların yarar sağladığı bir iktisat hedefliyorsak, birinci önceliğimiz enflasyonla uğraş olmalı. Bugün G20 ülkelerinin tamamında enflasyonla savaşın öne çıktığı faiz artırımlarına şahit oluyoruz. Enflasyon ile çabanın kısa vadede şiddetli olacağını, ama uzun vadeli sağlıklı büyümeye giden tek yol olduğunu kendimize tekrar hatırlatmalıyız.
TÜM DÜNYAYA YAYILIYOR: Enflasyonist baskılar çabucak hemen tüm dünyada, besin ve gücün de ötesine yayılıyor. Hizmet bölümüne de yansıyor. İşletmeler daha yüksek güç, lojistik ve işgücü maliyetleriyle karşı karşıya kalıyor. 2022’nin başlarında ABD’de belirginleşmeye başlayan enflasyonist baskılar, artık Euro bölgesi ve Birleşik Krallık’ta da görülüyor, tüm dünyaya yayılıyor.
KALICI TESİRİ OLACAK: Rusya-Ukrayna savaşını bir kenara koyarsak, global büyümeyi yavaşlatan kıymetli bir başka faktör, gerçekleşen enflasyonun, maksatların çok daha üstünde olması nedeniyle para siyasetinin agresif halde sıkılaştırılması. Elbette küresel iktisatta finansal şartların süratli sıkılaşması ve doların değer kazanmasının pek çok iktisat üzerinde kalıcı tesirleri olacaktır.
DAHA ÇOK BASKI: İktisadi temelleri güçlü, risk primi düşük, bilançoları sağlam olan ekonomiler bu süreçten çok daha rahat çıkacaklardır. Öte yandan bu sürece halihazırda risk primi yüksek giren ekonomiler, dış borçlanma maliyetleri ve kredi kanalı vasıtasıyla daha çok baskı altında kalma riski taşımaktalar.
ŞARTLAR LEHİMİZE DEĞİL: Global iktisatta bol para periyodunun azaldığı ve finansman şartlarının geçmişe kıyasla daha sıkıntı olacağı bir periyoda çoktan girdik. Bu süreç en başta hesaplanandan daha uzun soluklu olabilir. Türkiye bu periyotta, akranlarının bilakis, farklı bir siyaset tercihi ortaya koydu. Unutmayalım ki, yakın geçmişte yaşadığımız ekonomik zorluk periyotları, küresel rüzgarların gerimizden estiği devirlerdi. Artık küresel görünüm de küresel finansal şartlar da lehimize değil.