AA muhabirinin, 1 Temmuz Denizcilik ve Kabotaj Bayramı hasebiyle Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı datalarından yaptığı derlemeye nazaran, denizcilikte yeni gayelerle hem liman sayılarının hem de buralardan taşınan yük ölçüsünün artırılması planlanıyor.
Türkiye, Avrupa, Asya, Kafkasya ve Orta Doğu ile kontaklı, Afrika’ya da komşu coğrafyasıyla kıtaların, ticaret ve güç yollarının, kültürel etkileşimlerin ortasında bulunması nedeniyle jeopolitik pozisyonunu daha faal kullanmak emeliyle çalışmalar yürütüyor. Bu durum denizcilik kesimine de yansıyor.
Lojistik bölümünde deniz nakliyeciliği mali olarak yüklü hisseye sahip bulunuyor. Bu durum deniz yolu kesimini global ticarette en stratejik kesim pozisyonuna getiriyor.
Dünya genelinde taşınan yüklerin hacim olarak yüzde 85’i, kıymet olarak da yüzde 70’i deniz yollarıyla yapılıyor. 2020’de dünyada yüklerin hacim olarak yaklaşık yüzde 89’u deniz yoluyla taşındı.
Türkiye’de 2020 yılında ithalat gayeli taşınan yüklerin yaklaşık yüzde 94’ü, ihracat hedefli olanların da yüzde 82’si bu yolla ulaştırıldı.
ELLEÇLENEN YÜK ÖLÇÜSÜ ARTIYOR
Dünya genelinde 2020 yılında toplam yük elleçlemesi yüzde 3,8 daraldı. Buna rağmen Türkiye’de yüzde 2,6 artış kaydedildi.
2021 yılında ise dünyada limanlarda elleçlenen yük ölçüsü yüzde 3,6 artarken, Türkiye’de bu artış yüzde 6 olarak gerçekleşti. Limanlarda elleçlenen konteyner ölçüsü birebir periyotta yüzde 8,3 arttı.
Bu yılın ocak-mayıs periyodunda ise Rusya-Ukrayna Savaşı’nın tesirlerine karşın geçen yılın tıpkı periyoduna kıyasla yük elleçlemesi yüzde 7,2 artarak 228 milyon 168 bin 54 ton oldu.
2053 yılına kadar limanlardaki toplam yük elleçleme ölçüsünün katlanması hedefleniyor. Ulaştırma ve Lojistik Ana Planı doğrultusunda 2023 yılında 254 milyon 342 bin 564 ton yük taşıması planlandı. 2053 yılı için bu sayının 420 milyon 978 bin 275 tona yükseltilmesi hedefleniyor.
TÜRKİYE YAT İNŞASINDA DÜNYA ÜÇÜNCÜSÜ
Türkiye gemi ve yat inşası konusunda da aktifliğini artırıyor. Türk bayraklı gemiler 2008 yılında “Beyaz Liste”ye geçerken yapılan yatırımlar tersanelerde tesirini gösterdi. Türkiye, yat inşasında 3’üncü, gemi inşasında ise 6’ncı sıraya yükseldi.
Türk sahipli deniz ticaret filosu 2003’te 8,9 milyon DWT kapasiteyle dünyada 17’nci sıradayken 2021 yılı prestijiyle 28,9 milyon DWT ile 15’inci sıraya yerleşti.
Denizcilikte 2023 yılının akabinde 2053 maksatlarına ulaşmak için de ağır çalışma sürdürülüyor. 2004’te başlatılan ÖTV’siz yakıt uygulamasıyla canlandırılan kabotaj nakliyatının gelecek devirde daha da artırılması hedefleniyor.
TERSANE SAYISI 78’İ BULDU
Sektörde 2002’de 37 olan aktif tersane sayısı 78’e, 149 olan liman sayısı da 217’ye yükselirken pek çok yatırım özel dal iş birliğiyle hayata geçirildi.
2023’e kadar bir milyon Türk vatandaşına “Amatör Denizci Belgesi” düzenlemek, “denizci millet, denizci ülke” maksadına ulaşmak hedefiyle Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından amatör denizcilikle ilgili temel eğitim programı başlatıldı.
Proje başlangıç tarihinden itibaren 902 bin şahsa Amatör Denizci Evrakı, 228 binden fazla bireye de Kısa Aralık Telsiz Dokümanı verildi.
Çevreye daha hassas liman tesislerinin ülkeye kazandırılması hedefiyle “Yeşil Liman Projesi” de hayata geçirildi.
DENİZCİLİKTE MAKSAT 2053
“Ulaştırma 2053 Vizyonu” kapsamında 30 yıllık stratejik maksatlar, plan ve projeleri içeren yol haritası devreye alındı.
Bu kapsamda, “mavi vatan”ın temeli, milletlerarası ticaretin, ulaşımdaki entegrasyonunun kilit noktası deniz yollarında 2053’e kadar liman tesisi sayısı 217’den 255’e çıkarılacak.
“Yeşil liman” uygulamaları yaygınlaştırılarak, limanlarda yüksek oranda yenilenebilir güç kaynakları kullanılacak.
Otonom gemi seferleri geliştirilecek ve limanlarda otonom sistemlerle elleçleme verimliliği artırılacak.
Limanların aktarma hizmeti kapasitesi genişletilerek, bölge ülkelerine hizmet verebilecek çok modlu ve kısa aralı deniz taşıma altyapısı geliştirilecek.
Dünyanın da en kıymetli ulaşım projelerinden olan, Türkiye’nin deniz yolu taşımacılığındaki rolünü güçlendirecek ve Karadeniz’i, “Türk ticaret gölü” haline dönüştürecek Kanal İstanbul ile İstanbul Boğazı’nda seyir emniyeti artırılarak, gemi trafiği azaltılacak.