Türkiye’nin yenilenebilir güç potansiyelinin yüksekliğine dikkati çeken uzmanlar, bu alanda 2023 yılı için konulan maksatların bir kısmının bugünden yakalandığını, kısa vakitte da tüm amaçlara ulaşılacağını düşünüyor.
Boğaziçi Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu, AA muhabirine, Türkiye’nin yenilenebilir güçteki amaçlarının yer aldığı Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığının 2019-2023 Stratejik Planına değinerek, Cumhuriyetin 100’üncü yılında yenilenebilir güç kaynaklarına dayalı elektrik konseyi gücünün toplam şurası güce oranının yüzde 48’den yüzde 52 düzeyine yükseltilmesinin hedeflendiğini söyledi.
2023 yılı şurası güç amaçlarının güneş gücünde 10 bin, rüzgarda 11 bin 883, hidroelektrikte 32 bin 37, jeotermal güç ve biyokütlede de 2 bin 884 megavat olduğunu hatırlatan Kumbaroğlu, bu yılın mayıs ayı sonu prestijiyle rüzgar gücünde 2022 gayesinin, jeotermal ve biyokütlede ise 2023 gayelerinin şimdiden aşıldığını kaydetti.
Hidroelektrikte 2023 amacını yakalamak için gerekli kapasitenin 481,9, rüzgarda 953, güneş gücünde de 1665 megavat olduğunu aktaran Kumbaroğlu, şöyle devam etti:
“Bu amaçlar de kısa vakitte yakalanacaktır zira yenilenebilir güç teknolojileri, artık yalnızca pak üretim değil birebir vakitte fiyat olarak rekabetçi hale gelmeye başladı. Bilhassa güneş gücünde 5 megavatı aşmayan ve bu sayede üretim lisansı gerektirmeyen kurulumlar son devirde süratle yaygınlaşmakta. Mayıs ayı prestijiyle güneş gücünde şurası gücün yüzde 87’sini lisanssız santraller oluşturmakta. Bu ivme artarak devam edecektir zira güneş gücü üretimi için ülkemiz, coğrafik pozisyonu açısından güçlü potansiyeli ile çok şanslı bir durumda.”
Türkiye’nin güç potansiyelinin yüksekliğine vurgu yapan Kumbaroğlu, şunları söyledi:
“Güneş gücünde ortalama yıllık metrekare başına 1520 kilovatsaat (1520 kWh/m2-yıl) radyasyon bedeliyle Avrupa’ya büyük fark atıyoruz. Almanya’da güneş gücü potansiyeli en yüksek Bavyera eyaleti gerek güneşlenme müddeti gerekse güneş radyasyonu ile bizim potansiyelimizin en düşük olduğu Karadeniz bölgesinden daha düşük potansiyele sahip. Buna karşın Almanya’nın güneş gücü heyeti gücü 59 bin megavatı aşmış durumda, bizde ise 8 bin 336 megavat. Yani Almanya’nın çok daha düşük potansiyeline karşın güneş gücünde şurası gücü bizim yaklaşık 7 katımız seviyesinde.”
Türkiye’nin yenilenebilir güçte gayeleri aşarken çok daha tezli amaçlara hakikat ilerleyebilecek bir yolun başında olduğu yorumunda bulunan Kumbaroğlu, “Bu seyahatte yenilenebilir güç teknolojilerinin ülkemizde geliştirilerek üretilmesi ve yaygınlaştırılması büyük kıymet taşıyor, üniversitelere de kıymetli rol düşüyor” diye konuştu.
BİYOYAKIT ÜRETMEYE BAŞLADIK
Biyoenerji alanında Boğaziçi Üniversitesinde yürüttükleri çalışmalardan örnek veren Kumbaroğlu, üniversitenin Sarıtepe yerleşkesinde inşa ettikleri Avrupa’nın birinci karbon negatif entegre biyorafinerisinde alg biyokütlesinden sürdürülebilir biçimde ileri seviye biyoyakıtlar üretmeye başladıklarını anlattı.
Kumbaroğlu, şöyle devam etti:
“Tesisimizde yetiştirilen alglerden yalnızca biyoyakıt değil, insan besin desteği eserleri, hayvan yemi uygulamaları, organik biyogübre de üretebiliyoruz. Fosil kaynaklara bağlı olmadan büsbütün yosun tabanlı biyoekonomi odaklı örnek bir entegre biyorafineri sistemi kurduk. Biyo-jet yakıtımızın bu yıl içinde bir THY uçuşunda kullanılması öngörülüyor, büyük çaplı üretim için fizibilite çalışmaları yapılıyor.”
