Son devirlerde ulusal savunma sanayiinde en kritik ögelerden biri de üretilen platformların çok önemli elektronik harp ve sinyal istihbarat yeteneklerine sahip olması. Türkiye’yi ‘bu alanda dünyanın en yeterli 10 ülkesinden biri’ olarak tanımlayan uzmanlar, insansız araçlara da bu kabiliyetin kazandırılmasının son derece kritik olduğu görüşünde.
Yerli ve ulusal savunma sanayii dendiğinde akla füzeler, silahlar, SİHA’lar gelse de Türkiye’nin aslında çok farklı sistemlerde de kıymetli kazanımlar yaşadığı bir periyottan geçiliyor. Bunlardan biri de hiç elbet elektronik harp ve sinyal istihbarat.
Bu bahis tek başına dahi son derece kıymetli olmakla birlikte, dünyanın farklı noktalarında çok başarılı işlere imza atan platformlara sağladıkları takviyeyle de kritik roller üstleniyor.
ASELSAN’DAN TARİHİ MUVAFFAKİYET: DÜNYADA GİBİSİ YOK
Türkiye’nin yakın geçmişe kadar beşerli platformlar üzerinden ilerleyen elektronik harp ve sinyal istihbaratı yaklaşımı son periyotlarda insansız platformlara da taşınmaya başladı. Bu imkan ve kabiliyetlere sahip SİHA’ların yanına Marlin örneğinde olduğu üzere insansız deniz araçları da eklendi.
Biz de bu süreci daha yakından anlayabilmek ve kelam konusu imkanların neden değerli olduğunu öğrenebilmek için Savunma ve Denizcilik Araştırmacısı Kozan Selçuk Erkan ile bir ortaya geldik.
ELEKTRONİK HARP NE DEMEK?
Erkan ile platformların yetenekleri ve bunun alana tesirlerini konuşmadan evvel ‘elektronik harp’ kavramı için genel bir çerçeve çizmesini istiyoruz. “Elektronik harp günümüz tarifiyle teknolojik olarak karşındakinden üstün olup onu aldatma, köreltme ve etkisiz hale getirme olarak tanımlanabilir” diyor.
Eskiden bu tarif radar sinyalleri üzerinden yapılsa da günümüzde tüm bağlantı sistemleri üzerinden gerçekleştirilebiliyor. Erkan, günümüzde platformların iç dijital sistemlerine tesir edilmesine kadar ilerlendiğini söylüyor. Haliyle tarif da genişliyor ve ‘dijital olarak çalışan her şeye tesir etme yeteneği’ olarak kendine yer buluyor.
Günümüzde çabucak hemen tüm sistemlerin dijital data alarak çalıştığını düşünürsek bunun ne kadar değerli bir konu olduğu daha net görülüyor.
“SAHİP OLANLAR İÇİN BÜYÜK GÜÇ ÇARPANI”
Son yıllarda elektronik harbin savaş durumlarının dışında da kullanıldığından bahsediyor Kozan Selçuk Erkan ve “Tüm sinyallerin karıştırılması, köreltilmesi, etkisiz hale getirilmesi kritik bir yetenek. Şayet bu türlü bir yeteneğiniz varsa yalnızca savaş durumunda değil tansiyonun yükselmediği anlarda da karşı tarafa üstünlük sağlayabilirsiniz. Bu tıp teknolojiler sahip olanlar için çok büyük bir güç çarpanı” sözünü kullanıyor.
Burada değişik bir örnek veriyor Erkan ve mevzuyu Ukrayna-Rusya savaşına getiriyor. Süreci yakından takip edenlerin anımsayacağı bir manzaradan bahsediyor… Hatırlanacağı üzere, Rus uçakları kendi özgün pozisyonlandırma sistemlerini Ukrayna güçlerince karıştırıldığı için kullanamıyordu.
“Kör olarak uçmamak için piyasadan alınmış sivil navigasyon aygıtları ve tabletlerle savaş uçaklarında pozisyon belirleyip misyon yapmaya çalışıyorlar” dedikten sonra devam ediyor:
“Buna karşılık Ukrayna’da TB-2 üzere bir platform Rusların tüm elektronik taarruzlarına karşın problemsizce çalışıyor. Velhasıl ülke olarak güzel bir yere geldik. Hem sinyal ve istihbarat bilgisi edinme konusunda hem de elektronik harp konusunda epey güçlü bir noktadayız.
