‘Haşimi‘ kişinin Hz. Muhammed ile tıpkı sülaleden, ‘Kureyş‘ ise birebir kabileden geldiğini anlatıyor. Yani örgütün başkanları, tıpkı vakitte İslam halifesi olarak kabul edildiği için bilhassa ‘Haşimi‘ ve ‘Kureyşi‘ olarak künyeleniyor.
IŞİD’in son üç başkanının künyesinde ‘Haşimi‘ ve ‘Kureyşi‘ isimlerini kullanması, kamuoyunda başkanların karıştırılmasına neden oldu. Halbuki IŞİD başkanlarını tanımlayan asıl isimler, İbrahim, Hasan ve Hüseyin‘di.
Suriye ve Irak’ta 2011 sonrasında tesirli olan IŞİD’in gücü, 2014’te önderleri Ebu Bekir Bağdadi’nin Musul’daki hutbesiyle doruk noktasına ulaştı. Birçok Avrupa kentinde ve Türkiye’de hücumlar düzenleyen örgüt, sonlarını Suriye ve Irak’ta zorlarken Milletlerarası Koalisyon tarafından yapılan operasyonlarla 2017’den sonra gücünü kaybetti.
IŞİD’in birinci halifesi Ebu Bekir Bağdadi
Fiili gücünü kaybeden örgütün militanları ise ya inançlı bölgelere ya da cezaevine girdi. Bu motivasyon kaybının üstüne Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) o devir lideri olan Donald Trump, Ekim 2019’da “Biraz evvel çok büyük bir şey oldu” açıklamasıyla Bağdadi’nin öldürüldüğünü duyurdu.
Örgüt, süratlice yeni başkanlarının Ebu İbrahim Kureyşi olduğunu duyururken istihbarat çalışmalarıyla bu kişinin Muhammed Abdurrahman el Mevla el Selbi olarak bilinen bir Iraklı Türkmen olduğu anlaşıldı. Ebu İbrahim Kureyşi ABD operasyonuyla Mart 2022’de öldürüldü.
IŞİD’in ikinci halifesi Ebu İbrahim Haşimi el Kureyşi
Örgüt, yeni önderinin Ebu Hasan Kureyşi olduğunu duyururken bu künye hakkında çok fazla bilgi bulunmuyordu.
Türkiye’de yakalanan kim?
Türkiye, Mayıs 2022’de İstanbul’da yaptığı operasyonda ‘IŞİD’in lideri’ olduğunu söylediği bir ‘yüksek kalibre yöneticiyi’ yakaladı.
Bu kişi, Hattab Ghazal Al-Sumadai’ydi ve tabirinde örgütün yöneticisi olabileceğini ancak bunun kendisinin isteği dışında gerçekleştiğini aktarıyordu. Bölgeyi yakından takip eden gazeteciler ve uzmanlara nazaran Al-Sumadai, dini bilgisinin üstünlüğü, örgütteki geçmişi dikkate alındığında önder olmaya en uygun adaydı.
Türkiye’de yakalanan ve Ebu Hasan Haşimi el-Kureyşi olduğu söylenen Al-Sumadai.
Bu ortada IŞİD, 30 Kasım’da Ebu Hasan Kureyşi’nin öldürüldüğünü duyurdu. Bu, Türkiye’de yakalanan kişinin kim olduğu konusunda baş karışıklığına neden olurken birçok kişinin tekrardan IŞİD’le ilgilenmesine neden oldu.
Yerel kaynaklar, IŞİD’in öldüğünü açıkladığı önderinin kimliğine dair araştırmalarının akabinde birtakım bilgilere ulaştı.
Gazeteci Wael Essam bahse dair hazırladığı özel raporda, öldüğü açıklanan önderin (Ebu Hasan Kureyşi) Irak’ın Anbar kentindeki Rawa kasabasından Nour Karim Mutni olduğunu belirtti. Anbar, IŞİD’in öncüsü olarak kabul edilen El-Kaide’nin de birinci kurulduğu bölgelerdendi.
Ölen ‘liderin’ kimliği, örgütün açıklaması ve Türkiye’de yakalanan Al-Sumadai’nin sözlerinden yola çıkınca birçok ihtimal akıllara geliyor.
- Türkiye’de yakalanan Al-Sumadai hiçbir vakit Ebu Hasan Kureyşi olmamıştı. IŞİD’in öldüğünü açıkladığı Nour Karim Mutni gerçek Ebu Hasan Kureyşi’ydi.
- Al-Sumadai yakalandığı Mayıs ayına kadar örgütün halife olarak açıkladığı Hasan Kureyşi’ydi, öldürülen Nour Karim Mutni, Mayıs ayından bu yana örgütün önderiydi ve bu kod ismini devam ettirdi.
- Örgütün öldüğünü açıkladığı Nour Karim Mutni, gerçek Hasan Kureyşi değildi. Örgüt, başkanının (İstanbul’da) tutuklanmış olduğunu açıklamamak için bu operasyonu kullanarak gerçeği çarpıttı.
- Örgüt tarafından yapılan açıklamada ölen militanlar önder takım ya da örgütün idaresinde kelam sahibi olan Şura Meclisi’nde değildi. Örgüt, künye değiştirerek önderinin kapalılığını korumak istedi.
(NOT: Selefi-cihatçı örgütlerde önderin kimliğini korumak için gerçeği çarpıtan açıklamalar daha evvelki tarihlerde de yapılmıştı)
Bölgeyi ve IŞİD’i takip eden gazetecilerden Hassan Hassan’a nazaran örgüt, önderinin yakalandığını açıklamak yerine başkan değişikliği için ‘öldü’ açıklaması yapmış olabilir.
Tekrar Wael Essam’ın özel raporuna dönüp, öldüğü açıklanan (Nour Karim Mutni) başkanın gerçek kimliği ve Türkiye ortasındaki bağı anlamakta fayda var.
Nour Karim Mutni, Rawa kasabasındandı ve Al-Rawi aşiretindendi.
Al-Rawi ismini, IŞİD önderinin öldürüldüğü operasyonu yöneten 5. Kolordu’nun Deraa’ya hakim olduğu ve başında Ahmed el-Awda’nın olduğunu aklınızda tutun.
Resmi açıklamalara nazaran önderin öldürüldüğü operasyon 14 Ekim’de yapıldı. Ancak ne ABD, ne Rusya ne de muhalif kümelerden IŞİD’den açıklama gelmeden bir açıklama yapılmadı.
Bunun nedeninin operasyonda öldürülen bireylerin kimliğinin tespiti miydi yoksa öbür bir neden mi olduğu bilinmiyor.
Nour Karim Mutni’nin aşireti olan Al-Rawi, IŞİD’in en büyük finans tertiplerinden birini kurmuştu. Al-Rawiler, Türkiye’de 2016’dan beri ticaret yapıyorlardı.
Hatta halktv.com.tr’nin ‘Laleli’de para basıyorlar’ haberi, Al-Rawilere aitti ve bu dükkan IŞİD’in öldüğünü açıkladığı önderinin aşiretinden olan yalnızca bir dükkandı.
Ayrıca 5. Kolordu Kumandanı Ahmet el-Awda’nın operasyondan 5 gün sonra Türkiye’de olduğunu belirten haberlerin olması ilgi cazibeli. Ancak ziyaretin operasyon ve Türkiye’deki Al-Rawiler ortasında bir temas nedeniyle mi yapıldığı bilinmiyor.