Kırmızı Et Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Derneği (ETBİR) bilgilerine nazaran, vatandaşın sofrasından son 5 yılda 28 kilo kırmızı et eksildi.
Sözcü‘ye konuşan ETBİR Lideri Ahmet Yücesan, 2017’de yıllık kişi başı kırmızı et tüketimi 14 kilo iken bu sayının 2022’de 7 kiloya kadar düştüğünü açıkladı.
Bu hesaba nazaran, dört kişilik bir aile beş yıl evvel yıllık 56 kilo kırmızı et tüketebilirken, artık 28 kilo tüketebiliyor.
Ortalama fiyat 40 liradan 111 liraya yükseldi
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), enflasyon sepetindeki unsur fiyatlarını son iki aydır açıklamıyor.
Ancak açıklanan son datalara bakıldığında, dana etinin kilogram fiyatının 2017 Nisan’da 40,73 TL iken 2022 Nisan’da 111,53 TL’ye yükseldiği görülüyor.
Ancak bunlar ülke genelindeki ortalama fiyatlar. Çarşı pazardaki kırmızı et fiyatları ise TÜİK’teki bu fiyatların iki katının üzerinde.
Sonbaharda yeni artırım sinyali
Kırmızı et tüketimindeki birinci kırılmanın pandemide yaşandığını söyleyen Yücesan, o periyot toplumsal hayatı kısıtlayıcı tedbirler nedeniyle tüketimin birinci olarak endüstriyel tarafta azaldığını aktardı.
Yücesan, “Ancak daha sonra artan fiyatlar ve alım gücündeki daralma nedeniyle hane halkının et tüketimi azalmaya başladı. Ortadan iki sene geçmesine karşın hâlâ toparlanamadı” dedi.
Yücesan, fiyatların geldiği düzeyden ötürü bu yılın birinci 6 ayında vatandaş tarafındaki talebin yüzde 30-35 civarında düştüğünü aktardı.
2022’nin birinci 6 aylık devrinde üretim maliyetlerinde yüzde 150’nin üzerinde artış olduğunu söyleyen Yücesan, kesin eser fiyatlarının ise birebir periyot aralığında yüzde 110 civarında arttığı bilgisini verdi.
Ancak talepteki düşüşün sürmesi nedeniyle maliyetlerdeki artışın etiketlere tam olarak yansıtılamadığını kaydeden Yücesan, “Kurban Bayramı sonrası da talepteki düşüş sürecektir. Bu yüzden bayram sonrası fiyatlarda değişim olmaz lakin eylül ya da ekim ayında yeni bir zam gündeme gelebilir” diye konuştu.
“Süt krizinin ete sıçramasına az kaldı”
Öte yandan, süt üreticisinin uğradığı ziyan nedeniyle anaç hayvanların kesite gönderilmesinin kırmızı et üretiminde 2022’nin ikinci yarısından itibaren sıkıntılar yaratacağına da dikkat çeken Yücesan, şöyle devam etti:
“Sütte yaşanan krizin ete de sıçramasına az kaldı. Bunun net sonuçlarını 2023’te göreceğiz. Azalan üretim, fiyatları daha da üst çekecektir. Süt üreticisinin ziyanlarının giderilmesi çok kıymetli.”