Kişisel kanaatim Türkiye’nin bu alanda dünyada birinci 10 ülkeden birisi olduğu istikametinde. Tek tek sistemlere bakmaktansa bu bahiste özgün tahliller ürettiğimizin altını çizmek daha değerli. Herkes ASELSAN KORAL’ı görüyor lakin istihbarat toplama gayeli ANKA İHA’nın özel versiyonları da şu anda MİT buyruğunda uçuyor. Hiç üzücü bir noktada değiliz.”
MİLLİ İNSANSIZ SİSTEMLERDE ELEKTRONİK HARP DÖNEMİ
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı koordinesinde ilerleyen projeler kapsamında Türkiye son periyotlarda insansız platformlar için de elektronik harp ve sinyal istihbarat kabiliyeti üzerinde önemli işlere imza atıyor.
Bu kabiliyete ulaşan insansız hava araçlarının yanına Marlin örneğinde olduğu üzere insansız su üstü araçları da ekleniyor. Kozan Selçuk Erkan’a bu durumun alana nasıl yansıyacağını da soruyoruz…
Denizde elektronik harbin genel olarak gemi üzerinde ‘istihbarat ve karıştırma/köreltme’ olarak uygulandığı bilgisiyle başlıyor cevabına Erkan. “Eğer biz bunu ana gemilerimizden çok daha uzakta yapmaya başlarsak yaratacağımız tesir alanı da çok daha büyük olur” diye ekliyor.
Elektronik harpte en değerli ögenin aralık olduğu bir sır değil. Kozan da buna işaret ediyor. Ana geminizi bu uzaklığın dışında tutarken sıkıntılı bölgeye beşerli bir sistem yerine insansız küçük bir sistem gönderdiğinizde maliyetin daha faal hale geleceğinden bahsediyor. Bu senaryoda maliyetin ötesinde can kaybı riskinin de sıfıra indiğine işaret ediyor. İnsansız sistemler, nitelikli işçinizi kaybetmenin de önüne geçiyor.
İnsansız platformların sahip olduğu kimi özelliklerle vazifelerini çok başarılı bir formda tamamladığına da değiniyor Kozan ve “Bu yaklaşım yavaş yavaş yeni konsept haline geliyor ve biz şu anda bunu en başarılı formda uygulayan ülkelerden biriyiz” görüşünü paylaşıyor.
EGE’DEKİ İSTİKRARLARI LEHİMİZE ÇEVİRİR
Kozan Selçuk Erkan’ın son olarak üzerinde durduğu husus bu tıp platformların alana etkisi… Ege örneğinden başlıyor anlatmaya ve “Ege’de şu anda coğrafik açıdan bakıldığında bizim için dezavantajlı bir durum mevcut. Bu durumu aşabilmek için en kıymetli aktör insansız deniz araçları olacak. Bu platformların yapacağı keşif, gözetleme, istihbarat üzere vazifeler hayli elimizi güçlendirecek. Hele ki buna elektronik harbi de eklersek çok farklı bir tahlil üretiriz. Tüm bunları göz önüne aldığımızda bu araçlar Ege’de dengeyi bizim lehimize çevirebilecek potansiyele sahipler” sözünü kullanıyor.
YABANCILARA MUHTAÇ KALMAMAMIZ GEREKEN BİR ALAN
Elektronik harbin en kıymetli özelliklerinden biri de daima değişen bir yapıda olması. “Dün yaptığınız çok güçlü sistem bugün son derece etkisiz kalabiliyor.” diyor Erkan ve bir defa daha Ukrayna örneğiyle cümlelerini tamamlıyor:
“2014’te Ukrayna’yı kör eden Rus sistemleri bugün hiçbir işe yaramadı. Hatta bu sefer Ruslara uygulanan ‘karşı elektronik harp’ çok tesirli oldu. Bu sebeple daima geliştirmek ve yenilemek zorunda olunan bir harp çeşidi.
Bu sistemleri kendiniz üretmezseniz size satanların ‘kendilerine ziyan vermeyecek kadar etkili’ sistemlerine muhtaç kalırsınız. Şayet kendiniz geliştirirseniz karşı tarafın bunu çözümlemesi çok daha uzun vakit alır. Ayrıyeten kendi elektronik harbini yapamayan bir ülke tahlil için de yabancılara muhtaç kalır.
Bu nedenle Türkiye önünde alması gereken uzun bir yol olmasına karşın şimdilik epeyce yeterli bir noktada.”