Türkiye, sondaj ve sismik araştırma gemileriyle Akdeniz ve Karadeniz’de keşif çalışmalarını sürdürüyor.
Enerji bağımsızlığının öncelik olarak alındığı çalışmalar bir bir meyvesini verirken, Mavi Vatan’da yapılan sondaj çalışmaları Karadeniz’de büyük keşiflerin kapısını araladı.
Tespit edilen 540 milyar metreküplük gazın sisteme entegre edilmesi için çalışmalar son hızla devam ediyor.
Bulunan gazın sisteme entegresi devam ederken, diğer yandan da yeni sondaj gemileriyle filomuz güçlendiriliyor.
Barbaros Hayreddin Paşa Sismik Araştırma Gemisi
Bu kapsamda ilk olarak 2012’nin son aylarında Barbaros Hayrettin Paşa Sismik Araştırma Gemisi Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın envanterine katıldı.
31 Aralık 2012’de 130 milyon dolara satın alınan, iki ve üç boyutlu sismik araştırma yapabilme özelliğine sahip Barbaros Hayreddin Paşa Gemisi denizin 8 kilometre altındaki jeolojik yapıları inceleyebiliyor, iki ve üç boyutlu sismik veri toplayabiliyor.
Brüt 4 bin 711 ton ağırlığındaki gemi, yön ve pozisyon tayinini uydu haberleşmesiyle otomatik olarak yapabiliyor. Uzunluğu 84, genişliği 21,6 metre olan gemide bir helikopter pisti bulunuyor.
Buzullarda çalışma özelliğine de sahip gemi, dizel itici gücüyle çalışıyor. Barbaros Hayreddin Paşa, sismik ses kaynağı, yüksek özellikli katalitik çeviricileri, çift gövdesi ve su temizleme sistemleriyle en çevreci gemilerden biri olarak nitelendiriliyor.
Barbaros Hayreddin Paşa sismik araştırma gemisinin genel özelliklerini maddeler halinde sıralayacak olursak;
-2 ve 3 boyutlu arama yapabilme,
-8 kilometre derinliğe varan jeolojik inceleme kabiliyeti
-Brüt 4bin 711 ton ağırlık
-84 metre uzunluk,
-21,6 metre genişlik
-Helikopter pisti
MTA Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi
Barbaros Hayreddin Paşa sismik araştırma gemisinin ardından diğer sismik araştırma gemisi MTA Oruç Reis’in inşasına vakit kaybetmeden başlandı.
Tamamiyle yerli imkanlarla inşasına başlanan geminin 2017 yılında geçici kabulü yapıldı.
MTA Oruç Reis, 2017 yılı Ağustos ayı içinde ise operasyon test, eğitim ve tecrübe faaliyetlerine başladı.
Açık denizlerde iki ve üç boyutlu derin sismik araştırmalar yapabilecek kapasitede modern sevk ve manevra sistemleriyle donatılan Oruç Reis gemisi ile petrol ve doğalgaz araştırmalarının yanı sıra kara alanlarının deniz altındaki devamlılıklarının izlenmesi bağlamında kıta sahanlığı gibi stratejik öneme sahip bilimsel araştırmalar da etkin bir şekilde icra edilebiliyor.
Oruç Reis ile deniz tabanından itibaren 15 bin metre derinlikteki jeolojik yapılar görüntülenebiliyor. Modern uzaktan kumandalı su altı aracı (ROV) ile 1500 metre su derinliğindeki deniz tabanı ayrıntılı olarak izlenebiliyor, deniz suyundan ve tabanından numune alınarak ölçüm ve analizler anında yapılabiliyor.
Boyu 86, genişliği 22 metre olan gemi, yakıt ve su depolarıyla erzak depoları tam dolu şekilde göreve çıktığında 35 gün boyunca denizde kalabiliyor.
Ekonomik ömrü 30 yıl olan gemide, 28’i araştırmacı, 27’si gemi adamı olmak üzere 55 personel görev yapıyor. Gemide değişik açılarda aktif 35 kamera bulunuyor.
2 sismik araştırma gemimizin ardından filomuza bu sefer de sondaj gemileri eklenmeye başladı.
Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi genel özellikleri;
-2 ve 3 boyutlu arama yapabilme,
-15 kilometre derinliğe varan jeolojik inceleme kabiliyeti
-Sualtı insansız aracı ROV ile 1500 metre derinlikte ayrıntılı araştırma faaliyetleri
-Tam donanımlı laboratuvarlar
-35 gün denizde seyir
-86 metre uzunluk,
-22 metre genişlik
-55 personel
-Helikopter pisti
Fatih Sondaj Gemisi
Türkiye’nin ilk milli sondaj gemisi olan Fatih, 2017’de Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) envanterine katıldı.
Çeşitli bakım çalışmalarının ardından Basınç Kontrollü Sondaj sistemi ile donatılan Fatih, 29 Ekim 2018’de Alanya-1 derin deniz kuyusu sondajına başladı.
Fatih, İstanbul’un fethinin 567. yıl dönümü 29 Mayıs’ta Karadeniz’deki ilk milli sondajı gerçekleştirmek üzere Haydarpaşa Limanı’ndan uğurlandı.
