Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Lideri Orhan Turan, gerçek kesimin krediye erişimde sorun yaşadığını söyledi.
Bodrum’da yapılan “İş İnsanları Zirvesi”nde konuşan Orhan Turan, finansmana erişimde yaşanan zorluklara dikkat çekti.
Turan, “Yoğun regülasyon periyodundan geçen finansal bölümün de bu regülasyonlar çerçevesinde kredi vermesi daha da zorlaşıyor. Unutmayalım ki, sağlıklı işleyen üreten, istihdam yaratan bir gerçek bölümün ardında bu süreci destekleyen sağlıklı işleyen bir finansal bölüme muhtaçlık var” diyen Turan, “Uyguladığımız siyasetleri dizayn ederken bu süreçleri göz önünde bulundurmalıyız” sözünü kullandı.
“Türkiye’nin 2013’ten bu yana küresel iktisattan aldığı hissenin süratle düşmesinin herkesi düşündürmesi gerektiğini” söyleyen Turan, “Bundan 10 yıl önce ülke ekonomimizin dünyadan aldığı hisse yüzde 1,2’lerdeyken bugün bu hisse yüzde 0,8’e kadar düşmüş durumda. Yılın birinci çeyreğinde yüzde 7’lik bir büyümeyi yakalamamıza karşın, iktisattaki öncü göstergeler hem ihracatımızda, hem iç iktisatta ve üretimde yıl sonuna gerçek süratli bir yavaşlamayı işaret ediyor. Cari açık hala artış trendinde. Enflasyon hedeflediğimiz düzeylerde değil, refah kaybımız yüksek” dedi.
Turan, fiyat istikrarı olmadan iktisadın gerçek formda işlemeyeceğini söyledi.
Basının taban fiyatla ilgili sorularını da yanıtlayan Turan, “Günün şartlarına nazaran bir ayarlama yapılacaktır” dedi
ANKA’nın haberine nazaran Turan konuşmasında özetle şunları söyledi:
HEM ÜLKEMİZ HEM DE DÜNYAMIZ EKONOMİK OLARAK DEĞERLİ DEĞİŞİMLERE HAMİLE BİR ORTAM İÇİNDE: “Yarın Cumhuriyetimizin 99. yılını kutlayacağız. Cumhuriyetimizin 100. yılında hem ülkemiz hem de dünyamız açısından kıymetli değişimlere hamile olabilecek global bir ekonomik ortam içerisinde, pozisyonumuzu ve geleceğimizi belirlememiz gerekecek. Günümüzün analizinde global ekonomiyi sakinlik, enflasyon ve istikrar ortasındaki hassas istikrar ile tanımlayabiliriz. Ekonomik aktivitenin son üç yılda deneyim ettiği şoklar sonucunda, dünyada ve ülkemizde iktisadın yavaşladığı yeni bir periyot içerisine giriyoruz.
DÜNYADA NAKDE, DOLARA ERİŞİM ZORLAŞIYOR: Ekonomiler şimdi pandeminin tesirlerinden sıyrılmamışken, Rusya-Ukrayna savaşının farklı kanallar üzerinden tetiklediği şoklara maruz kaldı. Öne çıkan güç arzı sorunu, Avrupa iktisadı için şartları ziyadesiyle zorlaştırırken, ABD tarafında ise yüksek enflasyon öncelikli husus başlığı haline geldi. Bu çerçevede küresel iktisatta üç temel mevzuyu yakından takip ediyoruz. Avrupa’daki muhtemel resesyon ve ihracatımıza yansıması. Asya’nın ve bilhassa Çin’in süratli yavaşlaması. Ve en değerlisi ABD Merkez Bankası başta olmak üzere tüm merkez bankalarının fiyat istikrarını önceliklendirdiği para siyasetinin sıkılaştığı süreç. Bu süreç beraberinde doların güçlenmesini de getiriyor. Dünyada nakde, dolara erişim zorlaşıyor, değerli hale geliyor ve büyümenin finansmanı zorlaşıyor. Artık küresel iktisat Türkiye perspektifinden baktığımızda, destekleyici değil tersine son derece sınayıcı hale geliyor.
