Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, resmi ziyaret kapsamında bulunduğu Libya’nın başşehri Trablus’ta Libya Dışişleri ve Milletlerarası İşbirliği Bakanı Necla Menguş ile ortak basın toplantısı düzenledi.
Türkiye ile Libya ortasında imzalanan deniz yetki alanları mutabakatının iki ülkenin de çıkarlarını teminat altına aldığını belirten Çavuşoğlu, “Güzel olan, Libya’da geçmişte farklı konumlarda bulunduğumuz tüm bölümlerin de bu muahedeyi güçlü bir biçimde desteklemesidir” dedi.
Türkiye’nin Libya’ya ve Libya halkına, bu ülkenin istikrarına, güvenliğine takviyesini yinelemek için bugün Trablus’ta bulunduklarını kaydeden Çavuşoğlu, “Bunun göstergesi olarak da geniş bir heyetle geldik” dedi.
Heyette Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar, Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Lideri Fahrettin Altun ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve çeşitli yetkililerin bulunduğunu belirten Çavuşoğlu, Libya’da 27 Ağustos’ta yaşanan çatışmalarda hayatını kaybedenler için taziyelerini bildirdi.
Çavuşoğlu, alanda büyük fedakarlıklarla tesis edilen sükunetin kalıcı barış ve istikrara evrilmesi için Libya ile birlikte çalışmaya devam edeceklerini belirterek, “Güvenlik ve Askeri İşbirliği Mutabakat Muhtırası, istikrar yolunda değerli bir mihenk taşıdır. Bu kapsamdaki çalışmalarımızı Libya’nın sistemli bir orduya kavuşması için iş birliği içerisinde sürdüreceğiz” diye konuştu.
Türkiye’nin Akdeniz’i tüm kıyıdaş ülkelerin hakça yararlandığı barış denizine dönüştürme konusundaki kararlılığının tam olduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, “O nedenle Sayın Cumhurbaşkanı’mız, Avrupa Birliği’ne de bir ortak Doğu Akdeniz Konferansı teklifinde bulunmuştur. Artık Avrupa Birliği’nden bu hususta olumlu yanıt bekliyoruz” dedi.
‘Kazan-kazan anlayışıyla daha da geliştirmek istiyoruz’
Türkiye’nin ilerleyen süreçte Libya ile ikili ekonomik iş birliğini güçlendirmek için çeşitli düzenekleri aktif halde kullanması gerektiğini söyleyen Çavuşoğlu, şunları kaydetti: “Karma Ekonomik Komitesi toplantısına hazır olduğumuzu bugün Ticaret Bakanımız, Sayın Başbakan’la (Dibeybe) yaptığımız toplantıda vurguladılar. Ticari münasebetlerimizi kazan-kazan anlayışıyla daha da geliştirmek istiyoruz. İş insanlarımızın Libya’ya dönmesini ve Libya’da yarım kalan projeleri tamamlamasını ve yeni projeleri de hayata geçirmesini teşvik ediyoruz. Bu hususta da Libya hükümetiyle birlikte çalışmaya devam edeceğiz.”
‘THY yine uçuşlara başlayacak’
Türk Hava Yolları’nın tekrar uçuşlarına başlaması için Libya tarafıyla çalıştıklarını belirten Çavuşoğlu, “Havaalanlarında gerekli önlemlerle ilgili Libya tarafının attığı adımları memnuniyetle karşılıyoruz. Önümüzdeki süreçte Türk Hava Yolları’ndan uzman arkadaşlarımız, tekrar Trablus ve öteki kentlere gelerek incelemede bulunacaklar ve bu uçuşların da en kısa müddette başlamasını istiyoruz. Biz Libya’dan uçma teklifinde bulunan tüm firmalara ‘evet’ dedik, müsaade verdik ve çok sayıda firma da şu anda Türkiye ve Libya ortasında uçuşlar gerçekleştiriyor” diye konuştu.
Çavuşoğlu, kurallar olgunlaştığında Türkiye’nin Bingazi Başkonsolosluğunu yine açacağının altını çizerek, “Diğer taraftan parlamentolar ortası temaslara da kıymet veriyoruz. Türkiye Büyük Millet Meclisi Libya Dostluk Kümesi’nin da önümüzdeki haftalarda Libya’ya bir ziyareti gerçekleşecek” dedi.
Libya’da yaptığı görüşmelerde bu ülkenin inançlı ve müreffeh bir gelecek inşa etmesi için seçimlerin bir an evvel düzenlenmesi gerektiğini vurguladıklarını belirten Çavuşoğlu, “Siyasi kulvarda tahlilin diyalogdan geçtiğini de belirttik. Tüm bölümleri mevcut uzlaşı yoluyla çözmeleri için teşvik etmeyi de sürdüreceğiz. Temsilciler Meclisi ve Yüksek Devlet Kurulunun tüzel altyapı çalışmalarını daha fazla geciktirmeden tamamlamalarını da bekliyoruz” diye konuştu.