Fatih Sondaj Gemisi’nin kuleleri İstanbul Boğazı’ndan geçebilmesi için söküldü. Gemi, kuleleri yeniden monte edilmek üzere 6 Haziran’da Trabzon Limanı’na demir attı.
Buradaki hazırlık sürecinin ardından tekrar yola çıkan Fatih, 20 Temmuz’da Zonguldak açıklarındaki ilk olarak Tuna-1 olarak isimlendirilen lokasyonda 3 bin 500 – 4 bin metre derinlik hedefiyle Karadeniz’deki ilk milli derin deniz sondajına başladı.
Fatih, 229 metre uzunluğunda, 36 metre genişliğinde ve 51 bin 283 groston ağırlığa sahip. Güney Kore’de 2011’de inşa edilerek denize indirilen Fatih, 6. nesil denilen üst düzey bir teknolojiye sahip.
“Upgrade (Yükseltme)” edilme sürecinde, sondaj ekipmanları, kuyu kontrol sistemleri, dinamik pozisyonlama sistemleri, gemi iticileri ve gemi jeneratörlerine varıncaya kadar gerekli tüm teknik aksamı yenilenen Fatih, kendi sınıfındaki 16 gemi arasından sıyrılarak böylesine yüksek teknolojiye sahip dünyanın ilk 5 gemisi arasına girdi.
12 bin 200 metre derinlikte yani dünyanın en derin çukuru olan Mariana Çukuru’ndan daha derinde, çok yüksek basınç altında dahi deniz sondajı yapabilme kabiliyeti bulunan Fatih’in uzunluğu neredeyse bir Eyfel Kulesi kadar.
Aktif konumlandırma sistemi sayesinde 6 metre yükseklikteki dalga boyunda bile sabit kalarak operasyonlarını sürdürebilme özelliği bulunan Fatih, bu üst düzey teknolojik özellikleriyle en zor operasyon koşullarında çalışarak kendini ispatlamış bir gemi.
Fatih Sondaj Gemisi genel özellikleri;
-229 metre uzunluk
-36 metre genişlik
-51 bin 283 gros ton büyüklük
-12.120 metre derinde sondaj yapabilme kabiliyeti
-Sondaj kulesi yüksekliği 64 metre
-Kötü hava koşullarından operasyon kabiliyeti
Yavuz Sondaj Gemisi
2018’de TPAO envanterine katılan Yavuz Sondaj Gemisi, Fatih gibi 6. nesil ultra derin deniz teknolojisine sahip bir gemi.
230 metre uzunluğunda ve 36 metre genişliğinde. Gemi çift sondaj kulesine sahip olması özelliğiyle hem asıl hem yardımcı işlerin eş zamanlı olarak yapılmasına imkan sağlıyor.
Dünya genelinde bu konseptteki 16 gemiden biri olma özelliğini taşıyan Yavuz’da spor ve sinema salonu, dinlenme odaları bulunuyor. Gemide tam zamanlı bir doktorun görev aldığı 4 yataklı mini bir hastane de yer alıyor.
Yavuz Sondaj Gemisi genel özellikleri;
-230 metre uzunluk
-36 metre genişlik
-Çift kuleli tasarım ile eş zamanlı operasyon imkanı
-12.200 metre derinde sondaj yapabilme kabiliyeti
-Kötü hava koşullarından operasyon kabiliyeti
Kanuni Sondaj Gemisi
Türkiye’nin üçüncü sondaj gemisi olan Kanuni 2020 yılında filoya katıldı.
2012 yılında inşa edilen gemi 227 metre uzunluğunda ve 42 metre genişliğinde.
Kanuni Sondaj Gemisi genel özellikleri;
-227 metre uzunluk
-42 metre genişlik
-11.400 metre derinde sondaj yapabilme kabiliyeti
-Kötü hava koşullarından operasyon kabiliyeti
Abdülhamid Han Sondaj Gemisi
Türkiye’nin Mavi Vatan’daki dördüncü sondaj gemisi olan Abdülhamid Han, hem teknik donanımı hem fiziksel özellikleriyle filonun en güçlüsü.
238 metre uzunluğa ve 42 metre genişliğe sahip olan geminin kule yüksekliği 104 metre.
Yedinci nesil teknolojiyle donatılan gemi, 12 bin 200 metreye kadar sondaj yapabilme yeteneğine sahip.
Mersin Limanı’nda bulunan gemide ekipmanların yerleştirilmesi, teknik işlemler ve sertifikalandırma çalışmaları devam ediyor.
Abdülhamid Han Sondaj Gemisi’nin genel özellikleri;
-Fatih, Kanuni, Yavuz gemilerinden sonra filoya katılan 4. Gemi
-238 metre uzunluk, 42 metre genişliğe sahip
-Kule yüksekliği 104 metre
-200 kişilik mürettebata sahip
-Maksimum sondaj derinliği 12 bin 200 metre
-Maksimum operasyon derinliği 3.600 metre
-Ağırlık 68.000 GT
-Aktif konumlandırma sistemi
-MPD sistemi ile donatılmış
-Sınıfındaki 5 gemiden biri
-7. Nesil üstün teknolojilerle donatılmış
-Çift kule ve 2 ekstra güvenli 7 ram BOP sistemi
-İki kulesi dalga sönümleme amaçlı CMC sistemi ile donatılmış