FİYAT İSTİKRARI OLMADAN İKTİSAT YANLIŞSIZ FORMDA İŞLEMEZ: Uzun vadede tüm ekonomik paydaşlara yarar sağlayacak bir ortamı yakalamak için, kullanılan para siyaseti bileşenleri ne kadar sade ve anlaşılır olursa istenilen noktaya ulaşmak o derece kolay olacaktır. Ekonomik aktörler tarafından basitçe anlaşılabilen siyasetler, bütüncül tesirleri değerlendirilmeden tasarlanan mikro seviyedeki karmaşık siyasetlerden çok daha güzel sonuçlar verecektir. Unutmayalım ki, fiyat istikrarı olmadan iktisat hakikat biçimde işlemez ve bu durum, daha evvel de belirttiğimiz üzere, hiçbir paydaşa yarar sağlamaz. Enflasyonla gerçek çabanın, sağlıklı büyüme için önkoşul olduğunu tekrar hatırlatmak isterim.
2013’TEN BU YANA KÜRESEL İKTİSATTAN ALDIĞIMIZ HİSSENİN SÜRATLE DÜŞMESİ HEPİMİZİ DÜŞÜNDÜRMELİ: İçinden geçtiğimiz küresel sürece ve önümüzdeki yıllarda ülkemize ne sunduğuna çok dikkatli bakmalı, gelişmeleri yanlışsız okumalı ve sürdürülebilir siyasetler üretmeliyiz. Attığımız adımlar amaçlarımıza ulaşmamızda kâfi gelmiyorsa, gerekiyorsa var olan iktisadi politikalarımızı gözden geçirmeliyiz. 2013’ten bu yana küresel iktisattan aldığımız hissenin süratle düşmesi hepimizi düşündürmeli. Bundan 10 yıl önce ülke ekonomimizin dünyadan aldığı hisse yüzde 1,2’lerdeyken bugün bu hisse yüzde 0,8’e kadar düşmüş durumda. Yılın birinci çeyreğinde yüzde 7’lik bir büyümeyi yakalamamıza karşın, iktisattaki öncü göstergeler hem ihracatımızda hem iç iktisatta ve üretimde yıl sonuna gerçek süratli bir yavaşlamayı işaret ediyor.
REFAH KAYBIMIZ YÜKSEK: Cari açık hala artış trendinde. Enflasyon hedeflediğimiz düzeylerde değil, refah kaybımız yüksek. Krediye erişim her geçen gün zorlaşıyor. Ağır regülasyon periyodundan geçen finansal bölümün de bu regülasyonlar çerçevesinde kredi vermesi daha da zorlaşıyor. Unutmayalım ki, sağlıklı işleyen üreten, istihdam yaratan bir gerçek kesitin gerisinde bu süreci destekleyen sağlıklı işleyen bir finansal dala muhtaçlık var. Uyguladığımız siyasetleri dizayn ederken bu süreçleri göz önünde bulundurmalıyız.
TÜRKİYE-AB BAĞLANTILARI BİR MÜDDETTİR ÇOK YANLIŞ BİR YERE OTURDU: Dış siyasete baktığımızda da bilhassa Avrupa Birliği-Türkiye bağlarında bugün gelinen noktada her iki tarafın da kusurları olduğunu söyleyebiliriz. Son yıllarda Türkiye’de temel alanlarda yaşanan gerilemenin kaynağının değerli bir kısmı, Türkiye’nin kendi iç problemleri ile ilgilidir. Lakin Avrupa Birliği tarafından 2006’dan bu yana Türkiye ile demokrasi, yargı, temel hak ve özgürlükler, dış siyaset üzere öncelikli temel alanlarda müzakere süreci işletilmedi. 2016’da sığınmacılara ait iş birliği mutabakatı ile de alakalar bir alışveriş bağlantısına döndü. Genişleme tartışmalarında Türkiye’den bahsedilmiyor. Sonuçta Türkiye-AB bağlantıları bir müddettir çok yanlış bir tabana oturdu. Bu zihniyetten her iki tarafın da süratle çıkması ve entegrasyon odaklı yapan siyasetler işletmeye başlatılması gereklidir.