Çavuşoğlu, memleketler arası toplumu Libya’nın huzur ve istikrarını bozacak adımlardan imtina etmeye ve Libyalıların bu istikametteki uğraşlarını desteklemeye çağırarak, Türkiye’nin Birleşmiş Milletler’in bu bağlamda oynayacağı kolaylaştırıcı role de değer verdiğini söyledi.
Türkiye’nin Libya’da Başkanlık Kurulu’nun başlattığı ulusal uzlaşı sürecini değerli gördüğünü ve gerekli takviyesi vermeye hazır olduğunu kaydeden Çavuşoğlu, “Biz bugüne kadar olduğu üzere bundan sonraki süreçte de Libyalı kardeşlerimizin yanında olmaya devam edeceğiz” dedi.
Gaz alanında anlaşma
Gaz alanında Türkiye ile Libya ortasında mutabakat muhtırasının hususlarının neyi öngördüğüne ait soruya ait Çavuşoğlu, “Biraz evvel imzaladığımız hidrokarbon mutabakatı hem karada hem denizde ve yetki alanlarımızda kazan-kazan anlayışıyla Türk ile Libya firmalarının birlikte araştırma, sondaj üzere iş birliğine gitmesini hedefliyor” dedi.
Çavuşoğlu, gaz mutabakatının güç bakanları ortasında müzakere edildiğini belirterek, imzalandıktan sonra içeriğinin açıklanacağını söyledi.
‘Yanlış anlaşılma ihtimali var’
Deniz yetki alanları mutabakatıyla ilgili yanlış anlaşılma ihtimalinin sözkonusu olduğuna dikkati çeken Çavuşoğlu, “Bu, iki hâkim ülke ortasında imzalanan bir mutabakattır. Bu muahede yürürlükte olan bir muahededir. Ayrıyeten hem Türkiye hem de Libya bu türlü bir muahedeyi imzaladığını BM’ye bildirmiştir. Biz kıta sahanlığımızın hudutlarını da BM’ye kaydettirdik. Artık Libya’nın yapması gereken de kendi kıta sahanlığı ve deniz yetki alanlarını belirleyerek onu da BM’ye kaydettirmesidir” dedi.
Çavuşoğlu, deniz yetki alanları mutabakatının hem Türkiye hem de Libya’nın çıkarlarını teminat altın alan bir mutabakat olduğunun altını çizerek, “Güzel olan, Libya’da geçmişte farklı konumlarda bulunduğumuz tüm kesitlerin de bu muahedeyi güçlü bir halde desteklemesidir” tabirini kullandı.
‘Ticaret hacmimiz 4 milyar doları aşacak görünüyor’
Çavuşoğlu, Türkiye ile Libya ortasında mahallî para üniteleriyle ticaret yapılmasına ait, “Biz Türkiye olarak lokal paralarla ticareti teşvik ediyoruz. Bu manada mili paralarla ticaret yaptığımız ülkeler var. Bunun oranını da arttırmaya çalışıyoruz. Ayrıyeten merkez bankalarımız ortasında swap muahedesi da imzalanıyor. Münasebetiyle Libya’yla ticaret hacmimiz 4 milyar doları aşacak görünüyor” dedi.
Gerek ulusal para gerek takas sistemleriyle ticaretin mümkün olduğunu kaydeden Çavuşoğlu, Türkiye olarak bu üslup bir ticareti dilek ettiklerine dikkati çekti.
‘Libya’nın seçimle ilgili çalışmalarını destekliyoruz’
Çavuşoğlu, Libya’da seçimlerin yapılmasıyla ilgili, “Seçim sürecinin Libyalıların karar alacağı bir süreç olması gerekiyor. Bir yol haritasının belirlenmesi lazım. Seçimden evvel gerekli yasal düzenlemelerinin de yapılması gerekiyor” dedi.
Seçim sonuçlarının herkes tarafından kabul edilmesi için gerekli düzenlemelerin de uygun halde yapılması gerektiğine dikkati çeken Çavuşoğlu, “Tüm teknik çalışmaların o denli düzenlenmesi gerekiyor ki seçimin şeffaf, adil ve demokratik biçimde gerçekleşmesi gerekiyor. Seçim sonuçları herkes tarafından kabul edilmeli” dedi.
Çavuşoğlu, “Türkiye olarak biz Libya’nın seçimle ilgili çalışmalarını destekliyoruz. Bir an evvel bu yol haritasının netleşmesinin de Libyalılar için faydalı olduğunu düşünüyoruz” sözlerini kullandı.