Son periyotta Türkiye ile Yunanistan ortasında yükselen tansiyon muhtemel çatışma ihtimalini de beraberinde getirirken, Al Jazeera Araştırma Merkezi yeni hazırladığı raporunda bu riski tahlil etti. İki ülke ortasındaki bağlantıların ele alındığı tahlilde dış faktörler ve ekonomik kriz de değerlendirildi.
Türkiye ile Yunanistan ortasında gerginlik son devirde karşılıklı açıklamalarla tırmanırken, Al Jazeera Araştırma Merkezi tarafından hazırlanan bir rapor iki ülkenin çatışma ihtimalini ve mümkün krize neden olacak durumları tahlil etti.
Al Jazeera Araştırma Merkezi’nden Türkiye mevzularında uzmanlaşmış araştırmacı Saeed al-Hajj’ın çalışmasında, Türkiye ile Yunanistan ortasındaki tansiyonun savaşa dönüşme mümkünlüğü incelendi.
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘Bir gece aniden gelebiliriz’ kelamının hatırlatıldığı yazıda, ABD’nin Dedeağaç’a üs açmasının da gerginliği tırmandırdığı hatırlatıldı. Türk cumhurbaşkanının Ege’deki Yunan adalarını “işgal edilmiş” olarak nitelendirmesi yeniden gündeme getirilirken, bu açıklamanın ‘1947 Paris Barış Anlaşması’na nazaran İtalya’dan direkt Yunanistan’a devredilen adaları tanımadıkları manasına geldiği’ öne sürüldü.
ÇATIŞMA İHTİMALİNİ ARTIRAN FAKTÖRLER
Yine de muhtemel bir çatışma durumunda Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Yunanlara oranla daha ileride olduğu vurgulandı.
Analizde, iki ülkenin de genel seçimlere hazırlanmasının sert telaffuzları artırdığı söz edilirken, seçim periyoduna kadar bu tonun kullanabileceği öne sürüldü. Birebir vakitte gaz alanlarının keşfinin iki ülke ortasında tansiyonu artıran bir faktör olduğu hatta durumu çatışma seviyesine kadar getirebileceği belirtildi.
Yayımlanan haritada da Ege Bölgesi muhtemel çatışmaların merkezi ve Bermuda Şeytan üçgeni üzere gösterildi.
Al Jazeera tarafından hazırlanan tahlilde, iki ülkenin direkt karşı karşıya gelmesine mani olan durumlar da masaya yatırıldı. Saeed al-Hajj tarafından hazırlanan tahlilde; “Bu faktörlerin başında Rusya-Ukrayna savaşı gelmektedir. NATO’nun isteyebileceği son şey, Ukrayna’da Rusya ile mutabakata odaklanmaya çalışırken iki üyesi ortasında bir savaştır.” sözleri yer aldı.
ABD’NİN BAĞLANTILARDAKİ ROLÜ
Türkiye ile Yunanistan alakalarına odaklanan tahlilde, NATO ve ABD’nin iki ülke ortasında arabuluculuk yapması ve ortalarındaki tansiyonu düşürmesini beklendiği de aktarıldı.
Türkiye ile Yunanistan ortasında tansiyonun tırmanması hatta muhtemel bir çatışma durumunun Türkiye ile ABD ilgilerini etkileyeceği hatta Türkiye’nin bir daha F-16 alamayacağı manasına geldiği öne sürüldü. “Ayrıca, Yunan topraklarında, Türkiye sonuna yakın yerlerde ve bilhassa Girit adasında Amerikan askeri varlığı, iki ülke ortasında bir askeri çatışma için caydırıcı olabilir.” sözleri kullanıldı.
EKONOMİK DURUM
Ayrıca iki ülkenin bilhassa de Türkiye’nin içerisinde bulunduğu ekonomik şartların ele alındığı tahlilde, iki ülke ortasında çıkabilecek savaşın, insani, ekonomik, askeri ve stratejik seviyede beklenen maliyetine dikkat çekildi. Problemli devirden geçen iki ülkenin iktisadı için de bu durumun zorluğuna vurgu yapıldı.
Sonuç olarak, iki ülkenin de NATO’da yer almasının, bölgesel ve ulusal faktörlerin, savaşın maliyetinin, üçüncü tarafların müdahalesi üzere olasılıkların iki ülke ortasında çatışma riskini ortadan kaldırdı
Özetle, iki ülkeyi çatışmaya itebilecek bir ekip mahallî, bölgesel ve milletlerarası faktörlerin varlığına karşın, bu seçeneğin maliyeti (özellikle vakitle derinleşiyor ve genişliyorsa), iki ülkenin NATO’ya iştiraki, üçüncü tarafların müdahalesi korkusu ve öteki faktörler, iki ülke ortasında askeri bir çatışma ihtimalini ortadan kaldırıyor.