GENÇLERİMİZE YATIRIM YAPMAK BİR NUMARALI ÖNCELİĞİMİZ OLMALI: Dünyaya tahlil üreten Türk teşebbüslerinin önünün açılması büyüme potansiyeli yüksek teşebbüslere özel takviye düzenekleri geliştirerek mümkün. Bunun için finansman kaynaklarının çeşitlendirilmesi, tüzel ve idari altyapının güçlendirilmesi ve milletlerarası pazarlarla etkileşimin artırılması elzem lakin tek başına kâfi değil. Uzman insan kaynağı yetiştirmek, gençlerimize yatırım yapmak bir numaralı önceliğimiz olmalı.
KIZ ÇOCUKLARI VE BAYANLARA FIRSAT EŞİTLİĞİ SAĞLANMASI SON DERECE KRİTİK EHEMMİYETTE: TÜSİAD olarak bayanların ve erkeklerin ekonomik yaşama, karar alma sistemlerine, siyasete ve toplumsal hayata eşit iştirakinin bir ülkenin demokrasi ve kalkınma seviyesinde belirleyici bir faktör olduğuna inanıyoruz. Toplumsal cinsiyet eşitliği çok boyutlu; bu nedenle her adımda farklı istikametlerinin düşünülerek yaklaşılması ve bütüncül siyasetlerle harekete geçirilmesi gereken bir alan. Eğitimin her kademesine erişimde ve devamlılıkta kız çocukları ve bayanlara fırsat eşitliği sağlanması son derece kritik değerde. Öbür taraftan eğitim tek başına bayanların çalışma hayatına iştiraki ve devamlılığı için kâfi olamıyor. Bunun için çok boyutlu önlemlere muhtaçlık var.
GENÇLERİMİZE YAŞAMAK İSTEYECEKLERİ BİR ÜLKE İKLİMİ SAĞLAMAMIZ GEREKİYOR: Buradan tüm iş insanları derneklerimize de idare şuralarında çok daha fazla bayanı görmek istediğimiz davetini da yapmak istiyorum. Artık ülkelerin gelişmişlikleri yalnızca maddi kaynaklarıyla ölçülmüyor. Ülkelerin gelişmişlikleri maddi olmayan kaynaklar üzerinden de ölçülüyor. Biz bu maddi olmayan kaynakları üç başlıkta topladık: İnsan, bilim ve kurumlar. Maddi olmayan kaynaklarımızın başında insani gelişme ve yetkinleşme geliyor, gençlerimiz geliyor. Ülkenin geleceğini düşünürken, bu ülkenin gelişimini sağlayacak insanları kaybetmememiz, beyin göçüne mani olmamız, gençlerimize yaşamak isteyecekleri bir ülke iklimi sağlamamız da gerekiyor.
ÇOĞULCU DEMOKRASİ VE KUVVETLER AYRILIĞI GÜÇLENDİRİLMELİ: Üçüncü öge ise kurumlar ve kurallardır. Hukukun üstünlüğü, yargı bağımsızlığı, hak ve özgürlüklerin Avrupa İnsan Hakları Kontratı standartlarında güçlendirilmesi, her bireyin her seviyede faal hak arama imkanına sahip olabilmesi bu kapsama girmektedir. Çoğulcu demokrasinin ve kuvvetler ayrılığının güçlendirilmesi, şeffaf, hesap verebilir bir kamu idaresi, denetleyici ve düzenleyici kurumların özerkliği de kurumlar ve kurallar başlığında ilerlememiz için kıymetlidir.”
ASGARİ ÜCRET
Turan, konuşmasının akabinde basının minimum fiyatla ilgili sorularını da yanıtladı. Taban fiyat konusunda “Günün şartlarına nazaran bir ayarlama yapılacaktır” diyen Turan küçük şirketlerde ve emek ağır şirketlerde badireler doğabileceğini ve bu bahiste revizyonlar yapılabileceğini söyledi. (HABER MERKEZİ)