Enerji fiyatlarının global manada tepe yaptığı ve başta Avrupa olmak üzere dünyayı çok daha sancılı günlerin beklediği bu süreçte her ülke kendi ölçeğinde farklı arayışlar içinde. Türkiye üzere dış borcunun büyük bir kısmını güç ödemeleri oluşturan ülkeler ise yalnızca önümüzdeki kışı değil gelecek on yılları da bugünden planlamanın gayretinde.
TRT Haber’den Sertaç Aksan’ın haberine nazaran, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın geçtiğimiz günlerde yaptığı bir açıklama Ankara’nın güç yol haritası için de değerli bir gösterge. Erdoğan, ülkemizin ulusal petrol şirketi olan Türkiye Petrolleri Anonim İştiraki (TPAO) ile Malezyalı petrol ve doğal gaz şirketi Petronas’ın ortaklaşa adımlar atabileceğini söylemiş ve “Belirlenen 1-2 bölgede müşterek çalışma planlıyoruz. Üçüncü bir ülke olarak Çin de bu sürece dahil olabilir” tabirini kullanmıştı.
YAKIN VAKİTTE SOMUT GELİŞMELER OLACAĞININ İŞARETİ
Eser Özdil, yalnızca ülkemizin değil dünyanın güç fotoğrafını yakından çekebilen isimlerden biri… TPAO ile Petronas birlikteliğinin beklenen sonuçlarını konuşmak için bir ortaya geldiğimiz Özdil, Türkiye ile Malezya birlikteliğinin geçmiş yıllarda da gündeme gelen başlıklardan biri olduğunu hatırlatıyor.
Ancak bu defa durumu biraz daha farklı görüyor ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ağzından süreçle ilgili cümleler duymamızı ‘yakın vakitte somut gelişmeler olacağının göstergesi’ olarak yorumluyor.
ODAK COĞRAFYA AFRİKA OLABİLİR
Özdil bilhassa Çin ayrıntısının üzerinde duruyor. “Çin’in de işin olacağını varsaydığımızda, odak coğrafya olarak Afrika’nın öne çıkacağını düşünüyorum” diyor Özdil.
Peki, TPAO ve Petronas’ın bu birlikteliğinin nasıl bir sonucu olacak? Güç arz güvenliğinin en kritik konu olduğu bu devirde, iki büyük şirketin güçlerini birleştirerek ortak yatırım yapması hem mali yarar hem de ülkelerinin arz güvenliğine katkı sağlaması açısından değerli.
Eser Özdil, hayata geçirilecek olan projelerin açık denizlerde olması halinde sürecin nasıl gelişeceğini “O vakit hem TPAO’nun Akdeniz ile Karadeniz’de elde ettiği birikim artırılmış olur hem de yeni coğrafyalar ve yatırımlarla tesir alanı da genişletilebilir. Olumlu bir gelişme olarak kıymetlendirmek gerek” cümlesiyle anlatıyor.
PETRONAS’TAN ÖNEMLİ KAZANIMLAR ELDE EDİLEBİLİR
Petronas dünyanın bu alandaki en değerli markalarından biri. Özdil’e TPAO-Petronas birlikteliğinin Ankara için güç dışındaki beklenen kazanımlarını da soruyoruz.
Petronas’ın global ölçekte hayli deneyimli ve teknoloji yatırımlarına da son derece ehemmiyet veren bir şirket olduğunun altını çiziyor Özdil ve devam ediyor:
“TPAO daha evvel iş birliği gerçekleştirdiği Chevron, BP, Shell, Petrobras, SOCAR, TOTAL üzere şirketlerden önemli manada know-how transferi gerçekleştirmişti.
Petronas’ın iş alanlarına baktığınızda klasik bir upstream yatırımcısının ötesinde olduklarını görüyoruz. Daha açık bir anlatımla; petrol/doğal gaz dalında rezervin bulunması, kıymetlendirilmesi, ham petrol/doğal gazın üretilmesi, boru çizgileriyle taşınması sürecinin ötesinde işlere imza atıyorlar.
Sadece arama-üretim teknolojilerine değil hidrojen ve pak güç teknolojilerine de yatırım yapan bir şirket olarak karşımıza çıkıyor Petronas. Bu nedenle TPAO’nun Petronas’ın iş kültüründen önemli katkılar elde edeceğine inanıyorum.”
BU TIP PROJELERDE YATIRIM SÜRECİ NASIL İŞLİYOR?
Enerji denklemindeki bozulma dünyayı krize sürüklerken global manada mali tabloları da bozdu. Bunun yansımalarından biri de batı merkezli memleketler arası finans kuruluşlarının petrol ve gaz keşif/arama faaliyetleri için kredi musluklarını kısması oldu.
TPAO ile Petronas’ın nasıl bir finansman idaresi tercih edeceği sorununa bu nedenle ehemmiyet kazanıyor. Arama-üretim faaliyetlerinin genel olarak şirketlerin öz sermayelerinden karşıladıkları kıymetli yatırımlar olduğunu biliyoruz.
Özdil’e nazaran Petronas ve TPAO şayet arama/keşif alanında bir yatırım gerçekleştireceklerse bunu öz sermayeleriyle yapacak. Aramaların açık denizlerde olursa işlerin değişeceği görüşünde Özdil. O denli bir ihtimalde, TPAO’nun elinde bulundurduğu filo sayesinde daha makul sayılara bu işleri yapmanın mümkün olabileceği kanaatini paylaşıyor.
Ancak sürecin nasıl bir proje finansmanı tekniği ile ilerleyeceğine dair tartışmalar için şimdi erken olduğu ve çalışmaların biraz daha somutlaşması gerektiğinin de altını çiziyor.
ERDOĞAN’DAN KRİTİK SORUYA İKİ SÖZLÜK CEVAP!
Öte yandan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ukrayna ziyareti dönüşü basın mensuplarının sorularını yanıtlamıştı. Malezya ile olan ortak arama faaliyetlerine ait Erdoğan’ın verdiği karşılık dikkat çekmişti.
SORU: Malezya ile olan bu ortak arama faaliyetleri Akdeniz’de, Karadeniz’de mi yoksa öbür bölgelerde mi?
Hayır başka…