Milli Saraylar’a bağlı Fotoğraf Müzesi, Beykoz Cam ve Billur Müzesi, Saray Koleksiyonları Müzesi, Aynalıkavak Musiki Müzesi, Dolmabahçe Saat Müzesi ve Ankara Palas’ta sergilenen yahut depolarda koruma edilen tarihi eser ve nesnelerin kurum muhasebe kayıtları dışında başka kayıtlarının tutulduğunu belirleyen ve binlerce yapıtın kayıtlarda bulunmadığını belirleyen Sayıştay bu sefer de Mimar Sinan Hoş Sanatlar Üniversite’ndeki ihmal skandalını raporlaştırdı.
Karar’ın haberine nazaran, üniversitenin Balmumcu yerleşkesinde bulunan Prof. Sami Şekeroğlu Sinema-TV Uygulama ve Araştırma Merkezi’ndeki Türk sinemasının erken periyoduna ilişkin en kapsamlı sinema arşivinde tarihi ve sanatsal bedele sahip sinema, sinema makine ve ekipmanları, tarihi afişler, fotoğraf, slayt, senaryo ve direktör notlarının son derece ilkel şartlarda tutulduğu, bir kısmının bozulduğu ve arşivin bulunduğu binanın yıkılma tehlikesi taşıdığı tespit edildi.
Bütün arşivin yok alma tehlikesi var
Merkezde, 10 bine yakın sinema bulunduğu belirtilerek “Bunların 6 bin 11 adedi yerli sinemadır. Nitratlı sinemalar 2 bin 335 adettir ve başka sinemalara nazaran daha özel şartlarda saklanmaları gerekmektedir” denildi.
Yasal düzenlemelere nazaran gerek üniversitenin gerekse Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın kelam konusu yapıtların güvenliği ve tahliyesi ile ilgili sorumluluk altında olduğuna dikkat çekilen Sayıştay raporunda “Türkiye’nin sinema belleği niteliğindeki kelam konusu yapıtların tahliyesi geciktikçe eserler deforme olmakta, riskli bir yapı içerisinde tutulduğundan tamamının yok olması tehlikesi ortaya çıkmaktadır. Üniversitenin Sinema-TV Uygulama ve Araştırma Merkezindeki Türk Sinemasının hafızası niteliğindeki sinema arşivi ile başka eser ve taşınırların elverişli saklama şartlarında koruması ile uzman raporlarındaki tekliflerin acilen hayata geçirilmesi gerektiği değerlendirilmektedir” tabirleri yer aldı.
Paslı kutularda tutulan birtakım sinemalar ziyan gördü
Sayıştay raporunda 2019 yılında zelzele riski taşıdığı tespit edilen yerleşkenin büsbütün boşaltılması ve arşivin taşınması öncesinde merkezin durumunun tespiti için Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü, RTÜK, Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı ve İstanbul Üniversitesi’nden görevlendirilen 6 uzmanın 2021 yılı başında düzenlediği rapora da yer verildi.
Arşivin olduğu merkeze müsaadeyle girilebiliyor
Sayıştay raporunda Balmumcu yerleşkesinin can ve mal güvenliği açısından boşaltılması, bu süreçte akademik, idari işçi ile öğrencilerin binalara alınmaması ve uzaktan çalışması gerektiğinin 7 Temmuz 2021’de merkez müdürlüğüne bildirildiği kaydedildi.
30 Ağustos 2021 tarihinden itibaren merkeze girişlerin rektörlükten müsaade alınarak yapıldığı, arşiv işçisinin sinema arşivinin rutin bakımı için pazartesi günleri binaya girdiği ve asgarî müddette gerekli denetimleri yaparak binadan çıktığı anlatıldı.