“TÜRKİYE’NİN ATILIMLARI DÜNYADA DA BÜYÜK BİR İLGİYLE KARŞILANIYOR”
Yenilenebilir Güç Araştırmaları Derneği (YENADER) Lideri Prof. Dr. Kerem Alkin ise Türkiye’nin yenilenebilir güç alanında birçok OECD üyesinden güzel durumda olduğu, dünyada 12. sırada Avrupa’da ise 6. sırada yer aldığı bilgisini verdi.
Alkin, şöyle konuştu:
“Türkiye’nin rüzgar, güneş, jeotermal, biyokütle, hidroelektrik başta olmak üzere, yenilenebilir güç imkanlarıyla ilgili fevkalâde kapasitesi, potansiyeli kelam konusu. Yerli ve ulusal teknoloji üreten bir ülke olarak yenilenebilir güç alanındaki yatırımlarını ağır bir biçimde sürdürmesi halinde, Türkiye, bu noktada dünyanın en argümanlı ve şanslı ülkelerinden birisi olacak. Türkiye’nin 2030 yılına yönelik, önümüzdeki 8 yılı çok uygun kıymetlendirme maksadı var. Bu mevzudaki atılımlar da dünyada büyük bir ilgiyle karşılanıyor. Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankasından elde edilmiş 3 milyar avronun üzerinde kaynak başta olmak üzere, önümüzdeki periyotta Türkiye’nin bu alanda dünyanın en cazip ülkelerden biri olduğu gerçeğinden hareketle, milletlerarası finans kurumları Türkiye’ye bu bahiste seve seve çok önemli kaynak kullandırmak isteyeceklerdir.”
“OLDUĞUMUZ NOKTA SON DERECE AVANTAJLI”
Türkiye’nin yenilenebilir güç konusunda bir cazibe merkezi ve global ısınma noktasında dünyaya en değerli katkıyı sağlayan ülkelerden biri olduğunu belirten Alkin, dünyada en çok karbon salan iki ülke olan Çin ve ABD’nin, dünya ticaretindeki hisselerinden daha fazla karbon salımı gerçekleştirdiklerine dikkati çekerek “Türkiye dünya gayri safi yurt içi hasılasında da global karbon salımında da yüzde bir civarında neredeyse birbirine eşit hissesi olan bir ülke. Dünyanın birçok önde gelen iktisadıyla karşılaştırıldığında, biz, havaya hayli düşük seviyede karbon salarak global sisteme mal ve hizmet üreten bir ekonomiyiz. Bu açıdan zati olduğumuz nokta son derece avantajlı. Güneş, rüzgar, jeotermal, hidroelektrik, biyokütle üzere yenilenebilir güçte kapasite imkanlarımızı güçlendirerek bu argümanımızı sürdürmek en değerli gayemiz.” sözlerini kullandı.
Rusya-Ukrayna savaşı sonrası güçte verimliliğinin dünyada ve Türkiye’de artık vazgeçilmez olduğunu ve bu mevzuda çok önemli çalışmalar yürütüldüğünü anlatan Alkin, şunları kaydetti:
“Birçok ülke savaşın ortaya koyduğu temel gerçekler ışığında mümkün olduğu kadar güçte dışa bağımlılıktan kurtulmak istiyor. Güç verimliliğinin en kıymetli sac ayaklarından birini güç tasarrufu oluşturuyor. Dünyanın doğal gazla olan beraberliği 2070’e kadar devam edecek. Pekala doğal gazın verimliliğini nasıl arttırabilirsiniz? Doğal gazla hidrojeni karıştırarak. Doğal gazın içerisine yapacağınız yüzde 25’lik hidrojen katkısı bile doğal gazın verimliliğini yüzde 50 artırıyor. Bunun dışında binaların yalıtımı çok kıymetli. Rusya-Ukrayna savaşından sonra başta İskandinav ülkeleri ve Hollanda olmak üzere birçok ülke bilhassa binaların yalıtımıyla ilgili yeni projeler, yeni modeller oluşturmaya başladı. Türkiye’nin de hiç orta vermeksizin kesinlikle binalardaki güç verimliliğini, yalıtımla devam ettirmesi gerekiyor. Bütün ülkeyi, 23 milyon bağımsız üniteyi, yalıtımla, güç verimliliği konusunda kusursuz bir noktaya getirirsek, Türkiye’nin güç ithalat faturasını da yarı yarıya azaltmış olacağız.”